جداسازی و ارزیابی میزان کارایی قارچ Fusarium oxysporum Schlecht. در کنترل زیستی گل جالیز مصری (Phelipanchea egyptiaca (Pers) Pomel. ) در گوجه فرنگی

محورهای موضوعی : پژوهش علف های هرز

مسلم تقی پور ¹ , قربانعلی اسدی ² , مهدی راستگو ³ , محمود رضا کریمی شهری ⁴

1 - گروه اگروتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
2 - دانشیار گروه آموزشی زراعت واصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
3 - عضو هیات علمی
4 - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی گروه گیاهپزشکی

تاریخ دریافت : 1400/09/14 تاریخ پذیرش : 1401/05/21 تاریخ انتشار : 1401/12/01

کلید واژه: دامنه میزبانی, مدیریت گل جالیز, گیاه انگلی, قارچ خاکزی, کنترل زیستی,

چکیده مقاله :

استفاده از قارچ های خاکزی همچون جنس فوزاریوم، یکی از استراتژی های کنترل و مدیریت گیاهان انگلی می‌باشد. بر این اساس به منظور ارزیابی پتانسیل بیماری زایی، از ساقه بوته های آلوده گل جالیز مصری (Phelipanche aegyptiaca)، قارچ Fusarium oxysporum جداسازی و پس از شناسایی، آزمایشی در محیط گلخانه با استفاده از دو تیمار تلقیح شده با سوسپانسیون قارچ F. oxysporum و تیمار شاهد (عدم تلقیح) انجام شد. در تیمار تلقیح شده، از سوسپانسیون قارچی با غلظت 107× 5 اسپور در میلی لیتر، به میزان 50 میلی لیتر به ازای هر گلدان و در تیمار شاهد از آب شیر استفاده شد. صفات مورد مطالعه شامل تعداد کل ساقه های انگل، تعداد ساقه های انگل خارج شده، تعداد ساقه های انگل بیمار و مرده، تعداد ساقه های انگل سالم، تعداد ساقه های گل داده، تعداد ساقه انگل به ازای بوته، ارتفاع ساقه های انگل، وزن خشک گل جالیز مصری و و زن خشک بوته های گوجه فرنگی بودند. نتایج مقایسه میانگین دو تیمار با آزمون t- test، اختلاف معنی داری را در وزن خشک گل جالیز و گوجه فرنگی نشان داد به طوری که میانگین وزن خشک گل جالیز در تیمار تلقیح شده با قارچ F. oxysporum (6 گرم)، در مقایسه با تیمار شاهد (84/16 گرم)، 8/2 برابر کمتر بود. همچنین بیشترین میانگین وزن خشک گوجه فرنگی ( 43/36 گرم ) در تیمار تلقیح شده با قارچ F. oxysporum مشاهده شد که نسبت به شاهد با 25/25 گرم، 27/44 درصد افزایش داشته است. در آزمون دامنه میزبانی نیز، هیچ یک از گیاهان آزمون شده علائم آلودگی پایداری را اعم از پژمردگی دائم و نکروزه شدن، نشان ندادند. به طور کلی استفاده از این گونه قارچ در کنترل زیستی گل جالیز مصری توانست بر روی تمامی صفات مورد مطالعه موثر واقع شود، ماده خشک گل جالیز مصری را کاهش و ماده خشک گوجه فرنگی را افزایش دهد.

چکیده انگلیسی:

AbstractThe use of soil fungi such as Fusarium is one of the strategies for controlling and managing parasitic plants. Accordingly, in order to evaluate the pathogenic potential, Fusariumoxysporum was isolated from the stems of infected plants of Phelipancheaegyptiaca and after identification, it was tested in a greenhouse using two treatments inoculated with fungal suspension. F. oxysporum and control treatment (no inoculation) were performed. In the inoculated treatment, fungal suspension with a concentration of 107 × 5 spores per ml, at a rate of 50 ml per pot and in the control treatment, tap water was used. Studied traits were including total number of parasite stems, number of parasite stems removed, number of diseased and dead parasite stems, number of healthy parasite stems, and number of flowering stems, number of parasite stems per plant, stem height of the parasite and the dry weight of Egyptian broomrape and tomato plants. The results of comparing the mean of the two treatments with t-test showed a significant difference in the dry weight of broomrape and tomato so that the mean dry weight of broomrape in the treatment inoculated with F. oxysporum (6 g), compared to the control treatment (16.84 g), was 2.8 times lower. Also, the highest dry weight of tomato (36.43 g) was observed in the inoculated treatment with F. oxysporum, which increased by 44.27% compared to the control with 25.25 g. In the host range test, none of the tested plants showed signs of persistent infection, including permanent wilting and necrosis. In general, the use of this fungus in the biological control of Egyptian broomrape could have an effect on all studied traits, reduce the dry weight of Egyptian broomrape and increase the dry matter of tomato.