مقایسه اثربخشی دو نوع درمان شفقت‌درمانی بخشش‌محور مبتنی بر تعارضات زناشویی و درمان مبتنی بر شفقت بر خشم و سازگاری زناشویی زنان

محورهای موضوعی : روان کاوی، روان پویشی، روان شناسی شناختی و بهداشت روان

ظهیرالدین فاریابی ¹ , فلور خیاطان ² , غلامرضا منشئی ³

1 - دانشجوی رشته دکتری مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.
2 - عضو هیئت‌علمی گروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.
3 - دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.

تاریخ دریافت : 1400/11/16 تاریخ پذیرش : 1400/11/16 تاریخ انتشار : 1400/12/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی شفقت‌درمانی بخشش‌محور مبتنی بر تعارضات زناشویی و درمان مبتنی بر شفقت بر خشم و سازگاری زناشویی زنان اجرا شد. روش‌: پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل زنان دارای تعارضات زناشویی شهر یزد در سال 1398 بود. 45 زن دارای تعارضات زناشویی با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه‌‌های آزمایش و گروه گواه گمارده شدند. گروه‌های آزمایش، شفقت‌درمانی بخشش‌محور و درمان مبتنی بر شفقت را به شکل جداگانه دریافت نمودند. پرسشنامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه تعارضات زناشویی (MCQ)، کنترل خشم (ACQ) و سازگاری زناشویی (MSQ) بود. داده‌های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که شفقت‌درمانی بخشش‌محور و درمان مبتنی بر شفقت بر خشم (0001≥P؛ 41/0=Eta؛ 71/12=F) و سازگاری زناشویی(0001≥P؛ 45/0=Eta؛ 25/15=F) زنان تاثیر دارد. همچنین نتایج نشان داد که شفقت‌درمانی بخشش‌محور نسبت به درمان مبتنی بر شفقت تاثیر بیشتری بر سازگاری زناشویی داشته است. نتیجه‌گیری: با توجه به تاثیر معنادار شفقت‌درمانی بخشش‌محور و درمان مبتنی بر شفقت، توصیه می‌شود در راستای بهبود سازگاری زناشویی و خشم زنان دارای تعارضات زناشویی، این دو روش مورد استفاده قرار گیرند.

منابع و مأخذ:

ابراهیمی، ا.، نجفی، م.ر.، مهراب کوشکی، ع.، صادقی، ز. (1387). رابطه تعارضات زناشویی و برخی عوامل جمعیت‌شناختی با شانس ابتلا به سردردهای میگرنی، مجله دانشکده پزشکی اصفهان، 26(89)، 112-118.

احمدی اردکانی، ز.، فاطمی عقدا، ن. (1398). رابطه سبک‌های دلبستگی و رضایت زناشویی با میانجی‌گری بخشش و همدلی: بررسی یک مدل، مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 62(1)، 15-25.

بابایی گرمخانی، م.، کسایی، ع.، زهراکار، ک.، اسدپور، ا. (1398). اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر شفقت، بر راهبردهای تنظیم هیجان و رضایت زناشویی زنان پیمان شکن دارای خیانت سایبری، مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 9(2)، 73-92.

خدایاری‌فرد، م.، غلامعلی لواسانی، م.، اکبری زردخانه، س.، لیاقت، س. (1386). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی و هنجاریابی سیاهة ابراز خشم صفت- حالت 2 اسپیلبرگر در بین دانشجویان دانشگاه تهران، طرح پژوهشی، دانشگاه تهران.

دشت‌بزرگی، ز. (1396). تاثیر مداخله مبتنی بر شفقت خود بر احساس تنهایی و تنظیم هیجانی زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی، دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 18(4)، 72-79.

زارعی، ا.، دهقان منشادی، م.، عسگری، م.، نظیری، ق. (1396). بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر بخشودگی بر ابعاد سازگاری زنان پس از طلاق شیراز، زن و جامعه، 8(4)، 21-38.

صائمی، ح.، بشارت، م.ع.، اصغرنژاد فرید، ع.ا. (1397). مقایسه اثربخشی زوج درمانی گاتمن و زوج درمانی هیجان‌محور بر صمیمیت زناشویی زوجین، روانشناسی خانواده، 5(2)، 39-52.

فتوحی، س.، میکاییلی، ن.، عطادخت، ا.، حاجلو، ن. (1396). اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر فراهیجان بر سازگاری و دلزدگی زناشویی در همسران دارای تعارض، نشریه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده، 12(1)، 45-64.

کاظمیان‌مقدم، ک.، مهرابی‌زاده هنرمند، م.، کیامنش، ع.، حسینیان، س. (1395). نقش تمایزیافتگی، معناداری زندگی و بخشودگی در پیش‌بینی رضایت زناشویی، روانشناسی خانواده، 3(2)، 71-82.

کاظمیان‌مقدم، ک.، مهرابی‌زاده هنرمند، م.، کیامنش، ع.، حسینیان، س. (1397). رابطه علّی تمایزیافتگی، معناداری زندگی و بخشودگی با دلزدگی زناشویی از طریق میانجی‌گری تعارض زناشویی و رضایت زناشویی، روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 9(31)، 131-146.

مدرسی، ف.، زاهدیان، س.ح.، هاشمی محمدآباد، س.ن. (1393). میزان سازگاری زناشویی و کیفیت عشق در متقاضیان طلاق دارای سابقه خیانت زناشویی و فاقد سابقه خیانت زناشویی، ارمغان دانش، 19(1)، 78-88.

مرادی، آ.، یزدان‌بخش، ک.، بساطی، آ. (1395). پیش‌بینی تعارض زناشویی براساس روان‌بنه‌ها، سبک‌های دلبستگی و بخشودگی، مجله علوم روانشناختی، 15(60)، 518-531.

مرادی، ز.، صادقی، م. (1398). اثربخشی خانواده درمانی شناختی رفتاری بر کنترل خشم و کاهش تعارض زناشویی زوجین مراجعه کننده به مرکز مشاوره کلانتری: مطالعه تک‌آزمودنی، روان‌شناسی نظامی، 10(4)، 67-82.

یوسفی، ن.، بشلیده، ک.، عیسی‌نژاد، ا.، اعتمادی، ع.، شیربیگی، ن.(1390). رابطه سبک‌های عشق‌ورزی و کیفیت زندگی زناشویی در میان افراد متأهل. دوفصلنامه مشاوره کاربردی دانشگاه چمران اهواز، 1(1)، 21-36.

Aricioglu, A. (2016). Mediating the Effect of Gratitude in the Relationship between Forgiveness and Life Satisfaction among University Students. International Journal of Higher Education, 5(2), 275-282.

Batista, R., Cunha, M., Galhardo, A., Couto, M., Massano-Cardoso, I.(2015). Psychological Adjustment to Lung Cancer: the Role of Self-compassion and Social Support. European Psychiatry, 30, 28-32.

Cribbet, M.R., Smith, T.W., Uchino, B.N., Baucom, B.R.W., Nealey-Moore, J.B. (2020). Autonomic influences on heart rate during marital conflict: Associations with high frequency heart rate variability and cardiac pre-ejection period. Biological Psychology, 151, 107-112.

Ghahari, S.H., MazloumiRad, M.(2018). Effectiveness of forgiveness skill on anxiety and depression among women victims of sexual abuse in childhood. Asian Journal of Psychiatry, 34, 84-88.

Lathren, C., Bluth, K., Park, J.(2019). Adolescent self-compassion moderates the relationship between perceived stress and internalizing symptoms. Personality and Individual Differences, 143, 36-41.

Li, X., Liu, Q. (2020). Parent–grandparent coparenting relationship, marital conflict and parent–child relationship in Chinese parent–grandparent coparenting families. Children and Youth Services Review, 109, 104-110.

Pullmer, R., Chung, J., Samson, L., Balanji, S., Zaitsoff, S.(2019). A systematic review of the relation between self-compassion and depressive symptoms in adolescents. Journal of Adolescence, 74, 210-220.

Sapmaz, F., Yıldırım, M., Topçuoğlu, P., Nalbant, D., & Sızır, U. (2016). Gratitude, Forgiveness and Humility as Predictors of Subjective Wellbeing among University Students. International Online Journal of Educational Sciences, 8(1), 12-19.

Spielberger, C., Johnson, E., Crane, R.,، Jacobs C., Worden, T. (1985). The experience and expression of on anger expression scale. In M. A. Chesney & R. H. Rosenman (Eds.). Anger and hostility in cardiovascular and behavioral disorders. (pp. 5-30). New York: Hemisphere / Mc Craw – Hill.