بازتاب طب در طوطینامة نخشبی
محورهای موضوعی : متون زبان و ادبیات فارسی
حمیدرضا فرضی
1
(
دانشیار
)
حسین سلطانی قدیم
2
(
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
)
کلید واژه:
چکیده مقاله :
طوطی نامه اثر ضیاء الدّین نخشبی است. نخشبی از عارفان و نویسندگان مشهور قرن هشتم بود. این کتاب که از آثار قرن هشتم است، از مجموعه داستان های عامیانه تشکیل یافته، به صورت داستان در داستان می آید.نخشبی در تحریر این اثر از تمام دانش هایی که اطلاع وافی داشته است، استفاده می کند. استفاده از آیات قرآنی، احادیث و اخبار نبوی، اشعار و امثال و حکم فارسی و عربی، استفاده از دانش های گوناگونی چون طب، نجوم، جواهرات، موسیقی و دین به وضوح احاطۀ وی را بر علوم مختلف آشکار می سازد. اطلاع مؤلف از این علوم سطحی نیست و هدفش تفنّن نبوده است. می توان آگاهی های حوزۀ علوم طبّی وی را در سه دستۀ بیماری ها، داروها و اصطلاحات طبّی جای داد. این نوشته گوشه ای از اطلاعات نخشبی را در کاربرد این موارد بررسی می کند. قابل ذکر است که طوطی نامۀ نخشبی در سال 1372 به کوشش دکتر فتحالله مجتبایی و غلامعلی آریا چاپ شده است؛ در این پژوهش، ارجاع به صفحات از همین مأخذ نقل شده است.
Żiāʾ-al-Din Naghšabi, writer of tuti-nāma, was a well-known mystic and writer who lived a reclusive life in 8th century. tuti-nāma is a collection of interweaving folk tales. Naghšabi in writing his book involved all types of knowledge he had been familiar with including Quranic verses, prophetic traditions, Persian and Arabic poetry and parables, various sciences such as medicine, astrology, jewelry, music and religion. His knowledge in those different fields of science is not facile, however. He had learned them professionally and not just as a hobby. His acquaintance with medicine comprised three categories of diseases, drugs, and medical literature. This paper is an attempt to study his experience in medicine as he has applied it in writing tuti-nāma.
_||_
