ردیف آغازین، مبحثی نوین در ادبیّات فارسی با رویکرد به اشعار حمید مصدق
محورهای موضوعی : سبک شناسی (با ویژگی ادبی و هنری)مرضیه احسانجو 1 , سید محمود سیدصادقی 2 , مریم پرهیزکاری 3
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران
کلید واژه: سبک‌شناسی لایهای, مصدق, لایه واژگانی, لایه آوایی, شعر نو.,
چکیده مقاله :
حمید مصدق از شاعران نسل دوم شعر نیمایی در دهۀ سی و چهل شمسی است که عناصر زبانی و آوایی را در خدمت بیان بهتر کلام خود گرفته و هماهنگی آوایی و موسیقایی خاصی به کلامش بخشیده است، سبک‌شناسی لایهای، دانشی است که یک اثر را در لایه‌های مختلف آوایی، واژگانی، نحوی، بلاغی و ایدئولوژیک بررسی می‌کند. یکی از برجستگی‌های سبکی که در حیطۀ سبک‌شناسی لایهای قرار می‌گیرد، کاربرد ردیف‌ها در آغاز بندها و اشعار مصدق است که پدیده‌ای خلاف عادت و زیباست. تأثیر و سهم این کاربرد نوپدید، می‌تواند مبحثی جدید در بلاغت ادبی به‌عنوان ردیف آغازین باز کند که در ادبیّات فارسی، تأثیرگذار و به‌عنوان الگویی جدید، مورد استقبال شاعران قرار گیرد. این پژوهش که به شیوۀ توصیفی- تحلیلی انجام شده، به این کاربرد خلّاقانه که سهم زیادی در به خاطر سپردن شعر مصدق در ذهن و زبان مردم کوچه و بازار داشته، به‌عنوان الگو و روشی نوین در زبان و گفتار شاعران توجّه دارد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که اقبال و محبوبیت دفترهای آغازین با حافظۀ مردم و مخاطبان، رابطۀ تنگاتنگ و مستقیمی با ردیف‌های آغازین در شعر مصدق دارد. این مبحث نشان‌دهندۀ نوآوری در استفاده از زبان و شیوه‌های شعری است و می‌تواند در فرآیند تکامل و تحوّل ادبیات فارسی نقش مهمی داشته باشد.
Hamid Mossadegh is one of the second generation poets of Nimai poetry in the 30s and 40s, who took the linguistic and phonetic elements in the service of better expression of his words and gave a special phonetic and musical harmony to his words. It examines various phonetic, lexical, syntactic, rhetorical and ideological aspects. One of the highlights of the style that is included in the layered style is the use of rows at the beginning of Mossadegh's verses and verses, which is an unusual and beautiful phenomenon. The influence and contribution of this new use can open a new topic in literary rhetoric as "opening line" that will be influential and welcomed by poets as a new model in Persian literature. This research, which was carried out in a descriptive-analytical way, focuses on this creative use, which has a great contribution in remembering Mossadegh's poetry in the minds and language of the street and bazaar people, as a model and a new method in the language and speech of poets. The results of the research show that the success and popularity of the opening books with the memory of the people and the audience has a close and direct relationship with the "opening lines" in Mossadegh's poetry. This topic shows innovation in the use of language and poetic methods and can play an important role in the process of evolution and transformation of Persian literature.
