شرح حال سید بهاءالدّین مستوفی گنجینه ای جای مانده در تاریخ ادبیات
محورهای موضوعی : متون زبان و ادبیات فارسیشیوا ده بزرگی 1 , علی محمد موذنی 2 , ثوراله نوروزی داودخانی 3
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران.
2 - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
کلید واژه: مدح و منقبـت و حروف ابجد, عشق, عارف, سیّد بهاءالدّین,
چکیده مقاله :
سیّد بهاءالدّین مستوفی شاعر جای مانده ای است که در کتاب های تاریخ ادبیات به وی اندک اشاره ای نشده است. تنها نام وی را در برخی از تذکره هایی که اینک چون گنج که در ویرانه ای پیدا شود می توان یافت. با آن که وی در علوم مختلف چون: ریاضیّات، رمل و اعداد، فنون شاعری و در دانستن نوشته های یونانی، سُریانی و عبـری و از خطوط نستعلیق و شکسته و نسخ آگاه و در شناخت جواهر شعری علم عروض و در سرودن انواع قالب های ادبی اشراف داشته است، اما جای تأسّف است که به وی اندک توجّهی نگردیده است وتا کنون تحقیقاتی در زمینۀ این شاعر بزرگ انجام نگرفته است. از وی غزلیّات، قصاید و قطعه های فـراوان در دست می باشد که نشانۀ تفکّر عارفانه و زاهدانۀ اوست. محتوای اشعار وی بیشتر در مدح و منقبت ائمّۀ اطهار (ع) و مولای متّقیان علی (ع) می باشد. در این مقاله، علاوه بر آنچه که برای بهاءالدّین بسیار دارای اهمیّت بوده است، بــه علومی که ایشان به آن آگاه، به خصوص صناعات ادبی همراه با اشعار مربوط که یکی از موضوعات بسیار مهم در علم زبان و ادبیّات فارسی می باشد نیز اشاره شده است.
Sayye Bahaeddin Mostoufi is the neglected poet that has not received any recognition in the books of the literature history. His name is only mentioned in some of the literary notes, just like finding treasures in the old ruins. He had true expertise in numerous scientific areas of mathematics, geomancy and numeric, poetic techniques, chemistry, with vast knowledge of Greek / Babylonian/ Hebrew writings, Nastaliq calligraphy and scripts, very knowledgeable in finding marvels of the science of Arouzi poetry. He wrote great poems in numerous poetic forms. But alas, he has received no recognition.There are many poems of ghazal, ode, and ghateh type left from him that reveal his Irfan or spiritual thinking. The contents of his poems are mostly in the praise and eulogy of the Shiite Imams, and in particular Mola Mottaghain Imam Ali, the noble man of the men and the lord of the braves. The present paper has addressed the achievements of this notable poet in scientific disciplines as well as examining the literary devices employed in his works.
کتاب‌ها قرآن کریم، ترجمه مهدی الهی قمشه‌ای، دارا لتفسیر. ابن سینا، حسین بن عبدالله (1392) اشارات و تنبیهات، نگارش دکتر حسن ملکشاهی، جلد1، تهران: انتشارات سروش. بزرگر، مهران (1383) آشنایی با مبانی عرفان و تصوف، رشت: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت. تدیّن، عطاالله (1388) جلوه‌های متصوّف و عرفان درایران و جهان، تهران: نتشارات تهران. حافظ، شمس‌الدین محمد (1386) دیوان کامل و جامع هدیه حافظ، نگارش دکتر عباس عطاری کرمانی، تهران: انتشارات آسیم. سجّادی، ضیاءالدّین (1388) مقدّمه‌ای بر مبانی عرفان و تصوّف، تهران: انتشارات سمت. فسائی، میرزاحسن (1388) فارسنامۀ ناصری، تهران: انتشارات امیرکبیر. مستوفی، سیّدرضی (1385) دیوان سید بهاءالدین مستوفی المماک، تصحیح دکتر منصور رستگار فسایی، شیراز: انتشارات دریای نور.
_||_Books The Holy Quran, translated by Mahdi Elahi Qomshai, Dara Latafsir. [In Persian] Ibn Sina, Hossein bin Abdullah (2012) Warnings and Punishments, written by Dr. Hassan Malekshahi, Volume 1, Tehran: Soroush Publishing House. [In Persian] Boghorer, Mehran (2013) Getting to know the basics of mysticism and Sufism, Rasht: Publications of Islamic Azad University, Rasht branch. [In Persian] Tadin, Attaullah (2009) Manifestations of mysticism and mysticism in Iran and the world, Tehran: Tehran Publishing House. [In Persian] Hafez, Shamsuddin Mohammad (2007) Complete and Comprehensive Diwan of Hafez's Gift, written by Dr. Abbas Attari Kermani, Tehran: Asim Publications. [In Persian] Sajjadi, Zia-al-Din (2009) An introduction to the basics of mysticism and Sufism, Tehran: Samit Publications. [In Persian] Fasai, Mirzahasan (2009) Farsnameh Naseri, Tehran: Amirkabir Publications. [In Persian] Mostofi, Seyed Drazi (2006) Diwan Seyyed Bahauddin Mostofi al-Mamak, edited by Dr. Mansour Rostgar Fasai, Shiraz: Darya Noor Publications. [In Persian]
