تحلیل عناصر زبان عرفانی مولانا در مجالس سبعه
محورهای موضوعی : عرفانی(با ویژگی ادبی و هنری)
1 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران.
کلید واژه: مولانا, زبان عرفانی, زبان عاطفی, استعاره مفهومی, مجالس سبعه,
چکیده مقاله :
مجالس سبعه، اگر چه در پرتو درخشان مثنوی و غزلیات شمس، تابش کمتری دارد، امّا یکی از آثار مولانا در القای اندیشه عرفانی او به مخاطب است، مولانا در این کتاب کم حجم، از طریق مناجات‌های دلنشین و زیبای خود، نمونهای از رابطۀ روحانی و عرفانی انسان با خدا را نشان می‌دهد و از آن پس با استفاده از ابزار‌های بلاغی، اندیشه باطنگرایی خود را آشکار می‌سازد. در بیان این اندیشه‌ها تشبیه، استعارۀ مفهومی، روایت، تقابل‌های دوگانه، پارادوکس و تأویل نقش موثر‌تری در ساختن زبان عرفانی او داشته است. اطلاعات این مقاله به روش کتاب خانهای گردآوری و با استفاده از روش تحقیق کیفی و توصیفی، تحلیل شده است. حاصل پژوهش نشان می‌دهد که زبان عرفانی زبانی مستقل و در برابر زبان‌های دیگر نیست، بلکه کاربری خاص از یک زبان عام است که نشانه‌های نظام عرفانی بدان تشخص می‌بخشد.
Although Majalese-Saba' shines less in the bright light of Masnavi and Shams's lyrics, but it is one of Rumi’s works in inspiration his mystical thought to the audience. In this compact book, through his pleasant and beautiful prayers, Rumi shows an example of the spiritual and mystical relationship between man and God, and then using rhetorical tools, he reveals his esoteric thought. In expressing these ideas, simile, conceptual metaphor, narration, binary oppositions, paradox and interpretation have more effective role in constructing his mystical language. The information of this article has been collected by library method and analyzed using qualitative-descriptive method. The result of the research shows that mystical language is not an independent language and against other languages, but it is a special application of a common language that is personalized by the signs of the mystical system.
کتاب¬ها
آشوری، داریوش. (۱۳۷۳). شعر و اندیشه، تهران: نشر مرکز.
انصاری، خواجه عبدالله. (۱۳۶۲). طبقات صوفیه، تصحیح حسین آهی، تهران: انتشارات فروغی.
جرجانی، عبدالقاهر. (۱۳۶۶). اسرارالبلاغه، مترجم جلیل تجلیل، تهران: دانشگاه تهران.
خوانساری، محّمد. (۱۳۷۳). دور مختصر منطق صوری، تهران: دانشگاه تهران.
دهخدا، علی اکبر. (۱۳۷۷). لغت¬نامه، تهران: دانشگاه تهران.
دیچز، دیوید. (۱۳۶۶). شیوه‌های نقد ادبی، مترجمان محمد تقی صدقیانی و غلامحسین یوسفی، تهران: انتشارات علمی.
زمانی، کریم. (۱۳۸۲). میناگر عشق، تهران: نشر نی.
ساپر، ادوارد. (۱۳۷۶). زبان، درآمدی بر مطالعه سخن گفتن، مترجم علی محّمد حق شناس، تهران: سروش.
ستاری، جلال. (۱۳۷۲). مدخلی بر رمزشناسی عرفانی، تهران: نشر مرکز.
سلون، رامان. (۱۳۷۲). راهنمایی نظریه ادبی معاصر، مترجم عباس مخبر، تهران: طرح نو.
شبستری، شیخ محمود. (۱۳۶۸). گلشن راز، تصحیح صمد موحد، تهران: طهوری.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (۱۳۶۸). موسیقی شعر، تهران: انتشارات آگاه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (۱۳۹۲). زبان شعر در نثر صوفیه، تهران: سخن. .
صاحب الزمانی، ناصرالدین. (۱۳۷۷). خط سوم، تهران: انتشارات عطایی.
عبادی، قطب الدین محمود. (۱۳۶۲). مناقب الصوفیه، به کوشش محمد تقی دانش پژوه و ایرج افشار، تهران: منوچهری.
عقدایی، تورج. (۱۳۹۶). بدیع در شعر فارسی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
علوی مقدم، محّمد، اشرف زاده، رضا. (۱۳۷۶). معانی و بیان، تهران: سمت.
غزالی، محمد. (۱۳۶۱). کیمیای سعادت، به کوشش حسین خدیو جم، تهران: علمی و فرهنگی.
غلامرضایی، محّمد. (۱۳۸۸). سبک¬شناسی نثر‌های صوفیانه، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
فتوحی، محمود. (۱۳۸۶). بلاغت تصویر، تهران: سخن.
فتوحی، محمود. (۱۳۹۲). سبک¬شناسی، تهران: سخن.
قشیری، ابوالقاسم. (۱۳۶۱). رساله قشیریه، ترجمۀ ابوعلی عثمانی، به تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، تهران: علمی و فرهنگی.
قیس رازی، شمس¬الدین محمد. (۱۳۶۰). المعجم فی معایر الاشعار عجم، تصحیح مدرس رضوی، تهران: زوار.
گولپینارلی، عبدالباقی. (۱۴۰۰). مولانا، مترجم توفیق سبحانی، تهران: نشر پارسه.
لیکاف، جرج وجانسون، مارک. (۱۳۹۴). استعاره‌هایی که با آن زندگی می¬کنیم، مترجم حاج آقای ابراهیمی، تهران: نشر علم.
مولوی، جلال الدین محّمد. (۱۳۸۲). مثنوی، تصحیح نیکلسون، تهران: هرمس.
مولوی، جلال الدین محمد. (۱۳۹۰). مجلس سبعه، تصحیح توفیق. ه. سبحانی، تهران: انتشارات کیهان.
نویا، پل. (۱۳۷۳). تفسیر عرفانی و زبان قرآنی، مترجم اسماعیل سعادت، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
همایی، جلال¬الدین. (۱۳۶۸). فنون بلاغت و صناعت ادبی، تهران: نشر هما.
References
Books
Aghdaei, T. (2017). Novel in Persian Poetry, Tehran: University Publishing Center. [In Persian]
Alavi Moghaddam, M., & Ashrafzadeh, R. (1997). Meanings and Expression, Tehran: Samt. [In Persian]
Ansari, Kh. A. (1999). Tabaqat Sufiyyah, edited by Hossein Ahi, Tehran: Foroughi Publishing House. [In Persian]
Ashouri, D. (1994). Poetry and Thought, Tehran: Markaz Publishing House.
Dehkhoda, A. A. (1998). Dictionary, Tehran: University of Tehran. [In Persian]
Deitches, D. (1936). Methods of Literary Criticism, Trans. Mohammad Taghi Sedqiani and Gholamhossein Yousefi, Tehran: Scientific Publications. [In Persian]
Ebadi, Q. M. (2009). Manaqib al-Sufiya, edited by Mohammad Taghi Danesh Pajouh and Iraj Afshar, Tehran: Manouchehri.
Fotohi, M. (2007). Rhetoric of Image, Tehran: Sokhan. [In Persian]
Fotohi, M. (2013). Stylistics, Tehran: Sokhan. [In Persian]
Ghazali, M. (1992). The Alchemy of Happiness, by Hossein Khadijom, Tehran: Scientific and Cultural. [In Persian]
Gholamrezaei, M. (2009). Stylistics of Sufi Prose, Tehran: Shahid Beheshti University. [In Persian]
Gulpinarli, A. B. (1991). Molavi, Trans. Tawfiq Sobhani, Tehran: Parseh Publishing House. [In Persian]
Homaei, J. (1939). Rhetoric and Literary Craftsmanship, Tehran: Homa Publishing. [In Persian]
Jorjani, A. (1997). Asrar al-Balagheh, Trans. Jalil Tajlil, Tehran: University of Tehran. [In Persian]
Khansari, M. (1994). A Brief History of Formal Logic, Tehran: University of Tehran. [In Persian]
Lakoff, George and Johnson, M. (2015). Metaphors We Live By, Trans. Hajj Agha Ebrahimi, Tehran: Alam Publishing House. [In Persian]
Molavi, J. M. (1931). Majles al-Saba'ah, edited by Tawfiq. E. Sobhani, Tehran: Kayhan Publications. [In Persian]
Molavi, J. M. (1933). Mathnavi, edited by Nicholson, Tehran: Hermes. [In Persian]
Noya, P. (1934). Mystical Interpretation and the Language of the Quran, Trans. Esmaeil Saadat, Tehran: University Publishing Center. [In Persian]
Qais Razi, Sh. M. (1988). Al-Mu'jam fi Ma'ir al-Ashar Ajam, edited by Modarres Razavi, Tehran: Zavar. [In Persian]
Qashiri, A. Q. (1931). Risale-i Qashiriya, Trans. Abu Ali Osmani, edited by Badi' al-Zaman Forozanfar, Tehran: Elmi va Farhangi. [In Persian]
Saheb-e-Zamani, N. (2010). The Third Line, Tehran: Ata'i Publications. [In Persian]
Salon, Raman. (1933). A Guide to Contemporary Literary Theory, Trans. Abbas Mokhbar, Tehran: Tarh-e-No. [In Persian]
Saper, Edward. (1937). Language, an Introduction to the Study of Speech, Trans. Ali Mohammad Haghshenas, Tehran: Soroush. [In Persian]
Sattari, J. (1933). An Introduction to Mystical Cryptology, Tehran: Markaz Publications. [In Persian]
Shabestari, Sh. M. (1999). Gulshan-e-Raz, edited by Samad Movahed, Tehran: Tahori. [In Persian]
Shafi'i Kadkani, M. R. (1999). Music of Poetry, Tehran: Agah Publications. [In Persian]
Shafi'i Kadkani, M. R. (2009). The Language of Poetry in Sufi Prose, Tehran: Sokhan. [In Persian]
Zamani, K. (1933). Minagar Eshgah, Tehran: Nay Publications. [In Persian]
