بررسی هنجارگریزی معنایی تشبیهی غزلیات ناصر بخارایی در مقایسه با سعدی
محورهای موضوعی : غنایی(با ویژگی ادبی و هنری)
سارا sara
1
,
محمد رضا نجاریان
2
1 - زبان و ادبیات فارسی, دانشکده علوم انسانی, دانشگاه یزد. ایران.
2 - زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه یزد، ایران
کلید واژه: کلیدواژه: سعدی, ناصر بخارایی, هنجارگریزی معنایی, تشبیه, غزل.,
چکیده مقاله :
چکیده یکی از مؤثرترین شیوه‌های برجسته‌سازی ادبی در فرمالیسم روسی هنجارگریزی بوده که به معنای عدول از زبان معیار و انحراف از قواعد حاکم بر زبان خودکار است. این عنصر برجستگی، گونه‌های متعددی نظیر هنجارگریزی واژگانی، سبکی، گویشی، نحوی، آوایی، زمانی، معنایی و... را دربرمی‌گیرد. هنجارگریزی معنایی، هنجارشکنی در مباحث بیانی (تشبیه، مجاز، استعاره و...) و بدیع معنوی را شامل می‌شود که شعرای بسیاری از آن در اشعار خویش بهره برده‌اند. بر این اساس با توجه به دیدگاه‌هایی مبنی بر تأثیرپذیری و تقلید بخارایی از سعدی، پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی می‌کوشد چگونگی برجستگی‌های معنایی (در حوزۀ تشبیه) را در غزلیات بخارایی نسبت به غزلیات سعدی با محور دوگانۀ برجستگی در مشبه‌به و برجستگی در وجه‌شبه بر اساس مضامین شعری، بررسی و اثبات کند. یافته‌های حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که بخارایی با وجود تأثیرپذیری از سعدی، تشبیهات منحصر به فرد و نوینی دارد که غزل وی را از غزلیات سعدی متمایز و متفاوت می‌کند. این تشبیهات بیشتر به محتوای عاشقانه نظیر وصف معشوق و زیبای وی پیوند می‌خورند که در محور برجستگی در مشبه‌به بیشترین نمود را دارند.
Deviation is regarded as one of the most effective methods of literary highlighting in Russian Formalism. It denotes a departure from standard language and a digression from the regulations dominant in automatic language. This element of highlighting encompasses various types such as vocabular, stylistic, dialectical, syntactic, phonological, temporal, semantic, etc. Semantic deviation signifies the deviations in figurative devices (simile, metonymy, metaphor, etc.) and stylistic devices, which are used by many poets in their poetry. Taking into account the viewpoints about Bokharaei’s interest in and imitation of Sa’di, this study uses a descriptive-analytical method to analyze the semantic highlighting (in the field of simile) in Bokharaei’s ghazals in comparison with Sa’di’s ghazals on the two levels of “highlighting of the vehicle” and “highlighting of the ground of comparison” on the basis of the subject matter. The findings of this research reveal that Bokharaei, although being under the influence of Sa’di, has made use of unique and novel similes which differentiate and distinguish his ghazals from Sa’di’s. These similes are mostly related to the love contents of the poems, such as the description of the beloved and her beauty, which are at best displayed in the level of “highlighting of the vehicle”.
