تاثیر اسید جیبرلیک و کینتین بر برخی ویژگی‌های مورفولوژیکی در دو رقم عدس تحت تنش شوری

محورهای موضوعی : زیست شناسی

فریبا شوهانی ¹

1 - دانشجوی دکتری زیست‌شناسی (فیزیولوژی گیاهی)، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

تاریخ دریافت : 1400/01/22 تاریخ پذیرش : 1400/03/31 تاریخ انتشار : 1400/06/01

کلید واژه:  اسید جیبرلیک, جوانه‌زنی, عدس, تنش شوری, کینتین,

چکیده مقاله :

هدف: هدف پژوهش حاضر مطالعه تأثیر دو تنظیم کننده رشد گیاهی (اسید جیبرلیک و کینتین) بر جوانه‌زنی بذر و رشد اولیه گیاهچه‌ها و تحمل شوری در دو رقم کیمیا و محلی شیروان است.مواد و روش‌ها: دو آزمایش جداگانه‌ برای بررسی پاسخ ژنوتیپ‌های مختلف عدس به تنش شوری اِعمال شده با نمک (Nacl) تحت تیمارهای مختلف از تنظیم‌کننده‌های رشد اسید جیبرلیک (GA3) و کینتین انجام شد. در هر کدام از این آزمایش‌ها 32 تیمار در سه تکرار بررسی گردید. آزمایش اول به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه فاکتور، ژنوتیپ (محلی و کیمیا)، شوری (0، 60، 120 و 180 میلی‌‌مول) و اسید جیبرلیک (0، 2، 4 و 6 میلی‌گرم در لیتر) انجام شد. آزمایش دوم نیز به همین صورت با سه فاکتور، ژنوتیپ (محلی و کیمیا)، شوری (0، 60، 120 و 180 میلی‌‌مول) و کینتین (0، 2، 4 و 6 میلی‌گرم در لیتر) انجام شد. در شرایط کاملاً سترون، تعداد 35 بذر به هر واحد آزمایشی (پتری دیش 9 سانتیمتری) اختصاص یافت و با تیمارهای مختلف، فوق‌الذکر آبیاری شد. هر کدام از‌ آزمایش‌های فوق با 98 پتری‌دیش انجام شد و کل دو آزمایش شامل 196 پتری‌دیش بود. پس از آن ظروف به اتاق رشد انتقال یافت و در دمای °C1±25 و فتوپریود 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی نگهداری شد.نتایج: ژنوتیپ کیمیا بیشترین میانگین را در بررسی صفات (وزن خشک، ریشه‌چه به ساقه‌چه، طول ریشه‌‌چه، طول کل گیاهچه و درصد جوانه‌‌زنی) به خود اختصاص داده است و بهترین ژنوتیپ از نظر حداکثر میانگین در بررسی صفات (محتوای نسبی آب، محتوای آب بافتی، طول ساقه‌‌چه، تعداد ریشه‌‌چه و درصد جوانه‌‌زنی) مربوط به ژنوتیپ ایلام می‌باشد.نتیجه‌گیری: آنالیز آماری صفات بررسی شده در مرحله جوانه‌زنی و رشد گیاهچه‌ها نشان داد که شوری منجر به کاهش میزان سرعت جوانه‌زنی و رشد گیاهچه‌ها در هر دو رقم گردید. اثرات بازدارنده نمک در رشد گیاهچه‌های رقم محلی شیروان به طور معنی‌داری بیشتر از رقم کیمیا بود که در واقع بیانگر تشابه وضعیت تحمل به شوری در مراحل جوانه‌زنی و گیاه کامل در این دو رقم می‌باشد. اسید جیبرلیک باعث افزایش سرعت جوانه‌زنی، در هر دو رقم شد، اما ژنوتیپ کیمیا بیشترین میانگین را در بررسی صفات (طول ریشه‌چه، طول کل گیاهچه، نسبت ریشه‌چه با ساقه‌چه) به خود اختصاص داد. ولی ژنوتیپ محلی شیروان بیشترین میانگین را در بررسی صفاتی چون (محتوای نسبی آب، محتوای آب بافتی، طول ساقه‌چه، تعداد ریشه‌چه) به خود اختصاص داد. روند کاهش رشد ریشه‌چه، ساقه‌چه در قیاس با شاهد در اثر تیمار اسید جیبرلیک نشان دهنده حساسیت بیشتر رقم محلی به این ماده تنظیم کننده رشد بود. برهم‌کنش معنی‌داری بین سطوح مختلف شوری و اسید جیبرلیک مشاهده گردید، به این معنا که پاسخ رشدی گیاهچه‌ها تحت اثرات توأمان شوری و اسید جیبرلیک متفاوت بود.

چکیده انگلیسی:

Objective: An experiment was conducted to study the effect of two plant growth regulators (gibberellic acid and quinine) on seed germination and initial seedling growth and salinity tolerance in both Kimia and Shirvan local cultivars.Materials and Methods: This experiment was performed as a factorial experiment with a completely randomized design. Two separate experiments were performed to investigate the response of different lentil genotypes to salinity stress applied with salt (Nacl) under different treatments of gibberellic acid (GA3) and kinetin growth regulators. In each of these experiments, 32 treatments were performed in three replications. The first experiment was performed as a factorial experiment in a completely randomized design with three factors: genotype (local and chemical), salinity (0,60, 120 and180 mmol) and gibberellic acid (0,2, 4 and 6 mg/l) The second experiment was performed in the same way with three factors: genotype (local and chemical), salinity (0,60, 120 and 180 mmol) and kinetin (0,2, 4 and 6 mg/l)Findings: The results of the study of the main and interaction effects of genotype, salinity and growth regulator of gibberellic acid on the evaluated traits of lentil showed that the alchemy genotype had the highest mean in the study of traits (dry weight, root to shoot, root length). What is the total seedling length and germination percentage and the best genotype in terms of maximum mean in the study of traits (relative water content, tissue water content, stem length, number of roots and germination percentage) It was related to Ilam genotype.Conclusion: Statistical analysis of the studied traits at germination and seedling growth stage showed that salinity reduced the rate of germination and seedling growth in both cultivars. The results showed that the inhibitory effects of salt on seedling growth of Shirvan local cultivar were significantly higher than Kimia cultivar, which in fact indicates the similarity of salinity tolerance at germination and full plant stages in these two cultivars.Gibberellic acid increased germination rate in both cultivars, but Kimia genotype had the highest mean in the study of traits (root length, total seedling length, root-to-stem ratio). However, Shirvan local genotype had the highest mean in the study of traits such as (relative water content, tissue water content, stem length, number of roots). The trend of reduced root and stem growth in comparison with the control due to gibberellic acid treatment showed that the local cultivar was more sensitive to this growth regulator. Significant interaction was observed between different levels of salinity and gibberellic acid, meaning that the growth response of seedlings was different under the combined effects of salinity and gibberellicacid. 

منابع و مأخذ:

Abrahimzade H. Plant physiology. Tehran:Tehran university Press, 1991. [In Persian].

Asadian NW & Miyamoto S. Salt effects on alfalfa seedling emergenc. Agronomy Journal. 1987; 76: 710-714.

Baharvandi M. Investigation of the effect of supplementary irrigation and phosphorus, chemical and biological fertilizers on the quantitative and qualitative characteristics of lentil cultivars in rain-fed conditions as autumn crops. Master thesis. Agriculture field, 2014. [In Persian]

kafi C & Salehi M. Agricultural Agriculture. Mashhad: Mashhad University Press, 2000. [In Persian]

Koochaki A & Banayan M. Beans cuitivation. Mashhad: Mashhad university Jihad press, 2009. [In Persian]

Lacher, W. Physiological plant ecology. Springer Publishing, 1995: 390.

Lessani H & Mojtahedi M. Green plant life. (Galston-Davis-Sotter). Tehran: Tehran University, 2011: 578. [In Persian]

Mehrabi, AA, Yazdi-Samadi. B, Naghavi MR, Omidi M & Tavakol-Afshari R. Abscisic Acid and Kinetin Effects on Seed Germination and Seedling Early Growth of Wheat under Salinity Stress. Pajouhesh & Sazandegi. 2007; 77: 83-93. [In Persian]

Parsa M & Bagheri AR. Bean. Mashhad: Mashhad University, 2008: 528. [In Persian].

Raou IM. Effect of IAA on wheat yield in saline soils. Plant Physiology. 1961; 62: 814-819.

Rashidi V. Germination reaction and seedling traits of native lentil genotypes to drought and salinity stress and causal analysis of seedling weight in vitro conditious. Journal of crop breeding. 2018; 10. [In Persian].

Shiroei, H. Evaluation of the effect of supplementary irrigation and plant density on growth characteristics and yield of lentil cultivars in Ilam climate. Master Thesis. Field of Agriculture, Ilam Faculty of Agriculture, 2012. [In Persian].

Tahmas Vand M. The effect of salinity overgrowth on growth and germination improvement of Medik Lens Culinaria lentils under salinity stress conditions, 2013. [In Persian].

Tuna, AK. The combined effects of gibberellic acid and salinity on some antioxidant enzyme activities, plant growth parameters and nutritional status in maize plant. Environmental and Experimental Botany. 2019; 62(1): 1-9

Zakeri, M & Parsons LR. Comparative Effects of NaCI and Polyethylene Glycol on Root Distribution, Growth and Stomata conductance of Sour Orange Seedlings. Plant and Soil. 1990; 129: 137-143.