حریم اراضی برای کاربری‌های عمومی در فقه امامیه و حقوق ایران
محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوقکبری عباسی مقدم 1 , رسول مظاهری 2
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
2 - مدرس دانشگاه
کلید واژه: قاعده لاضرر, حریم, اراضی خصوصی, مصلحت عامه,
چکیده مقاله :
با پیشرفت جوامع و روی کار آمدن دولت ها، حقوق خصوصی توسط حقوق عمومی محدودتر گردید و چون لازمه زندگی اجتماعی، واگذاری حقوقی چون مالکیت فردی به حاکمیت جامعه می باشد تا همگان از رفاه برخوردار شوند، بنابراین بهتر است این روابط توسط قانون به نظم درآید. براساس "قاعده سلطنت" مالک حق هرگونه تصرف در اموال خود دارد؛ چرا که مالکیت، حقی انکارناپذیر است و به دلیل اهمیت آن، کانون توجه نظام های حقوقی مختلف واقع شده و تبعاً دچار تغییرات گوناگون شده است و مفهوم کنونی آن متأثر از این تغییرات می باشد. از دیگر سو مطابق "قاعده لاضرر" هیچ کس حق اضرار به دیگری ندارد؛ این محدودیت شامل تمامی افراد حقیقی و حقوقی می شود؛ لذا دولت هم نمی تواند به بهانه نفع عمومی از حق مالکیت افراد چشم پوشی نماید. پس در تعارض میان مصالح عامه و منافع خصوصی، مصالح عمومی به دلیل تعلق آن به افراد جامعه و ارتباط با منافع عامه مقدم است. ناگفته نماند ملی کردن، مصادره و خرید املاک از رایج ترین شیوه های سلب مالکیت توسط نهادهای عمومی است .گرچه تفاوت هایی در قلمرو، هدف و نحوه سلب مالکیت دارند، ولی مبنای کار آن ها، تأمین منافع عامه است؛ قدرت حاکمه یا همان دولت نیز تنها راه مسأله را اجبار فرد به واگذاری حق خود، پرداخت قیمت عادله و تا حدودی جبران خسارات اشخاص می داند که از راه تصویب قوانین مناسب، برنامه ریزی صحیح و راهکارهای مطابق قانون، نظم عمومی و اخلاق حسنه به دست می آید.
Private and individual rights is more limited by public rights with development of societies and goverments empowerment, and since the prerequisite of social life is granting some rights to the governer of the society including right of personal ownership to all people benefit from social and public welfare. These relationships must come to order via legal rules and regulations. According to royal rule, the owner has the occupancy right of any kind in his properties, because ownership is an undeniable right which is the focus of different legal systems and then have changed a lot and its current concept is affected by those changes. On the other hand, this domination must not lead to loss and harm to other people.that is, nobody has the right of causing a loss to others. This prohibitions and limitations include either rightful or legal etentits; as a result, the government can not neglect people ownership rights. Eventually, in the conflict between public good and prvaite intrests, public good comes first because of belonging to people of thesociety and the connection to public intrests. Nationalize, confiscate and purchasing estate are most common and important methods of dispossesion by public institutions which have many diffrences in scope, motivation, purpose, and the method of dispossession, yet their basis is providing public good and intrests. In order to fulfill this important matter. To examplify this controvention, we can mention lands and especially about public applications. of course with enacting propper ruls, accurate planning, lawful strategies, public order.
