بررسی زیبایی شناسی سوره‌های‌ «مزَّمِّل» و «مدَّثِّر» در پرتو نقد فرمالیستی

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی

کاوه رحیمی ¹ (دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات عربی دانشگاه خوارزمی تهران)
حسین ابویسانی ² (دانشیار گروه و زبان ادبیَّات عربی دانشگاه خوارزمی تهران)

تاریخ دریافت : 1401/11/12 تاریخ پذیرش : 1402/02/11 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: موسیقی", فرمالیسم", نقد ادبی", ", زیبایی‌شناسی",

چکیده مقاله :

نقد فرمالیستی به عنوان برجسته‌ترین حوزه‌های نقدی قرن بیستم یکی از روش‌های جدید نقدی می‌باشد که محور اصلی آن در بررسی متون ادبی، شکل ظاهری آن است. این نوشتار براساس مکتب فرمالیسم در پی بررسی میزان ادبیّت سوره‌های مزَّمِّل و مدثِّر است و از نظرگاه اصول آن نقد، در پی کشف زیبایی‌های سوره‌های یاد شده است و سعی دارد دیدی واضحتر نسبت به شگفتی‌های ظاهری اثر و تأثیر آ‌ن‌ها در انتقال معنا به مخاطب ارایه دهد. اهمیّت جُستار حاضر تلاش برای به اثبات رساندن این مهمّ است که متون دینی و به طور ویژه سوره‌های مزَّمِّل و مدثِّر هرچند به دنبال مفاهیمی خاصّ می‌باشند؛ ولی بر اساس مکتب فرمالیسم از زیبایی‌های ادبی تهی نیستند. این پژوهش به شیوه توصیفی – تحلیلی و با تکیه بر اصول و مبانی مکتب صورت گرایی، به بررسی فُرم و محتوای سوره‌های مزِّمِّل و مدَّثِّر پرداخته و با هدف کشف مؤلّفه‌های فرمال وتبیین میزان انسجام و هماهنگی فُرم آیات و نقش آن در رساندن مضمون و تأثیر گذاری بر مخاطب در دو سوره نگاشته شده. ویژگی‌های بارز فرمالیستی در دو سوره قاعده افزایی، قاعده کاهی معنایی، بدیع معنوی هستند. نتایج نشان می‌دهد واج‌ها، هجاها، صامت و مصوت‌ها، کابردهای تشبیه، مجاز، کنایه، استعاره، توازن آوایی و واژگانی، دخالت دادن گونه‌های متفاوت آشنایی زدایی ادبی، در پیوند با هم، هارمونی و نظمی بسیار شگفتی را ایجاد کرده‌اند وبا فضای دو سوره که انذار مشرکان و بیان هولناکی صحنه‌های قیامت است همسو و هماهنگ است.

چکیده انگلیسی:

Formalist criticism as the most prominent critical areas of the 20th century is one of new methods of criticism the main focus of which is the appearance of literary texts. This article is based on the school of formalism after examining the amount of literature the surahs are Al-Muzzammil and Al- Muddaththir And from the point of view of the principles of that criticism it seeks to diccover the beauty of the mentioned surahs and he is trying to provide a clearer view of the apparent wonders work and their effects in conveying meaning to the audienc. The importance of this essay is trying to prove that religious texts especially surahs Al-Muzzammil and Al- Muddaththir although they seek specific concepts but according to the school of formalism they are not devoid of literary beauties. This research has studied the form and content of Suras Muzzammil and Muddaththir descriptively- analytically based on the principles and foundations of the school of formalism And with the aim of discovering the formal components and explaining the degree of the verses and its role in conveying the content and influencing the