تقدیر الهی در قرآن کریم با رویکرد به تفسیر المیزان

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی

حسن وهاب پور ¹ ( دانشجوی دکتری گروه علوم قرآن وحدیث ،واحد زنجان ،دانشگاه آزاداسلامی ، زنجان،ایران. )
محمدحسین صائینی ² ( استادیار گروه علوم قرآن وحدیث ،واحد زنجان، دانشگاه آزاداسلامی ، زنجان،ایران. )
فرهاد ادریسی ³ ( دانشیار علوم وقرآن حدیث ،واحد زنجان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، زنجان، ایران )

تاریخ دریافت : 1402/06/20 تاریخ پذیرش : 1402/06/28

کلید واژه: تفویض, قضا و قدر &ndash, تقدیر الهی, جبر و اختیار,

چکیده مقاله :

چکیده :مسأله قضا و قدر یکی از بغرنج ترین و پیچیده ترین مسائل الهیات می باشد و از مسلمات عقاید اسلامی است چنانچه در کتب و سنت فراوان از آن سخن گفته شده است جای انکار و اختلافی باقی نمانده است و محور اصلی آنرا اراده و اختیار تشکیل می دهد و قضای الهی با اختیار انسان منافاتی ندارد چون اگر مقصود از قضا و قدر الهی نفی اسباب و مسببات از آن جمله نیرو و اراده و اختیار انسان می باشد و چنین قضا و قدری سرنوشتی وجود ندارد زیرا اسباب و مسببات رابطه ی علی و معلولی بین حوادث غیر قابل انکار و جزء قضا و قدر الهی می باشد این مقاله اراده و اختیار انسان را در طول اراده ی الهی می کاود و قائل به بین الامرین تفکر شیعی است آنچه از سوی خدا مقدر شده قضای الهی بوقوع آن تعلق پذیرفته است آن است که فاعل مذکور با اختیار و گزینش آزاد خویش افعال خود را انجام می دهد البته بندگان بصورت مستقیم مباشر نیست بلکه این تأثیر از سیر اسباب و علل در چارچوب نظام علی علم تحقق می پذیرد و از آنجایی که اراده انسان یکی از مبادی علی افعالی اختیار اوست و ضمن پذیرش سازگاری علم پیشین الهی با اختیار انسان معتقد است معرفت خداوند به افعال اختیاری انسان ناشی از معرفت او به افعال تمام و خصوصیات آنهاست.

چکیده انگلیسی:

Abstract :The issue of predestination and destiny is one of the most complicated and complex theological issues and is one of the certainties of Islamic beliefs, if it has been discussed in many books and traditions, there is no room for denial and disagreement, and its main axis is free will and free will. And divine judgment does not conflict with human free will, because if what is meant by divine judgment and destiny is the negation of causes and causes, including the power, will, and free will of man, and such judgment and destiny do not exist, because causes and causes are the cause and effect relationship between events. It is undeniable and a part of divine decree and destiny. This article explores the human will and free will during the divine will and it is based on Shiite thought. The mentioned person performs his actions with his free will and choice, of course, he is not directly in charge of the servants, but this effect is realized from the course of causes and causes within the framework of the system of causal knowledge, and since the will of man is one of the causal principles of his voluntary actions, and at the same time Accepting the compatibility of divine prior knowledge with human free will believes that God's knowledge of man's optional actions results from his knowledge of all actions and their characteristics.