سبک‌شناسی دیدگاه فمینیستی در کتاب «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» بر اساس دیدگاه لوکاچ

محورهای موضوعی : شعر

ندا یانس ¹ , کامران پاشایی فخری ² , پروانه عادل زاده ³

1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، تبریز، ایران
2 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، تبریز، ایران
3 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، تبریز، ایران

تاریخ دریافت : 1398/08/29 تاریخ پذیرش : 1398/08/29 تاریخ انتشار : 1398/08/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

با ظهور رنسانس، رمان به علت برخورداری از قابلیت نشان دادن واقعیت های زندگی، جای حماسه را می گیرد و در نیمه اول قرن بیستم، جورج لوکاچ، رمان‌های رئالیستی را به عنوان اصلی ترین شکل اثر ادبی هم‌خوان با جامعه بورژوایی مطرح می کند. با پیوستن به مکتب مارکسیسم، دیدگاه های فمینیستی در آثارش نمود پیدا می کند. در ایران نیز رمان چراغ ها را من خاموش می کنم، اثر زویا پیرزاد یکی از رمان های زن محوری است که در سال های اخیر با دغدغه بررسی دنیای زنان جای خود را در میان رمان های معاصر فارسی باز کرده است. با توجه به اهمیت این رمان در جریان نوشتار زنانه در ادبیات داستانی، این جستار به شیوه تطبیقی مبتنی بر مؤلفه های فمینیستی بر اساس دیدگاه لوکاچ تلاش کرده است به واکاوی عناصر سبکی نوشتار زنانه بپردازد و به این نتیجه دست یافته است که پیرزاد آگاهانه اغلب ویژگی های نوشتار زنانه را برگزیده و به کار گرفته است و نشان دهنده دیدگاه فمینیستی نویسنده به جامعه و مخصوصاً زنان است. یافته های پژوهش نشان می دهد در این رمان در سطوح مختلف متن، واژگان، جملات، گفتمان و دیدگاه زنانه نمود یافته است.

چکیده انگلیسی:

By emergence of renaissance, novels replace with epics because of their capability in showing lives’ realities. In first half of twentieth century, György Lukács introduces realistic novels as the main harmonic literary form with Bourgeois society. Feministic viewpoint has been manifested in his works by joining Marxism school. “I Turn the Lights Off” by Zoya Pirzad in Iran is one of the woman – centered novels which could gain a special position among contemporary Persian novels in recent years by discussing women’s world. According to the importance of the mentioned novel in fiction literature, the present paper attempts to survey stylistic elements of womanish writing comparatively based on feministic elements according to Lukács’ viewpoint and comes to conclusion that Pirzad often chooses and applies womanish style features consciously. The findings show that feministic terms, sentences, discourse and viewpoint in various levels are manifested.

منابع و مأخذ:

اباذری، یوسف. 1378ش، خرد جامعه­شناسی، تهران: طرح نو. 

بیسلی، کریس. 1385ش، چیستی فمینیسم، ترجمه محمدرضا زمردی، تهران: روشنگران زنان.

پاملا آبوت و کلر والاس. 1385ش، تولید دانش فمینیستی در جامعه‌شناسی زنان، ترجمه منیژه نجم ‌عراقی، چاپ چهارم، تهران: نشر نی.

پیرزاد، زویا. 1383ش، عادت می­کنیم، تهران: نشر مرکز.

پیرزاد، زویا. 1386ش، چراغ­ها را من خاموش می­کنم، تهران: نشر مرکز.

حسنی­فرد، عبد الرحمن. 1379ش، مجموعه مقالات اسلام و فمینیسم، جلد 1، قم: انتشارات معارف.

ریترز، جورج. 1389ش، مبانی نظریه­های جامعه­شناسی معاصر و ریشه­های کلاسیک آن، ترجمه شهناز میهن­پرست، تهران: انتشارات ثالث.

زرشناس، شهریار. 1382ش، ویژه­نامه فرهنگی- سیاسی، جلد 1، تهران، شورای سیاستگذاری ائمه جمعه سراسر کشور.

زرلکی، شهلا. 1393ش، چراغ­ها را من روشن می­کنم، نقد و بررسی آثار زویا پیرزاد، چاپ اول، تهران: انتشارات نیلوفر.

سارسه، میشل ریو. 1385ش، تاریخ فمینیسم، ترجمه عبدالوهاب احمدی، چاپ اول، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.

سیدمن، استیون. 1391ش، کشاکش آراء درجامعه­شناسی، ترجمه هادی جلیلی، تهران: نشر نی.

شامبیانی،گیتی. 1371ش، نقد کتاب مثل همه عصرها، تهران: نشر مرکز.

شیبلی هایت، جانت. 1389ش، روان­شناسی زنان، ترجمه اکرم خمسه، چاپ سوم، تهران: آگه.

کهون، لارنس. 1385ش، از مدرنیسم تا پست­مدرنیسم، ترجمه عبدالکریم رشیدیان، تهران: نشر نی.

مزوارش، ایستوان. 1387ش، مفهوم دیالکتیک از نظر لوکاچ، ترجمه اقبال طالقانی، تهران: نشر چشمه.

یوسفی، ابراهیم. 1384ش، هنر داستان­نویسی، چاپ هشتم، تهران: نشر نگاه.

 

مقالات

حکمت، شاهرخ. 1394ش، «بررسی مبانی زیبایی­شناسی در رمان «چراغ­ها را من خاموش می‌کنم»»، نشریه زیبایی­شناسی، شماره 24، صص 110-87.

طبیعی، منصور و محمدحسین دلال رحمانی. 1395ش، «بررسی تلقی­های روش­شناختی جورج لوکاچ»، فصلنامه علمی-پژوهشی، روش­شناسی علوم انسانی، شماره88، صص 177-163

فولادی، محمد. 1378ش، «فمینیسم»، مجله معرفت، شماره 32، صص 43-30.

قاسم­زاده، علی و فاطمه علی­اکبری. 1395ش، «مؤلفه­های نوشتار زنانه در رمان سرخی تو از من»، دوفصلنامه زبان و ادبیات فارسی، شماره 80، صص181-205.

نیکوبخت، ناصر. 1391ش، «روند تکوین سبک زنانه در آثار پیرزاد»، مجله نقد ادبی، دوره 5، شماره 18، صص 119-152.