ویژگی‌های مشترک دو اثر حماسی ایران و آلمان

محورهای موضوعی : شعر

مهدی ممتحن ¹ , کامبیز صفیئی ²

1 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد جیرفت(دانشیار).
2 - دکترای زبان و ادبیات آلمانی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران.

تاریخ دریافت : 1394/03/27 تاریخ پذیرش : 1394/03/27 تاریخ انتشار : 1393/09/10

کلید واژه:

چکیده مقاله :

حماسه شاید قدیمی‌ترین ژانر و گونه روایی نباشد، اما به یقین مسلط‌ترین ژانر در تمام دوره‌های باستان و سده‌های میانی بوده است. حماسه و اسطوره در تمام فرهنگ‌ها و خرده فرهنگ‌ها، چه به صورت شفاهی و چه به صورت نوشتاری دیده می‌شود. حماسه‌ها از اسطوره‌ها تغذیه می‌کنند و در بعضی فرهنگ‌ها ادامه آن‌ها هستند. ادبیات جهان سرشار از عناصر حماسی- اسطوره‌ای است. این مسأله در مورد ادبیات حماسی ایران و آلمان نیز در شاهنامه و سرود نیبلونگن به خوبی قابل مشاهده است. هر دو اثر به لحاظ زبانی و فرهنگی زیرمجموعه زبان‌های هندو-ژرمنی می‌باشند و در آن‌ها عناصر مشترک فراوانی به چشم می‌خورد. در این جستار نگارندگان سعی دارند ابتدا به پیشینه تاریخی هر دو اثر پرداخته و سپس به شکل مفصل به بررسی و مقایسه اَبرقهرمان- پهلوان(رستم و زیگفرید)، جهان‌بین، تفاوت دیدگاه و نیز ویژگی‌های مشترک حماسی این دو اثر جاودان در ادبیات حماسی ایران و آلمان بپردازند.

چکیده انگلیسی:

Perhaps the oldest epic narrative genre and kind of not, but certainly the most dominant genre in the ancient and medieval periods, respectively.Epics and myths in all cultures and subcultures, either orally or in writing is seen.Epic myths in some cultures continue to feed them.World literature is full of mythological elements Hmasy-. This epic literature in Iran and Germany in the "Shahnameh" and "Anthem Nyblvngn" clearly visible.Both in terms of language and cultural domain, and the common elements of these Indo-Zhrmny are there.In this paper the authors try first and then in the form of a detailed history of both the study and comparison Qhrman- Super Hero (Rostam and Siegfried), outlooks, different perspectives and common characteristics of these two immortal epic of epic literature and Germany pay.

منابع و مأخذ:

اسلامی ندوشن، محمدعلی. 1386ش، داستان داستان‌ها، چاپ هشتم، تهران: شرکت سهامی انتشار.

اسلامی ندوشن، محمدعلی. 1376ش، زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه، چاپ هفتم. تهران: آثار.

البرزی، پرویز. 1388ش، زبان‌شناسی جمله، چاپ اول، تهران: انتشارات پایزه.

بیرونی، ابوریحان. 1923م، الآثار الباقیة عن القرون الحالیة، آلمان: لایپزیک.

دهمرده، برات. 1388ش، تاریخ سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوره سامانیان، دیلمیان و غزنویان، چاپ اول، تهران: دانشگاه پیام نور.

ریاحی، محمد امین. 1375ش، فردوسی، چاپ اول، تهران: طرح نو.

زرین کوب، عبدالحسین. 1378ش، دو قرن سکوت، چاپ نهم، تهران: سخن

سرامی، قدمعلی. 1378ش، از رنگ گل تا رنگ خار، تهران: چاپ سوم، انتشارات علمی و فرهنگی.

سعادت، اسماعیل. 1381ش، سرود نیبلونگن، چاپ دوم، تهران: سروش.

سیدحسینی، رضا. 1376ش، مکتب‌های ادبی، چاپ یازدهم، جلد اول، تهران: انتشارت نگاه.

سعدی، مصلح الدین. 1377ش، گلستان سعدی، به تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: انتشارات خوارزمی.

صفا، ذبیح الله. 1363ش، حماسه سرایی در ایران، تهران: امیرکبیر.

لیچنستاید، رابرت. 1991م، نیبلونگن لید، آمریکا: ادوین ملن پرس.

مولر، جان دریک. 2002م، نیبلونگن لید، برلین: اریش اشمیت.

ولایتی، علی اکبر. 1392ش، دانشنامه جوانمردی(فتوت)، جلد اول، تهران: انتشارات امیرکبیر.

همایی، جلال الدین. 1375ش، تاریخ ادبیات ایران، تهران: هما.

حامدی، گلناز. 1383ش، «اسطوره و ادبیات»(مجموعه مقالات)، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها(سمت).

 

Golther, Wolfgang.(2011) Germanische Mythologie. Marixverlag GmbH, Wiesbaden.

Müller, Jan-Derk.(2002) Das Nibelungenlied. Berlin: Erich Schmidt.

 

مقالات و پایان‌نامه‌ها

پنجه شاهی، پرستو. 1389ش، «بررسی تطبیقی نبرد پدر و پسر در دو افسانه ژرمنی؛ رستم و سهراب/ هیلد براند و هادو براند» ایرانی، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی، دانشگاه آزاد جیرفت، سال پنجم، شماره 16: صص 117-99.

رحمانی مفرد، الهام. 1390ش، «بررسی تطبیقی نیکی و پلیدی در دو حماسه شاهنامه فردوسی و سرود نیبلونگن»، فصلنامه پژوهش ادبی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، شماره بیست و دوم.

فرهادی، فرحناز. 1387ش، «مقایسه شاهنامه(قسمت اساطیری) با حماسه نیبلونگن»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران.