بررسی تطبیقی مهم‌ترین مضامین اجتماعی در اشعار قاسم حدّاد و احمد شاملو
محورهای موضوعی : شعر
رضا کوچری
1
(
دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد، مهاباد، ایران،
)
اردشیر صدرالدینی
2
(
استادیار زبان و ادبیّات عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد، مهاباد، ایران،
)
مصطفی یگانی
3
(
استادیار زبان و ادبیّات عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد، مهاباد، ایران،
)
کلید واژه: احمد شاملو, ادبیّات تطبیقی, مضامین اجتماعی, قاسم حدّاد, شعر,
چکیده مقاله :
مقایسة ادبای ایران و جهان عرب از جمله موضوعاتی است که مورد توجّه محقّقان عربی و فارسی قرارگرفته است. امروزه، مسائل مشترک اجتماعی، زمینه‌هایی را جهت مشترکات فکری فراهم کرده است. همچنین مضامین اجتماعی، از مضامین پرتکرار میان ادبای معاصر در سراسر جهان به شمار می‌رود و به سبب تقارب فرهنگی و اجتماعی که میان ادبیّات و ادبای ایران و جهان عرب وجود دارد، بررسی از این چشم‌انداز، دستاوردهای جدیدی به پژوهش خواهد داد. قاسم حدّاد و احمد شاملو دو شاعر بحرینی و ایرانی هستند که با توجّه به مسائل جامعه و مشکلات مردم، بخش عظیمی از اشعارشان را به بیان واقعیّت‌های جامعه اختصاص داده‌اند. در این پژوهش که به روش کتابخانه‌ای و توصیفی-تحلیلی تدوین شده است، مضامین اجتماعی در اشعار هر دو شاعر با نگاه تطبیقی بررسی شده است. در این بررسی پی می‌بریم علی‌رغم تفاوت های زبانی و مکانی، اشعار حدّاد و شاملو به دلیل شرایط سیاسی و اجتماعی حاکم بر جوامع آن‌ها، دارای مشترکات فراوانی می‌باشد. مباحثی چون؛ وطن‌پرستی، آزادی، ظلم‌ستیزی و عدالت‌خواهی از موتیف‌های مشترک این دو شاعر است که با بافت روایتگرانه و داستان‌گونه، گزیدن واژگان مناسب و استفاده از موسیقی درونی مطرح شده‌اند.
Comparing the literati of Iran and the Arab world is one of the topics that has been considered by Persian and Arabic scholars. Today, common social issues have provided grounds for intellectual commonalities and Social themes are also a recurring theme in contemporary literati around the world And due to the cultural and social convergence that exists between the literature and literati of Iran and the Arab world, a study of this perspective will bring new achievements to the research. Qasim Haddad and Ahmad Shamloo are two Bahraini and Iranian poets who have devoted a large part of their poems to expressing the realities of society due to the problems of society and the problems of the people. In this research, which has been compiled by library and descriptive-analytical methods, social themes in the poems of both poets have been studied with a comparative view. The political and social conditions prevailing in their societies, their poems have a lot in common, topics such as patriotism, freedom, oppression and justice are the common motifs of these two poets Which are presented with narrative and story-like context, choosing the right words and using internal music.
امیردهی، علی، (1390) «بحرین(سرزمین مروارید)»، مجلّة اندیشة تقریب، ش 28
حدّاد، قاسم، (1976م)، الدّم الثانی، ط2، البحرین: دارالغد للنشر و التوزیع.
ــــــــــ، (2000م)، الأعمال الشّعریة، ط1، بیروت: المؤسّسة العربیّة للدّراسات و النّشر.
حسین پورچافی، علی، (1387) جریانهای شعری معاصر فارسی، تهران: امیرکبیر.
_||_امیردهی، علی، (1390) «بحرین(سرزمین مروارید)»، مجلّة اندیشة تقریب، ش 28
حدّاد، قاسم، (1976م)، الدّم الثانی، ط2، البحرین: دارالغد للنشر و التوزیع.
ــــــــــ، (2000م)، الأعمال الشّعریة، ط1، بیروت: المؤسّسة العربیّة للدّراسات و النّشر.
حسین پورچافی، علی، (1387) جریانهای شعری معاصر فارسی، تهران: امیرکبیر.
دورانت، ویل(ویلیام جیمز)، (1392)، تاریخ فلسفه، ترجمة عبّاس زریاب خویی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ بیست و چهارم.
عبود، عبده، (1999)، الأدب المقارن، دمشق: اتّحاد الکُّتاب العرب.
غنیمى هلال، محمّد، ( 1373)، ادبیّات تطبیقى. ترجمة دکتر سیّدمرتضى آیتاللهزاده شیرازى. تهران: امیرکبیر.
شاملو، احمد، (1389)، مجموعة آثار(دفتر یکم:شعرها)، چاپ نهم، تهران: نگاه.
_______، (1363)، برگزیدة اشعار احمد شاملو، تهران: تندر.
ـــــــــــ ،(1390)، شاملو، لالایی با شیپور (گزین گویهها و ناگفتههای احمد شاملو)، به کوشش ایلیا دیانوش. چاپ چهارم.
ستوده، هدایت االله، (1378)، جامعه شناسی در ادبیات، تهران: آوای نور.
محفوظ، محمّد، (2003م)، الواقع العربی و نحدیات المرحلة الرّاهنة، بیروت: دارالشّرق الثّقافة.
یعقوبشاهی، نیاز، (1378)، مجموعة آثار احمد شاملو، تهران: انتشارات زمان، چاپ اوّل.
قاسم حدّاد، الاعمال الادیبة، 15/12/1395
http://www.qhaddad.com/ar/moalafat/moalafat/asp
