بررسی محتوای سیاسی پنج سفرنامه عتبات عالیات در عصر انقلاب اسلامی

محورهای موضوعی : شعر

سعیده عباسی ¹ (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی تهران جنوب)
محمدرضا سنگری ² (استادیار زبان و ادبیات فارسی)
ابوالقاسم رادفر ³ (استاد زبان و ادبیات فارسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)

تاریخ دریافت : 1399/03/17 تاریخ پذیرش : 1399/05/21 تاریخ انتشار : 1400/07/01

کلید واژه: سفرنامه, انقلاب اسلامی, محتوای سیاسی, عتبات عالیات,

چکیده مقاله :

سفرنامه‌ها از جمله منابع مهم علمی در شناخت شهرها و کشورها محسوب می‌شوند. با توجه به اینکه سفرنامه‌نویس با هدف گزارشی از سفر خود، آن را می‌نگارد، یکی از بهترین منابع کسب اطلاعات سیاسی هستند. سفرنامه‌های عتبات عالیات با توجه به انگیزه مذهبی‌ای که اغلب مسلمانان جهان را به آن‌ها ترغیب می‌نماید، اطلاعات مفیدی را در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد. موضوع این مقاله تحلیل سیاسی چند سفرنامه عتبات عالیات در عصر انقلاب اسلامی می‌باشد؛ چراکه پس از تغییر حکومت طاغوت به حکومت اسلامی در ایران، توجه به نگارش این دسته از سفرنامه‌ها پررنگ‌تر شده است که در نوع خود قابل توجه است. اهمیت این تحقیق آن است که نویسندگان مردمی سیاسی نیستند و هر آنچه را که در جهان اطراف خود می‌بینند، بیان می‌کنند. این سفرنامه‌ها راهنمای شناختی در ادبیات انقلاب اسلامی هستند. این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی و به روش کتابخانه‌ای انجام شده است.

چکیده انگلیسی:

Travelogues are one of the important scientific resources to recognize cities and countries. They are one of the best sources of political information, as the travel writer writes it for the purpose of reporting his journey. The travelogues of the Holy Shrines provide useful information to the readers due to the religious motives that most Muslims in the world encourage them to do. The subject of the present article is the political analysis of several travelogues of Holy Shrines in the Islamic Revolution era; since after the change of the Pahlavi regime to the Islamic government in Iran, the attention to the writing of this group of travelogues has become more prominent which is remarkable in its kind. The importance of this research is that writers are not political people and they express everything they see in the world around them. These travelogues are a cognitive guide to the literature of the Islamic Revolution. The method is descriptive – analytical and in a librarian way.

منابع و مأخذ:

ابراهیمی، خداداد. 1394ش، هروله تا عرش، خاطرات یک زائر پیاده از مهران تا کربلا، ایلام: انتشارات زانا.

پوریان پور، سمیر. 1389ش، صراط النجاه، سفرنامه پیاده تا کربلا، قم: طوبای محبت.

حسینی، میرزا داوود. 1391ش، سـفرنامه میرزا داوود حسینی‌، به کوشش سیدعلی قاضی‌ عسکر، تهران: مؤسسه فرهنگی هنری مشعر.

رزمجو، حسین‌. 1370ش، انواع ادبی، مشهد: مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس.

رضایی، احمد. 1393ش، سفرنامه کاشان تا کربلا با ققنوس‌ها، تهران: انتشارات مرسل.

زمانی، احمد. 1381ش، سیری در سرزمین خاطره‌ها، سفرنامه کربلا، تهران: مؤسسه فرهنگی هنری مشعر.

فرزاد، عبدالحسین. 1392ش، درباره نقد ادبی، تهران: نشر قطره.

کوهستانی‌نژاد، مسعود. 1384ش، چالش‌ها و تعاملات ایران و عراق در نیمه نخست سده بیستم، تهران‌: مرکز چـاپ و انـتشارات وزارت امور خارجه‌.

مشرّف، مریم. 1387ش، شیوه نامه نقد ادبی، تهران: انتشارات سخن.

واثقی، حسین. 1381ش، درکوی جانان، سفر به حرم ائمه(ع) در عراق، قم: مؤسسه بوستان کتاب.

 

مقالات

افتخاری، عطاءالله. بهار 1389ش، «بررسی و مقایسه دو سفر روحانی زرتشتی و یهودی به دنیای پس از مرگ»، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی، واحد جیرفت، دوره 4، شماره 13.

باقری، بهادر. زمستان 1398ش، «نقد تطبیقی سه سفرنامه معاصر ایران در سطح توصیف زبانی از الگوی فرکلاف»، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی، واحد جیرفت، دوره 13، شماره 52، ص 2.

Ebrahimi, Khodadad 2015, Hervaleh to the Throne, Memoirs of a Pilgrim from Mehran to Karbala on Foot, Ilam: Zaanaa Publications.

Pourianpour, Samir. 1389, Path of Survival, Travelogue to Karbala on foot, Qom: Toubaye Mohabbat Press.

Hosseini, Mirza Davood 2012, Travelogue of Mirza Davood Hosseini, by the efforts of Seyyed Ali Ghazi Askar, Tehran: Masha’r Cultural and Artistic Institute.

Razmjoo, Hussein 1991, Literary Types, Mashhad: Astan Quds Publishing Institute.

Rezaei, Ahmad 2014, Travelogue of Kashan to Karbala with Phoenixes, Tehran: Morsal Publications.

Zamani, Ahmad 2002, A Journey in the Land of Memories, Karbala Travelogue, Tehran: Masha’r Cultural and Artistic Institute.

Farzad, Abdul Hussein 1392, on literary criticism, Tehran: Qatreh Publishing.

Koohestani Nejad, Massoud. 2005, Challenges and Interactions between Iran and Iraq in the First Half of the 20^th Century, Tehran: Ministry of Foreign Affairs Publishing Center.

Musharraf, Maryam. 2008, Literary Criticism Methodology, Tehran: Sokhan Publications.

Waseqi, Hussein 2002, in Alley of Beloved, Journey to the Shrine of the Imams (as) in Iraq, Qom: Bustan e Ketab Institute.

 

Articles

 

Eftekhari, Ataollah. Spring 2010, "Study and comparison of two Zoroastrian and Jewish spiritual journeys to the afterlife", Quarterly Journal of Comparative Literature Studies, Jiroft Branch, Volume 4, Number 13.

Bagheri, Bahador. Winter 2017, "Comparative Critique of Three Contemporary Iranian Travelogues at the Level of Linguistic Description of the Fairclough Model", Quarterly Journal of Comparative Literature Studies, Jiroft Branch, Volume 13, Number 52, p.2.