مقایسه رتبه‌بندی سهام برتر با استفاده از مدل‌‌های تصمیم‌گیری چند معیاره تاکسونومی و پرومتی

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

فرزانه هاشم لو ¹ ( گروه مدیریت مالی- دانشکده مدیریت و اقتصاد - دانشگاه علوم و تحقیقات تهران- تهران- ایران )
هاشم نیکومرام ² ( استاد و عضو هیات علمی دانشگاه ازاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران )
تقی ترابی ³ ( دانشیار و عضو هیات علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. )

تاریخ دریافت : 1398/02/24 تاریخ پذیرش : 1398/04/17 تاریخ انتشار : 1400/04/01

کلید واژه: پرومتی, تحلیل عاملی, آنتروپی شانون, نسبت‌های مالی, تاکسونومی,

چکیده مقاله :

توزیع منابع بازار سرمایه، در گروی حضور فعالان بازار است و عمدهترین موضوعی که در بازارهای مالی با آن مواجه هستیم، تصمیمگیری در مورد تخصیص منابع بازار، انتخاب اوراق‌بهادار مناسب برای سرمایه‌گذاری و تشکیل سبدهای بهینه سهام است. طی سال‌های اخیر، توسعه تکنیک‌های جدید در تحقیق عملیاتی و علم مالی، به همراه پیشرفت در علوم کامپیوتر و تکنولوژی منجر به پیدایش مدل‌های جدیدی از جمله مدلهای تصمیم‌گیری چندمعیاره برای انتخاب سبد سهام شده است. به منظور اهداف پژوهش و براساس دیدگاه تجزیه و تحلیل بنیادی، جهت رتبه‌بندی سهام از 18 نسبت مالی در 6 گروه سود‌آوری، نقدینگی، فعالیت، اهرمی، ارزش بازار و مالکانه برای 30 شرکت بورسی تصادفی طی سال های 1390 الی 1396 استفاده شده و با بکارگیری دو روش تصمیم‌گیری چندمعیاره تاکسونومی و پرومتی، به رتبه‌بندی سهام نمونه و مقایسه نتیجه، پرداخته شده است. نتایج نشان داد رتبه‌بندی حاصل از مدل آنتروپی شانون-پرومتی در مقایسه با مدل تحلیل عاملی-تاکسونومی، بازده سهام را بهتر پیش‌بینی کرده است.

چکیده انگلیسی:

The distribution of capital market resources depends on the presence of market participants, and the main issue we are facing is the decision to allocate resources, the selection of suitable securities for investment, and the formation of optimal stock portfolios. The development of new techniques in operational research and financial science, along with advances in computer science and technology, has led to the emergence of models, including multi-criteria decision-making models for selecting stock portfolios.Based on the fundamental analysis of stock valuation, 18 financial ratios in 6 groups of profitability, liquidity, activity, leverage, market value, and ownership were used to evaluate 30 companies during 2011-2017. Two methods, Taxonomy and PROMETHEE, is done to rank the sample shares and compare the result. The results showed that the ranking of the Shannon- PROMETHEE entropy model in comparison with the taxonomic-factor analysis models has a better prediction of stock returns.

منابع و مأخذ:

• آذر، عادل؛ راموز، نجمه؛ عاطفت دوست، علیرضا. (1391). کاربرد روش تخمین مجموعه غیر مرجع در انتخاب پرتفوی بهینه. پژوهشات مالی، 14(2)، 14-1.


• اسلامی، محسن؛ فریماه مخاطب رفیعی. (1397). ارزیابی و انتخاب سبد سهام در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از تصمیم گیری چند معیاره به روش تلفیقی دیمتل و فرایند تحلیل شبکه ای. دومین کنفرانس بین المللی تحولات نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری، تهران، موسسه آموزش عالی علامه خویی (ره).


• امیری، مقصود؛ ناکار، محمدهادی. (1393). انتخاب سبد سهام بهینه با استفاده از تصمیم‌گیری چند‌معیاره. فصلنامه بورس اوراق بهادار, پاییز 1389, دوره 3, شماره 11 ص 24 -5.


• انوری رستمی، علی اصغر؛ تقوی، مهدیس؛ آقابابایی، محمد ابراهیم . (1397). انتخاب پرتفوی با استفاده از مدل تصمیم‌گیری چندشاخصه مبتنی بر تحلیل رابطه خاکستری و برنامه‌ریزی خطی، دوره 11، شماره 38، ص. 29-41.


• حکمتی فرید، صمد. (1382). اولویت‌‌بندی فعالیت‌های اقتصادی و تعیین فرصت‌های سرمایه‌گذاری استان اردبیل. فصلنامه برنامه و بودجه شماره111 ،35-63.


• فلاح‌پور، سعید؛ صفری، حسین؛ عمرانی، نادر. (1393). انتخاب پرتفوی با استفاده از ترکیب روش برنامه ریزی ترجیحات فازی لگاریتمی و پرومته. راهبرد مدیریت مالی، 2(5)، 120-103.


• قاسمی، احمد رضا؛ احمدی، سید حسین. (1395). انتخاب سبد سهام با کمک مدل مارتل و زاراس و رویکرد تلفیقی تصمیم‌گیری چندشاخصه و خوشه‌بندی: مورد بررسی صنعت دارو. دوره 7، شماره 2، ص. 173-198.


• Aouni, B. (2009). Multi-attribute portfolio selection: New perspectives. INFOR, 47 (1), 1-4.


• Cao, C., Simin, T; Zhao, J. (2008) .Can Growth Options Explain the Trend in Idiosyncratic Risk? Review of Financial Studies, 21: pp 2599–2633.


• Chen, L. & Pan, H. (2013). Selection of stocks using constrained fuzzy AHP and PROMETHEE. Advances in information Sciences and Service Sciences (AISS), 5(15), 97-103.


• Edirisinghe, NCP; X Zhang, (2008) Portfolio Selection under Dea-Based Relative Financial Strength Indicators: Case of Us Industries. Journal of the Operational Research Society. Vol. 59, Pp. 31-51.


• Estrada, J. (2002). Systematic risk in emerging markets: the D-CAPM. Emerging Markets Review 3. Pp.365–379.


• Gour Sundar Mitra Thakur, Rupak Bhattacharyya, Seema Sarkar (Mondal). (2018). Stock portfolio selection using Dempster–Shafer evidence theory. Journal of King Saud University -Computer and Information Sciences, Volume 30, Issue 2, April, P. 223-235.


• Hamzacebi, c. & Pekkaya, M. (2011). Determining of stock investments with grey relational analysis. Expert Systems with Applications, 38, 9186 –9195.


• Jerry, W.R. (2011). Combined DEMATEL technique with a novel MCDM model for exploring portfolio selection based on CAPM, Expert Systems with Applications, 38:16-25.


• Markowitz, h. m. (1952). Portfolio selection. The Journal of Finance, Vol. 7, No. 1. Pp.77-91.


• Markowitz, H. M. (1959). Portfolio selection: efficient diversification of investments. New York, Wiley.


• Qiang Song, Anqi Liu, Steve Y. Yang. (2017). Stock portfolio selection using learning-to-rank algorithms with news sentiment. Neurocomputing, Volume 264, 15 November, P. 20-28


• Ricky Lam. (2017). Taking stock of portfolio assessment scholarship: From research to practice, Assessing Writing, Volume 31, January, P. 84-97.


• Samuelson, P. A. (1970). The fundamental approximation theorem of portfolio analysis in terms of means, variances and higher moments. The Review of Economic Studies, 37 (4) , 537 - 542


• Shanken, J. (2015). Comparison Asset Pricing Models. Financial Research Seminar Supported by Unigestion.


• Stephen A.Ross. (1976). the arbitrage theory of capital asset pricing. Journal of Economic Theory 13. Pp.341-360.


• Thompson, Richard C., Yi Su, Gunnar Lucko. (2017). Measuring Project Performance Inspired by Stock Index. Procedia Engineering, Volume 196, P. 706-713.


• Tuck Siong Chung & Angie Low. (2017). The impact of investor impatience and environmental turbulence on myopic marketing management and stock performance. International Journal of Research in Marketing, Volume 34, Issue 3, P. 660-677.


• Zopounidis, C. (2013). Multicriteria decision aid in financial management. European Journal of Operational Research, 11(9), 404-415