ارائه مدلی برای سنجش محافظه کاری در افشای ریسک بر پایه لحن افشا

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

رامین مهرادی ¹ (دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)
یونس بادآور نهندی ² (دانشیار،گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)
مهدی زینالی ³ (استادیار، گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)
رسول برادران حسن زاده ⁴ (دانشیار، گروه حسابداری، واحد تبریز، داتنشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)

تاریخ دریافت : 1398/10/06 تاریخ پذیرش : 1398/11/27 تاریخ انتشار : 1401/04/01

کلید واژه: محافظه کاری در افشای ریسک, لحن افشای ریسک, ویژگی های شرکت, ریسک نامطلوب,

چکیده مقاله :

در شرکت هایی که افشای ریسک آنها محافظه کارانه است برای افشای اخبار خوب مرتبط با ریسک تأییدپذیری بیشتری لازم بوده و برای افشای اخبار بد ریسک، استاندارد پایین تری از تأییدپذیری لازم است. هدف از این پژوهش، ارائه مدلی برای سنجش محافظه کاری در افشای ریسک با در نظر گرفتن ویژگی های خاص شرکت ها می باشد. جامعه آماری پژوهش، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و دوره زمانی پژوهش از ابتدای سال 1388 تا پایان سال 1397 می باشد. برای این منظور و با استفاده از رابطه نامتقارن بین ریسک نامطلوب و لحن افشای ریسک، مدلی برای سنجش محافظه کاری در افشای ریسک ارائه شد. برازش این مدل نشان داد که مدیران شرکت ها در افشای ریسک های شرکت محافظه کارانه عمل می کنند. همچنین به منظور ارائه مدلی برای سنجش محافظه کاری در افشای ریسک برای یک شرکت در یک دوره زمانی خاص، پس از آزمون های لازم برای تشخیص ویژگی های تأثیرگذار بر محافظه کاری در افشای ریسک، سه ویژگی اهرم مالی، فرصت های رشد و مالکیت نهادی به مدل اولیه سنجش محافظه کاری اضافه شد و این مدل بر اساس ویژگی های خاص شرکت ها تعدیل گردید. برازش این مدل نشان داد که اهرم مالی و فرصت های رشد، محافظه کاری در افشای ریسک را افزایش داده و مالکیت نهادی منجر به کاهش محافظه کاری در افشای ریسک می شود.

چکیده انگلیسی:

In firms with conservative risk disclosure more validity is needed to disclose good risk news and a lower standard of validity is needed to disclose bad risk news.The purpose of this study is to present a model for measuring conservatism in risk disclosure(CRD) considering the specific characteristics of firms. The statistical population of the study is the firms listed on the Tehran Stock Exchange and the period is from the beginning of 2009 until the end of 2018. To this end, using a possible asymmetric relationship between downside risk and risk disclosure tone, a model was developed to measure CRD. The model estimates showed that managers were conservative in disclosing risk information. Also in order to provide a model for measuring CRD to a firm over a specific time period, three features of financial leverage, growth opportunities and institutional ownership after the essential test were added to the baseline model and this model was adapted to the specific characteristics of the firms. The model estimates that financial leverage and growth opportunities increase CRD and decreases its institutional ownership.

منابع و مأخذ:

• ایزی، رویا، گرکز، منصور، سعیدی، پرویز و معطوفی، علیرضا. (1397). "ارائه مدل کیفیت افشای اطلاعات حسابداری مبتنی بر تحلیل رفتار مالی مدیران(دیدگاه روانشناسی شناختی)." فصلنامه دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال 7، شماره 27، ص 82-63.


• پورحیدری، امید و کوپائی­حاجی، مهدی. (1389). "پیش‌بینی بحران مالی شرکت‌ها با استفاده از مدل مبتنی بر تابع تفکیکی خطی." فصلنامۀ پژوهش‌های حسابداری مالی، دوره 2، شماره 1، ص 46-33.


• پور­کریم، محمد، جبارزاده­کنگرلوئی، سعید، بحری­ثالث، جمال و قلاوندی، حسن. (1397). "تأثیر مدیریت سود بر لحن گزارشگری مالی در نظام حسابداری ایران." فصلنامه پژوهش­های حسابداری مالی، سال 10، شماره 3، ص 44-21.


• ثقفی، علی و معتمدی­فاضل، مجید. (1393). "بررسی رابطه میان محافظه­کاری در حسابداری(غیر مشروط و مشروط) و ریسک ورشکستگی." فصلنامه پژوهش­های حسابداری مالی، دوره 6، شماره 2، ص 16-1.


• حاجیها، زهرا و قائم­مقامی، مهدی. (1391). "بررسی نقش حسابداری محافظه­کارانه در کاهش خطر ورشکستگی شرکت(شواهدی از بازار سرمایه ایران بر اساس مدل زاوگین)." فصلنامه حسابداری مدیریت، سال 5، شماره 13، ص 15-1.


• خانی­معصوم­آبادی، ذبیح­اله، رجب­دری، حسین و معتمد، سارا. (1397). "رابطه سطوح مالکیت مدیریتی، سهام شناور آزاد، نوسان­پذیری بازده سهام و سن شرکت با همزمانی قیمت سهام." مجله مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، دوره 9، شماره37، ص 320-299.


• خدامی­پور، احمد و دهقان، فاطمه. (1394). "محافظه­کاری و به موقع بودن اطلاعات صورت­های مالی تلفیقی." فصلنامه حسابداری مالی، سال 7، شماره 26، ص 102-82.


• دولو، مریم و دشتی، مهدیه. (1396). "آزمون قیمت­گذاری صرف ریسک نامطلوب حدی(EDR) مبتنی بر نظریه ارزش حدی(EVT)." مجله مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، دوره 8، شماره33، ص 152-137.


• رهنمای­رود­پشتی، فریدون، نیکومرام، هاشم و نونهال­نهر، علی­اکبر. (1391). "ارزیابی تأثیر رویکردهای قضاوتی و شناختی زبان در گزارش­های توضیحی حسابداری." فصلنامه بررسی­های حسابداری و حسابرسی، دوره 19، شماره 2، ص 72-47.


• رضازاده، جواد و آزاد، عبداله. (1387). "رابطه بین عدم تقارن اطلاعاتی و محافظه­کاری در گزارشگری مالی." بررسی­های حسابداری و حسابرسی، دوره 15، شماره 54، ص 63-80.


• رهنمای­رودپشتی، فریدون، همتی­آسیا­برگی، مهدی، شعبانی­برزگر، لاله و خاکساریان، فاطمه. (1396). "آزمون میانگین-واریانس بر اساس چاچوب نظری ریسک نامطلوب با استفاده از مدل خود رگرسیون برداری." فصلنامه دانش سرمایه­گذاری، سال 6، شماره 22، ص 48-29.


• صالحی، اله­کرم. (1395). "انواع محافظه­کاری و رابطه آن با کیفیت سود." مجله بررسی­های حسابداری، دوره 4، شماره 13، ص 114-95.


• طاهری، ماندانا، رحمانی، علی و سلیمانی­امیری، غلامرضا. (1398). "ارتباط ارزشی افشا و گزارشگری ریسک در بانک­­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران." فصلنامه پژوهش­های حسابداری مالی، سال 11، شماره1، ص 22-1.


• مشایخی، بیتا و مطمئن، محسن. (1392). "ریسک سیستماتیک و محافظه­کاری مشروط." فصلنامه تحقیقات مالی، دوره 15، شماره­ 1، ص 128-109.


• میرعلی، مهدیه، غلامی مقدم، فائزه و حصارزاده، رضا. (1397). "بررسی رابطه لحن گزارشگری مالی با عملکرد شرکت و بازده بازار." مجله دانش حسابداری مالی، دوره 5، شماره 3، ص 98-81.


• نمازی، محمد و ابراهیمی میمند، مهدی. (1395). "بررسی تأثیر ساز و کارهای راهبری شرکت بر افشای ریسک." فصلنامه حسابداری مالی، سال 8، شماره 30، ص 39-1.


• Adam, T.A., Fernando, C.S. & Golubeva, E. (2015). “Managerial Overconfidence and Corporate Risk Management.” Journal of Banking & Finance, 60, 195–208.


• Ahmed, A.S., Billings, B.K., Morton, R.M., & Stanford-Harris, M. (2002). “The Role of Accounting Conservatism in Mitigating Bondholder–Shareholder Conflicts over Dividend Policy and in Reducing Debt Costs.” The Accounting Review, 77(4), 867–890.


• Akins, B.K., Ng.J., & Verdi, R.S. (2012). “Investor Competition over Information and the Pricing of Information ” The Accounting Review, 87(1), 35-58.


• Allee, K.D., & DeAngelis, M.D. (2015).“The Structure of Voluntary Disclosure Narratives: Evidence from Tone Dispersion.” Journal of Accounting Research, 53(2), 241–74.


• Amran, A., Bin, A.M.R., & Hassan, B.C.H.M. (2009).“Risk Reporting, an Exploratory Study on Risk Management Disclosure in Malaysianannual Reports.” Managerial Auditing Journal, 24(1), 39–57.


• An, H., & Zhang, T. (2013). “Stock Price Synchronicity, Crash Risk, and Institutional Investors.” Journal of Coporate Finance, 21, 1-15.


• Ataullah, A., Vivian, A., & Xu, B. (2018). “Optimistic Disclosure Tone and Conservative Debt Policy.” A Journal of Accounting, Finance and Business Studies, 54(4), 445-484.


• Baginski, S. P., Hassell, J.M., & Kimbrough, M.D. (2002). “The Effect of Legal Environment on Voluntary Disclosure: Evidence from Management Earnings Forecasts Issued in U.S. and Canadian Markets.” The Accounting Review, 77(1), 25–50.


• Bartov, E., Radhakrishnan, S., & Krinsky, I. (2000). “Investor Sophistication and Patterns in Stockreturns.” The Accounting Review, 75 (1), 43-63.


• Basu, S. (1997). “The Conservatism Principle and the Asymmetric Timeliness of Earnings.” Journal of Accounting and Economics, 24(1), 3–37.


• Ben Mohamed, E., Baccar, A., Fairchild, R., & Bouri, A.(2012). “Does Corporate Governance Affect Managerial Optimism.” International Journal of Euro-Mediteraneam Studies, 5(1), 41-56.


• Biddle, G.C., Ma, M.L.Z., & Song, F.L. (2019). “Accounting Conservatism and Bankruptcy Risk.” Working paper, The University of Hong Kong.


• Davis, A., Piger, J.M., & Sedor, L.M. (2012). “Beyond the Numbers: Measuring the Information Content of Earnings Press Release Language.” Contemporary Accounting Research, 29(3), 845–68.


• Dobler, M., Lajili, K., & Zeghal, D. (2011). “Attributes of Corporate Risk Disclosure: An International Investigation in the Manufacturing Sector”. Journal of Interrnational Accounting Research, 10(2), 1–22.


• Easley, D., & OHara,M. (2004). “Information and The Cost of Capital.” Journal of Finance, 59(4), 1553-1583.


• Elshandidy, T., & Shrives,  (2016). “Environmental Incentives and Usefulness of Textual Risk Reporting: Evidence from Germany.” The International Journal of Accounting, 51(4), 464-486


• Elzahar, H., & Hussainey, K. (2012).”Determinants of Narrative Risk Disclosures in UK Interim Reports.” Journal of Risk Finance, 13(2), 133–147.


• Filzen, J.J. (2015).” The Information Content of Risk Factor Disclosures in Quarterly Reports.” Accounting Horizons, 29(4), 887–916.


• Francis, J., Schipper, K., & Vincent, L. (2002). “Expanded Disclosures and the Increased Usefulness of Earnings Announcements.” The Accounting Review, 77(3), 515–46.


• Fuller, J., & Jensen, M.C. (2002). “Just Say No to Wall Street: Putting a Stop to the Earnings Game.” Applied Corporate Finance, 14(4), 41–46.


• Gox, R., & Wagenhofer, R. (2009). “Optimal Impairment Rules.” Journal of Accounting and Economics, 48(1), 2–16.


• Gray, R., Kouhy, R., & Lavers, S. (1995). “Constructing a Research Database of Social and Environmental Reporting by UK Companies.” Accounting, Auditing & Accountability Journal, 8(2), 78-101.


• Hill, P., & Short, H. (2009).”Risk Disclosures on the Second Tier Markets of the London Stock Exchange.” Accounting & Finance, 49(4), 753-780.


• Huang, X., Teoh, S.H., & Zhang, Y. (2014).“Tone Management.” Accounting Review, 89(3), 1083–1113.


• Jiambalvo, J., Rajgopal, S., & Venkatachalam, M. (2002). “Institutional Ownership and the Extent to which Stock Prices Reflect Future Earnings.” Contemporary Accounting Research, 19 (1), 117-145.


• Khan, M., & Watts, L.R. (2009).“Estimation and Empirical Properties of a Firm-Year Measure of Accounting Conservatism.” Journal of Accounting and Economics, 48(2–3), 132–50


• Kim, H., & Yasuda, Y. (2018). “Business Risk Disclosure and Firm Risk: Evidence from Japan.” Research in International Business and Finance, 45(C), 413-426.


• J.B., & Zhang, L. (2016). “Accounting Conservatism and Stock Price Crash Risk: Firm-level Evidence.” Contemporary Accounting Research, 33(1), 412–441.


• Kothari, S.P., Shu, S., & Wysocki, P.D. (2009). “Do Managers Withhold Bad News?” Journal of Accounting Research, 47(1), 241–276.


• Kravet, T.D., & Muslu, V. (2013). “Textual Risk Disclosures and Investors’ Risk Perceptions.” Review of Accounting Studies, 18(4), 1088–1122.


• Krippendorff, K. (2004).”Content Analysis: An Introduction to its Methodology, 2nd  ed,  Sage,  Beverly 


• LaFond, R., & Roychowdhury,S. (2008). “Managerial Ownership and Accounting Conservatism.” Journal of Accounting Research, 46(1), 101-135


• LaFond, R., & Watts, L.R. (2008). “The Information Role of Conservatism.” The Accounting Review, 83, 447–478.


• Li, F. (2010). “The Information Content of Forward- Looking Statements in Corporate Filings-A Naive Bayesian Machine Learning Approach.” Journal of Accounting Research, 48(5), 1049–1102.


• Li, Y., , J., & Xiao, M. (2019). “Risk Disclosure in Annual Reports and Corporate Investment Efficiency.” Internatinal Review of Economics & Finance , 63(c), 138-151.


• Linsley, P.M., & Shrives, P. J. (2005). “Examining Risk Reporting in UK Public Companies.” Journal of Risk Finance, 6(4), 292-305.


• Linsley, P.M., & Shrives, P.J. (2006) “Risk Reporting: A Study of Risk Disclosures in the Annual Reports of UK Companies.” The British Accounting Review, 38(4), 387-404.


• Linsley, P.M., Shrives, P.J., & Crumpton, M. (2006). “Risk Disclosure: An Exploratory Study of UK and Canadian Banks.” Journal of Banking Regulation, 7(3-4), 268-282.


• Malik, M. F., Shan, G., & Tong, J. Y. (2019). “Board Risk Committees and Risk Factor Disclosure Tone.” Financial Markets & Corporate Governance Conference, https://ssrn.com.


• Miihkinen, A. (2013). "The Usefulness of Firm Risk Disclosures under Different Firm Riskiness, Investor-interest, and Market Conditions: New Evidence from Finland, Advances in Accounting, 29(2), 312-331.


• Mokhtar, E.S., Mellett, H. (2013). "Competition, Corporate Governance, Ownership Structure and Risk Reporting." Managerial Auditing Journal, 28(9), 838 – 865.


• Moumen, N., Othman, H.B., & Hussainey, K. (2015). ”The Value Relevance of Risk Disclosure in Annual Reports Evidence from MENA Emerging Markets.” Research in International Business and Finance, 34, 177–204.


• Rattanataipop, P. (2013). “Risk Disclosures in the Annual Reports of UK Banks, 1995-2010.” A thesis submitted in part fulfilment of the requirements for the degree of doctor of philosophy (accounting) of Newcastle University.


• Rogers, J.L., Buskirk, A.V., & Zechman, S.L.C. (2011).“Disclosure Tone and Shareholder Litigation.” The Accounting Review, 86(6), 2155–2183.