شناخت و تحلیل تفاوت زیست پذیری روستاهای پیرامون شهری ایذه

محورهای موضوعی : توسعه پایدار

سعید امانپور ¹

1 - دانشیار و عضو هیت علمی گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز

تاریخ دریافت : 1395/11/22 تاریخ پذیرش : 1396/06/22 تاریخ انتشار : 1398/08/01

کلید واژه: تاپسیس فازی, زیست پذیری, روستاهای پیرامون شهری, شهرایذه,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: روستاهای پیرامون شهری در زمره سکونتگاه هایی قرار دارند که صحنه شکل گیری، رشد و تدام فرصت ها و تهدیدهایی هستند که کیفیت زیست و نحوه تأمین نیازهای ساکنان را تحت تأثیر قرار می دهد. از یک سو دسترسی به خدمات موجود در شهرها و از سوی دیگر تهدیدهای بوم شناختی شهری و جذب جمعیت مهاجر و عوارض ناشی از آن، شرایط پیچیده ای را در این روستاها به وجود آورده که باعث اهمیت بالای بررسی زیست پذیری این روستاها می باشد. هدف این پژوهش شناخت تفاوت زیست پذیری در روستاهای پیرامونی شهر ایذه می باشد. روش بررسی: نوع پژوهش کاربردی و روش آن، توصیفی تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات علاوه بر مطالعات انجام کتابخانه ای شامل روش پیمایشی می باشد. الگوی انتخابی در این پژوهش روستاهایی بوده اند که در فاصله 3 تا 12 کیلومتری شهر ایذه قرار دارند. برای ارزیابی وضعیت زیست پذیری این روستاها از سه شاخص کلی و 64 زیرشاخص استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون های t تست و همبستگی پیرسون در نرم افزارSPSS و تکنیک تاپسیس فازی بهره گرفته شده‌است. یافته ها: طبق نتایج بدست آمده از مدل تصمیم گیری تاپسیس فازی، روستاهای پیرامون شهر ایذه از لحاظ زیست پذیری به سه طیف متوسط، نامطلوب و غیرقابل قبول تقسیم بندی شده اند. همچنین نتایج بدست آمده از آزمون T تست حکایت از آن دارد که دهستان حومه غربی نسبت به دو دهستان حومه شرقی و هلایجان از وضعیت زیست پذیری بهتری برخوردار است. در نهایت نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان می دهد که بین وضعیت مؤلفه های زیست پذیری و جمعیت روستاها ارتباط مستقیم و معناداری وجود دارد. به طوری که در میان مؤلفه های دوازده گانه، مؤلفه ی آلودگی، مسکن، امکانات و خدمات زیرساختی، چشم انداز و مشارکت به ترتیب قوی ترین ارتباط را با نحوی پراکنش جمعیت در روستاهای پیرامون شهر ایذه داشته اند. بحث و نتیجه گیری: با توجه به یافته ها آنچه مشهود است عدم نوسان نمره زیست پذیری در بین روستاها است. چرا که هیچ کدام از روستاها در سطح زیست پذیری قابل قبول و قابل تحمل قرار ندارند و همه آنها با فاصله اندک در وضعیت متوسط تا غیرقابل قبول قرار گرفته اند.

چکیده انگلیسی:

Background and Objective: The countryside is among the settlements that are the scene of the formation, growth and adaptation of opportunities and threats that affect the quality of life and the way the needs of the inhabitants are met. On the one hand, access to services in cities and, on the other hand, urban ecological threats and the attraction of immigrant populations and their associated complications have created complex conditions in these villages that are of great importance to the biodiversity of these villages. The purpose of this study was to identify the biodiversity differences in the surrounding villages of Izeh. Method: The focus of the current study was the rural area located in 3 to 12 km of Izeh. The livability of these villages was investigated using 3 indices and 64 subindices. In this study which used a descriptive-analytic methodology to analyze data, t-test and Pearson correlation test in SPSS and Fuzzy TOPSIS technique was used. Findings: According to the results of the fuzzy TOPSIS decision making model, the villages around Izeh city are biodegradable in three categories: moderate, undesirable and unacceptable. Also, the results of T-test indicate that the western suburbs have better viability than the two eastern suburbs and the Netherlands. Finally, the results of Pearson correlation test show that there is a direct and significant relationship between the status of livelihoods and the population of the villages. Among the twelve components, pollution, housing, facilities and services, outlook and participation had the strongest relationship with the distribution of population in the villages around the city, respectively. Discussion and Conclusions: According to the findings, it has been shown that there is no improvement in the habitability score among the villages. Because none of the villages are acceptable and tolerable at the level of viability, and all of them are at moderate to unacceptable levels.  

منابع و مأخذ:

1. Sasanpour, F, Tavalaiy, S, and Jafari Asasabadi, H (2015), Study of Urban Livability in Twenty-two Districts of Tehran Metropolitan, Journal of Regional Planning /Vol. 5/ No. 18, PP: 27-42. (In Persian).


2. Attai, M, (2010), Fuzzy Multi-Criteria Enterprise Collection, Shahroud University of Technology Publications. (In Persian).

2. Radcliff, Benjamin (2001). Politics, markets and life satisfaction: The Political economy of human happiness. American Political Science Review, 95(4), 939-955.


3. Timmer Vanessa and nola- Kate S. (2005). “THE WORLD URBAN FORUM 2006 Vancouver” working group discussion paper internation center for sustainable cities.


4. Khorasani, M.A, and Rezvani, M.R. (2013), Analysis of relationship between livability of peri urban villages and their services enjoyment (case study: Township of Varamin), Journal of Spatial Planning, Third Year, No. 3, pp. 90-110. (In Persian)


5. Khorasani, M.A, Rezvani, M. R, Motiee Langroodi, S. H, and Rafieian, M, (2012), Assessing and Assessing the Viability of Urban Surrounding Villages (Case Study: Varmin County), Journal of Rural Research, Third Year, 2012, No. 4, pp. 104-80. (In Persian).


6. Larice, Michael. (2005) Great Neiborhoods: The Livability and morphology of High density neighborhoods in Urban North America, Doctor of Philosophy in City and Regional Planning, UNIVERSITY OF CALIFORNIA, BERKELEY, Professor Michael.


7. Faiz, Asif.Faiz, Aysha. Wang, Wei. Bennet, Christopher. (2012) Sustainable rural roads for livelihoods and livability, Journal Procedia-Social and Behavioral Sciences, No. 53, pp 1-8


8. Bandar Abad, A. R, 2010, Developing the Principles of Spatial Development Pattern and Shape of Iranian Urbanism (Case Study: Tehran Districts 2, 15 and 22), PhD Thesis, Supervisor: Hamid Majedi. (In Persian).


9. Sasanpour, Fa, Tolai, S, and Assad Abadi, H, (2013), Assessing the Viability of the 22 Districts of Tehran, Journal of the Iranian Geographical Association, Vol. 12, No. 42. (In Persian).