ارزیابی وضعیت پارک‌ها و فضای سبز شهری با استفاده از مدل الکتره (مطالعه موردی:شهر اردکان)

محورهای موضوعی : محیط زیست شهری

مریم مروتی ¹ (استادیار گروه علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران*(مسئول مکاتبات))
سمیرا بیدکانی ² (کارشناسی ارشد ارزیابی و آمایش سرزمین،دانشکده کشاورزی، منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه اردکان)

تاریخ دریافت : 1396/08/15 تاریخ پذیرش : 1396/11/25 تاریخ انتشار : 1399/04/01

کلید واژه: اولویت بندی, ارزیابی, فضای سبز, مدل الکتره, شهر اردکان,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: افزایش آلودگی های ناشی از رشد جمعیتی و بروز انواع فشار های روحی و روانی ناشی از آن، فضای سبز را به عنوان نیاز زیست‌محیطی، جسمی و روحی مطرح کرده است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی وضعیت پارک‌ها و فضای سبز شهری در شهر اردکان با استفاده از مدل الکتره انجام شده‌است. روش بررسی: این مطالعه بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، بررسی های میدانی و با استفاده از مدل الکتره صورت گرفت.در این روش شاخص های کمی و کیفی مورد استفاده و با مقایسات زوجی میان گزینه ها رتبه بندی شدند و با پیاده سازی روش الکتره به صورت گام به گام و استفاده از فاکتور های مساحت، فضای سبز و زیبایی، فاصله تا مرکزشهر، امنیت،کیفیت امکانات و تاسیسات و کیفیت وسایل و تجهیزات به رتبه بندی 5 پارک و فضای سبز شهری اردکان پرداخته شد و عملکرد شهرداری مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد از بین پارک های مورد بررسی، پارک فرهنگیان واقع در خیابان صدرآباد- شهرک ولیعصر، درمقایسه با چهار پارک دیگر، توانسته است عملکرد بهتری را از خود نشان و شاخص های مورد بحث را به خود اختصاص دهد.اینپارک،19000 مترمربع مساحت دارد و مجهز به ایستگاه سلامتی و تفریحی است و فاصله آن تا مرکز شهر(میدان 15 خرداد)، 6/3کیلومتر است. بحث و نتیجه گیری: ارزیابی پارک ها و فضای سبز شهری شهر اردکان نشان می دهد در برنامه های توسعه فضایی توجه به فضای سبز، برای دست یابی به توسعه متعادل و پایدار امری ضروری است از نتایج این بررسی می توان در برنامه ریزی های فضای شهری به طور گسترده استفاده کرد.

چکیده انگلیسی:

Background and Objectives: The pollution increase caused by population growth and the occurrence of various psychological pressures caused by it, has introduced the green space as environmental, physical and mental need. The purpose of this study was to evaluate the status of parks and urban green spaces in Ardakan city using the Electre model. Method: This research was conducted based ondescriptive-analytical method, library studies, field studies and using Electre model.In this method, the quantitative and qualitative indexes were used and were ranked with paired comparisons between the options and by applying the method of the Electre step by step and using the distance factors such as area, green space and beauty, distance to the center, security, quality of facilities and the quality of the equipment to be ranked 5 parks and Ardakan urban green space and in the end the municipality's performance was investigated. Findings: The  Results showed that among the studied parks, , Farhangian Park located in Sadr Abad Street - Valiasr Town, in comparison with the other four parks, has been able to have a better performance than the discussed indicators.. This park has an area of ​​19,000 m2 and is equipped with a health and recreation station and its distance to the center of the city (15 Khordad Square) is 3.6 km. Conclusion: Assessment of urban parks and green spaces in Ardakan city shows that in spatial development plans, attention to green space is essential to achieve a balanced and sustainable development. The results of this study can be widely used in urban space planning.

منابع و مأخذ:

1. Yari Gholi, V., Nowroozi, M.J., Kalantari, B., 2014. The Analysis of Quality of Sustainability of Urban Areas Using the ELECTRE Technique (Case Study: Abhar City), Journal Management System, Vol. 4(15), pp. 61-72 (In Persian).


2. Ahangari, Sh., Musazadeh, Ch., Mohammadi, R., 2013. Prioritizing Satisfaction Indicators of Citizens from Parks and Urban Green Spaces (Case Study: Bukan Township), Journal of Geography and Environmental Studies, Vol. 2(7), pp. 7-20 (In Persian).


3. Akbari, B., Seyedan, S.M., Radfar, E., 2016. Urban green spaces assessment approach to health, safety and environment, International Journal Of Human Capital in Urban Management, Vol. 1(2), pp. 123-132


4. Jalali Nasab, M.A., Fahimi, A.H., Neshani Pham, Sh., 2016. Examine ways to increase the efficiency of urban parks and green spaces; Case Study: urban parks Arak, Journal of Urban Management, Vol. 15(42), p.p. 227- 248 (In Persian).


5. Hosseinzadeh, R., Khosravi beygi, R., Istgalday, M., Shmsoddini, R., 2011. An assessment of environmental sustainability in urban areas using multi-criteria decision making method - Linear assignment (Case Study: City of Bandar Turkman), Journal Of The Studies Of Human Settlements Planning, Vol. 6(16), p.p. 31-51 (In Persian).


6. Babai Fini, O., Ghasemi, E., Fattahi ,E., 2014. Effect of climate change on the trends of Extreme Precipitation Indices in Iran , Vol. 1(3) , pp. 85-103 (In Persian).

 

1. Hatami, D., Arabi, Z., Rahmani, E., 2016, Locating the optimal model of urban green space using Fuzzy Logic and AHP,By GIS. (Case study: the city of Mashhad), Journal Management System, Vol. 9(32), p.p. 63-84 (In Persian).


2. Saberifar, R., Karampour, A., Halajmoghadam, H., 2015. The Necessity of Identification and Protection of Green Spaces Based on Local and Regional Condition in Iran (Case Study: Akbarieh Garden of Birjand), Journal of Environmental Studies. Vol. 40(4), pp. 55- 57.


3. Abdollahi, A.A. and Gholami Zadeh, A., 2015. Spatial Location of Green Spaces and Urban Parks Using ELECTERE Method (Case Study: Bandar Abbas City), Second National Conference on Architecture, Civil Engineering and Modern Development Urban (In Persian).


4. Ardakan Governorate website to the address ardakan.gov.ir (In Persian).


5. Nowruzi Yekta, K. and Chareh Jou, F., 2016. The role and importance of green space in sustainable urban development, International Conference on Architectural and Urban Development, Tehran (In Persian).


6. Saeednia, A., 2000. Urban green spaces, Green Book of the Ministry of the Interior, Vol. 3, Tehran. (In Persian).


7. Hataminejhad, H., Waysian, M., Mohammadi varzaneh, N., Alizadeh, A., 2014. Application of GIS and Topsis Techniques in Analyzing and Prioritizing of Urban Green Space (Case Study: Dehgolan City), Journal Management System ,Vol.7(26), pp. 65-88 (In Persian).        


8. Pakzad, J., 2010. Theoretical Basis and Urban Design Process, Fourth Edition, Tehran, Shahidi.Publishing (In Persian). 


9. Hosseinzadeh, N., Lotfi Talab, H., Mohagheghi, M., Fallah Mohammad Hosseini, K., 2015. An Investigation of the Socioeconomic and Environmental Functions of Urban Green Space, ,International Conference on modern achievements in civil Engineering, Architectture Environment and Urban Management, Tehran (In Persian).


10. Jafari, Gh.H., Vosoughi Rad, L., Salehi, H., 2016. The Evaluation of Urban Green Space to Locate Neighborhood Parks, (Case study: Seven region of Tehran), Geographical Researches Quarterly Journal, Vol. 31(3), pp. 160 – 172 (In Persian).


11. Rajaei, S., 2014, Prioritization of Parks and Green Space of Mashhad City by Using the Analysis of the Military Biphasic Hierarchy (TOPSIS) Method, The 2nd National and Specialized Conference on Environmental Research in Iran, Hamedan (In Persian).


12. Ives, C., Oke, C., Hehir, A., Gordon, A., Wang, Y., Bekessy, S., 2017. Capturing residents’ values for urban green space: Mapping, analysis and guidance for practice, Jounal of Landscape and Urban Planning, Vol. 161, May 2017, Pages 32-43.


13. Voskah, A.S., 2016. Social and Psychological Dimensions of Urban Green Spaces and the Impact in Living Environment of Epistemological Studies, Jounal of  URBAN MANAGEMENT,  2016. Vol. 15(43), pp. 81-94.