پهنه بندی صنعتی استان همدان با استفاده از روشهای AHP و Weighted Overlay (مطالعه موردی: صنعت پتروشیمی)

محورهای موضوعی : آمایش سرزمین

بهنام صادقی ¹ , مریم کیانی صدر ² , مهرداد چراغی ³

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان
2 - استادیار، گروه محیط زیست، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، همدان، ایران
3 - دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

تاریخ دریافت : 1394/10/26 تاریخ پذیرش : 1395/03/03 تاریخ انتشار : 1397/04/01

کلید واژه: &quot, GIS &quot, , &quot, مکانیابی &quot, , &quot, فرآیند تحلیل سلسله مراتبی&quot, , &quot, روی‌هم گذاری وزنی.&quot, ,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: توسعه صناع و توجه به مسائل زیست محیطی محتمل، همچنین استفاده بهینه و پایدار از همه امکانات پهنه سرزمین در راستای مکانیابی بهینه با توجه به توان اکولوژیکی منطقه یکی از موضوعات مهمی است که در سالهای اخیر مورد توجه بخش مدیریت محیط زیست قرار گرفته است. این تحقیق سعی دارد تا با ارزیابی توان منطقه و پهنه‌بندی مناسب کاربری صنایع پتروشیمی در جهت برنامه‌ریزی و ایجاد تعادل و توازن منطقه‌ای با توجه به قابلیتها و شرایط زیست محیطی به مکانیابی مناسب کاربری صنایع مذکور بپردازد. روش بررسی: در این تحقیق، پس از تعیین پارامترهای اکولوژیکی و غیراکولوژیک لازم جهت آنالیز، نسبت به وزن‌دهی این فاکتورها با استفاده از روش تحلیل فرآیند سلسله مراتبی اقدام گردید. سپس نوزده لایه اطلاعاتی (کاربری اراضی، شیب، هیدرولوژی، جهت دامنه، ارتفاع از سطح دریا، اقلیم، دانه‌بندی خاک، عمق خاک، فرسایش خاک، فاصله از فرودگاهها، فاصله از شهرها، فاصله از روستاها، فاصله از جاده‌ها و بزرگراهها، فاصله از سدها و تالابهای اصلی، فاصله از مناطق حفاظت شده، فاصله از صنایع، فاصله از گسل، فاصله از خطوط برق، فاصله از خطوط نفت و گاز)، در محیط GIS ، به روش، رویهم گذاری وزنی (Weighted Overlay) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.. یافته ها: از نتایج حاصل از این تحقیق این طور استنباط می شود که شهرستانهای شمالی و غربی استان ( کبودرآهنگ، فامنین، رزن و اسدآباد) به لحاظ ویژگیهای اکولوژیکی، به ‌نسبت دارای شرایط بهتری بوده و بایستی در اولویت اول برنامه‌ریزی قرار گیرند. لذا؛ در صورتیکه در توسعه صنعت پتروشیمی استان، بودجه و امکانات در حد بهینه و مطلوب مهیا باشند؛ می‌توان جهت برنامه-ریزی‌های آتی توسعه صنعت در این شهرستانها اقدام نمود. نتایج این تحقیق به سیاستگذاران و تصمیم گیران کمک خواهد کرد تا بتوانند بر اساس آنها برنامه‌ریزی دقیق‌تری داشته باشند

چکیده انگلیسی:

Background and Objectives: Petrochemical Industry development and attention to environmental issues as well as the sustainable use of all means possible to locate the optimal area of land is one of the important issues in recent years, has been the focus of environmental management. The present study aims to assess the area and zoning with the appropriate username and petrochemical industries, in order to plan and create a regional balance, according to the capabilities and environmental conditions suitable to locate the user's industry. Method of study: In this study, the ecological and Non-ecological parameters necessary for analysis, to weighting these factors using a hierarchical analysis process was action. Then The nineteenth-layer information (land use, slope, hydrology, aspect, elevation, climate, soil aggregation, soil depth, soil erosion, distance from the airport, away from the cities, away from the villages, away from roads and highways ,away from the dams and lagoons, away from protected areas, distance to industry, distance from fault, distance from the power lines, the distance from the gas and oil pipelines), in the GIS, the methodology, the weighted overlay was analyzed. Results: The results of this study, it suggests that the north and west Province (Kabudarahang, Famenin, Razan and Asadabad), In terms of ecological properties, the ratio has been better and should be the first priority planning. Discussion and conclusion: Therefore, if industrial development, budget and facilities are available at the optimum, can be used to plan for the future development of the industry in these cities act. The results of this research will help policy-makers and decision-makers so that they can be based on a more detailed plan. The results show that two AHP and Weighted overlay in the GIS in zoning of industry is capable performance that corresponded with research in other areas.

منابع و مأخذ:

1. Mahdi Poor, F., 2007. A Model For Site Selection Based on Multi-Criteria Decision-Making Methods in GIS. Mapping Magazine, vol. 18: 20-29


2. Witlox, F.,2007. MATISSE:A Relational Expert For Industrial Site Selection. Expert Systems With Applications, vol. 24(1): 133-144.


3. Ebadi, H., Shad, R., Valadanzoej, M., Vafaeinezhad, A., 2004. Evaluation of Indexing Overlay, Fuzzy Logic and Genetic Algorithms Methods for Industrial Estates Site selection in GIS Environment. International Congress for Photogrammetry and Remote Sensing, Istanbul, Turkey, July (2004).


4. Eskanian, A  and Khosro Beygi, A., 2008. Site Selection of Establishment and Construction of Petrochemical Units Using GIS. The First Conference of Petrochemical In Iran, Tehran, Iran


5. Dudukovic, J., Stanojevic, M., Vranes, S., 2005. Decision Aid for Sustainable Industrial Siting. Serbia & Montenegro, vol. 2(3): 22-24.


6. Ruiz Puente, C., Diego, M., Ortiz, J., Hernando, M., Hernaez, P., 2007. The Development of a new methodology based on GIS and fuzzy logic to locateSustainable industrial areas, 10th AGILE International Conference on GeographicInformation, Science Aalborg University, Denmark, July (2007).


7. Current, J, Min H and Schilling D. 1990. Multi objective analysis of facilitylocation decision. European journal of operational research, vol. 49(3): 295-307.


8. Jafari, Hamid Reza And Karimi Saeed., 2004. Industrial Site Selection in Qom Province Using Geographic Information System. Journal of  Environmental Studies, vol. 31 (37): 45-72.


9. Asghari Poor Dasht Bozorg, Nezam.,Servati, Mohammad Reza., Azimi, Farideh., and Zaheri Abdeh Vand, Zeynab., 2011. Appropriate Areas Site Selection for Flood Spreading for Artificial Nutrition in Northern Andimeshk. Territory, vol. 8(32): 99- 112


10. Peter, H.S.R., Max, B., Ahmed, A.H., Maha AS., Mohamed, N. E.D., 2011, Application of  the overlay weighted model and Boolean logic to determine the best locations for artificial recharge of groundwater. Journal of Urban and Environmental Engineering, vol. 5(2): 57-66.


11. Hamedan Province Planning Program Studies, 2011. Assistance  of  Research and Technology Bu-Ali Sina University. Ferdowsi Printing


12. Saaty,T.L., 1977. A Sailing Methods for Priorities in Hierarchical Structures, Journal of Mathematical psychology, vol. 15: 231-281.


13. .Peter, H.S.R., Max, B., Ahmed, A. H., Maha, A S., Mohamed, N. E.D., 2011. Application of the Overplay Weighted Model And Boolean Logic to Determine The Best Locations for Artificial Recharge of Groundwater. Journal of Urban and Environmental Engineering, vol. 5(2): 57-66.


14. Mokhtarian, m.n,. Hadi-Vencheh,a., 2012. A New Fuzzy TOPSIS Method Based on Left and Right Scores: An Application for Determining an Industrial Zone for Dairy Products Factory. Applied Soft Computing, vol. 12: 2496–2505


15. Reisi Marzieh and Soffianian Alireza, 2010. Industrial Site Selection Using Geographic Criteria Case Study: Isfahan City. Geographical Researches Quarterly Journal, vol. 25(99): 115-134.