ترکیب اسیدچرب و استرول روغن مغزهای خوراکی ایرانی شامل پسته، گردو، فندق و بادام تهیه شده به روش پرس سرد

محورهای موضوعی : میکروبیولوژی مواد غذایی

زهرا پیراوی ونک ¹ , شبنم پورفلاطون ²

1 - عضو هیات علمی پژوهشکده غذایی و کشاورزی، پژوهشگاه استاندارد، سازمان ملی استاندارد، کرج، ایران
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

تاریخ دریافت : 1393/01/26 تاریخ پذیرش : 1393/04/15 تاریخ انتشار : 1394/04/01

کلید واژه: پرس سرد, ترکیب اسیدهای چرب, ترکیب استرولی, روغن مغزهای خوراکی,

چکیده مقاله :

مقدمه: روغن حاصل از پرس سرد مغزهای خوراکی به علت بازده مناسب، طعم منحصر به فرد و ترکیب لیپید سالم به عنوان روغن‌های خوراکی ارزشمند به کار می‌روند. با توجه به نقش مغزهای خوراکی در جلوگیری و کاهش بیماری‌های قلبی و سرطان و همچنین مصرف بالای آن به خصوص در ایران، در این پژوهش که بخشی از پروژه‌ تحقیقاتی تدوین استاندارد بین‌المللی کدکس غذایی انواع روغن تهیه شده به روش پرس سرد است، به تعیین ترکیب اسیدهای چرب و استرول روغن چهار مغز خوراکی بر اساس مناطق ایران پرداخته شد. مواد و روش‌ها: برای شناسایی ترکیب شیمیایی روغن مغزهای خوراکی، چهار مغز خوراکی شامل پسته، گردو، فندق و بادام به ترتیب از مناطق کرمان، تویسرکان، قزوین و آذرشهر تبریز تهیه شد و روغن آن‌ها با استفاده از دستگاه پرس سرد در دمای °C25 استخراج گردید. سپس آزمون‌های اسیدچرب و استرول روغن با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) بر روی نمونه‌ها صورت گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که اسید اولئیک در سه روغن فندق (3/83%)، بادام (67/67%) و پسته (3/63%) و اسید لینولئیک در روغن گردو (53/52%) اسیدچرب غالب بود. میزان اسیدهای چرب چندغیراشباع در روغن گردو (53/65%) به طور قابل توجهی بیش از سه روغن دیگر بود. هر چهار روغن مورد آزمون غنی از بتاسیتوسترول بود که بیشترین مقدار آن در روغن گردو (94/90%) و پس از آن در روغن فندق (56/90%)، بادام (10/86%) و پسته (43/85%) قرار می‌گیرد. نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان می‌دهد که روغن این ارقام دارای میزان مطلوبی از اسید اولئیک و لینولئیک و فاقد اسیدهای چرب ترانس می‌باشد. روغن فندق از نظر میزان اسید اولئیک غنی‌تر بود که نشان می‌دهد پایداری اکسیداتیو بیشتری دارد درحالی که روغن گردو از نظر تغذیه‌ای مطلوب‌تر است. پیش‌بینی می‌شود روغن هر چهار مغز خوارکی به دلیل داشتن مقدار زیادی بتاسیتوسترول اثر فوق‌العاده‌ای در کاهش کلسترول و پیشگیری از سرطان نشان دهند.

چکیده انگلیسی:

Introduction: Oils extracted from nuts by the cold press might be regarded as valuable oils due to their high yield, unique flavors characteristics. Due to the role of nuts in Iranian society regarding its high consumption, this preliminary study concerned with the fatty acid and sterol compositions of the oils extracted from the related nuts by cold press have been carried out. Materials and Methods: To define the chemical compositions of nut oils, four nuts consisting of pistachio, walnut, hazelnut and almond were collected from Kerman, Tuyserkan, Qazvin and Azarshahr areas respectively and the oils were extracted at 25°C using the cold press methods. Fatty acid and sterol compositions were determined using a gas chromatography equipped with a capillary column and Flame Ionisation Detector according to the defined methods of standard. Results: The results showed that oleic acid was predominant fatty acid in hazelnut (83.3%), almond (67.6%) and pistachio (63.3%) oils while the linoleic acid had the highest concentration in walnut oil (52.5%). The analysis of the sterol fractions of the nonsaponifiable matters of the extracted oils indicated that the apparent β-sitosterol was the predominant sterol and covered 85-91% of the total sterol fractions in all the oils examined. Conclusion: The results showed that the oils extracted from nuts have desirable quantities of oleic and linoleic acids. The results also indicated the absence of trans acids. Due to the presence of high concentrations of oleic acid in hazelnut, almond and pistachio, these oils have a good stability against oxidation chain reactions.