جداسازی و اندازه گیری فسفاتیدیل کولین، فسفاتیدیل اتانل آمین، فسفاتیدیل اینوزیتول و فسفاتیدیک اسید در واریته های مختلف سویای ایران

محورهای موضوعی : میکروبیولوژی مواد غذایی

نادیا احمدی ¹ , پروین عشرت آبادی ² , محمد فرجی ³

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد شیمی، پژوهشگاه استاندارد، پژوهشکده غذایی و کشاورزی، کرج، ایران
2 - استادیار علوم و صنایع غذایی، پژوهشگاه استاندارد، پژوهشکده غذایی و کشاورزی، کرج، ایران
3 - استادیار شیمی تجزیه، پژوهشگاه استاندارد، پژوهشکده غذایی و کشاورزی، کرج، ایران

تاریخ دریافت : 1391/11/07 تاریخ پذیرش : 1392/04/01 تاریخ انتشار : 1392/10/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

مقدمه: روغنهای گیاهی دارای مقادیر کمی فسفاتید یا فسفولیپید می باشند. مقدار این ماده در روغن سویا نسبت به سایر روغن ها بیشتر بوده و ممکن است حتی به 5/4 درصد برسد. در فرآیند تولید صنعتی روغن‌ها، فسفاتیدها به منزله ماده زیان آور عمل کرده و وجود آنها در روغنی که برای مصرف به بازار عرضه می شود نیز مسئله ساز است. این در حالی است که اگر این اجزاء به شکل مناسبی در طی فرایند تولید روغن جدا شوند، دارای کاربردهای ارزشمندی نظیر ایفای نقش امولسیفایری در بسیاری از محصولات و سیستم‌های غذایی می‌باشد. در حال حاضر کارخانجات محدودی در ایران پس از استخراج روغن از سویا، فسفاتیدهای آن را جدا و به نام لسیتین به بازار عرضه می‌کنند. در این مقاله روش کروماتوگرافی لایه نازک دوبعدی به عنوان روش دقیق و معتبر برای شناسایی و اندازه‌گیری فسفاتیدهای استخراجی از دانه‌های روغنی 5 واریته مختلف سویا مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: به منظور ارزیابی میزان فسفاتیدها در روغن‌های سویای تولید شده در ایران، در این تحقیق 5 واریته مختلف سویا (واریته‌های سحر، سیمس، ویلیامز، هیل و گرگان3) مورد بررسی قرار گرفتند. فسفاتیدهای هر واریته توسط کروماتوگرافی لایه نازک دو بعدی جدا شدند و مقادیر آنها با استفاده از اسپکترومتری ماوراء بنفش بر پایه چهار فسفاتید اصلی سویا شامل فسفاتیدیل کولین، فسفاتیدیل اتانل آمین، فسفاتیدیل اینوزیتول و فسفاتیدیک اسید محاسبه گردید. یافته ها: مقدار درصد کل فسفاتیدها در واریته های سحر 57/1%، هیل 61/1%، ویلیامز 72/1%، گرگان 53/1% و سیمس 71/1% بود. نتیجه‌گیری: نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که بالاترین مقدار فسفاتیدیل کولین و فسفاتیدیل اینوزیتول در واریته ویلیامز و بیشترین مقدار فسفاتیدیل اتانل آمین و فسفاتیدیک اسید به ترتیب در واریته های سیمس و سحر مشاهده شد.

چکیده انگلیسی:

Introduction: Crude vegetable oils contain some quantities of Phospholipids. The highest concentration of phospholipids is usually found in crude soybean oil. The presence of phospholipids in the crude and refined oils create undesirable effects on the quality and quantity of the oil during refining operations or use by the consumer. However, If phospholipids are extracted properly from the oil they could have valuable applications in many food systems. There are limited numbers of oil plants that extract soya lecithin in Iranand separate phospholipids from soyabean oil and distribute this valuable by product as soya Lecithin in the market. In this study two dimensional thin layer chromatography has been applied to measure the extracted phospholipids from five varieties of soyabeans both qualitatively and quantitatively.Materials and Methods: Five varieties of soybean cultivated in Iran (Sahar, Sims, Williams, Gorgan3 and Hill) have been studied. The isolated phospholipids for each variety was further separated into their individual constituents using two dimensional thin layer chromatography method and the concentrations were calculated on the basis of the four main phospholipids present in soybean oil that included; phosphatidyl choline, phosphatidyl ethanolamin,phosphatidyl inositol and phosphatidic acid.Results: The amount of total phosphatidies as percent were 1.57, 1.61, 1.72, 1.53 and 1.71% in Sahar, Hill, Williams, Gorgan and Sim varieties, respectively.Conclution: The results showed that the highest concentration of phosphatidyl choline and phosphatidyl inositol were found in Williams variety and the highest amount of phosphatidyl ethanolamin and phosphatidic acid were found in Sahar and Sims varieties.

منابع و مأخذ:

Anon. )1999(. Quality in law-fat bakery product with Lecithin. Food-Marketing and Technology; 13)2), 16-17.

AOCS. (1995). Official methods and ecommended practices of the American Oil Chemist’s Society. Analysis of Lecithin.

Brinkmann, G. & Molnar, S. (1998). Influence of dietary fats and Lecithins on parameters of defence against infection in weaned pigs,2^nd communication: influence of soy or egg Lecithin fett-lipid, Vol. 100, No. 1, 16,20.

Chanussot, F., Polichetti, E., Luna, A. & Droitte, P. )1996(. Soy Lecithin in human nutrition. Cahiers de Nutrition et Dietetique, 31(5).

Erdahl, W., Stolywo, A. & Privett, O. (1973). Analytical of soybean Lecithin by Thin Layer, Journal of the American Oil Chemists Society, 513-514.

Feldheim, W. )1995(. New aspects concerning the importance of Lecithin and Choline in the diet, Duer stenbroker weg, 17-19, Germany.

Food chemical codex. (1996). Lecithin. INS: 322 CAS: 8002-43-5, 220-221.

Hamilton, R. (1998). Lipid analysis in oils and fats. Chapman & Hall.

Stahl, E. (1969). Thin-Layer chromatography springer-verlag Berlin. Heidelberg, New York.

Hasenhuettl, G. L. & Hartel, R. (1997). Food emulsifiers and their application, Chapman & Hall. New York.

Hudson, B. & Ghavami, M. (1988). Phospholipids as antioxidant synergists for tocopherols in the autoxidation of edible oils, 191-194.

Hui, Y. H. )1996(. Bailey’s Industrial oil and fat products.John wiley and sons, vol 1.^5th ed,New York.

Krawczyk, T. )1996(. Lecithin: Consider the possibilities.Inform, Vol. 7 (11), 1158-1159.

Kuch, M., Forhmann, B., Petersen, A., Rubesam, K. & Jatsch, C. )1998(. Utilization of crude soybean Lecithin as a native choline source in feed rations of fattening pigs, FETT Lipid, Vol. 100, No. 3.

Lablanc, M., Tuchweber, B. &Yousef, I. M. (1998). Protection by Lecithin-enriched diet against bile-acid-induced toxicity in rats.FASEB Journal. Vol. 12, No. 4.

Lebanc, M., Perea, A., Yousef, I. M. Levy, E., Tuchweber, B. & Gavino, V. (1998). The role of dietry choline in the beneficial effects of Lecithin on the secretion of biliary lipids in rats.Lipid and lipid metabolism.Vol. 1393, No. 2-3.

Othmer, K. (1981). Encyclopedia of chemical technology. Johnwiley and sons, New York.

Scholfield, C., Dutton, F., Tanner, J. R. & Cowan, C. (1981). Composition of soybean Lecithin, Journal of the American Oil Chemists Society, 889-891.

Weber, E. (1981). Composition of commercial corn and soybean Lecithin. Journal of the American Oil Chemists Society,

Walen, A. (2000(. Lecithin: The first 150 years part I.Inform, Vol. 11, 885-892.

Wendel, A. )2000(. Lecithin: The first 150 years part II, Vol. 11, 992-997.