تصحیح تطبیقی- انتقادی از رسالۀ «واردات» میرسیدعلی همدانی

محورهای موضوعی : مسیحیت

علیرضا ابراهیم ¹ , معصومه ناکینی ²

1 - دانشکده الهیات، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانش آموختة کارشناسی ارشد ادیان و عرفان، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1397/03/10 تاریخ پذیرش : 1397/03/10 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه: رسالة واردات, میرسیدعلی همدانی, کبرویه, تصوف خراسان, واردات امیریه, احوالات عرفانی,

چکیده مقاله :

میرسیدعلی همدانی (د. 786ق) از عرفای نامدار کبرویه است که در ترویج و تثبیت آموزه‌های اسلامی و عرفانی در مناطق شمالی و مرکزی ایران، هند (کشمیر) و خراسان بزرگ (بخش‌هایی از افغانستان و تاجیکستان) سهیم بوده است. معدود آثار چاپ شده از او در ممالک فارسی‌زبان مورد توجه بوده و زمینه برای احیاء دیگر نوشته‌های وی نیز مهیاست. متن فارسی رسالة واردات در همین راستا و در قالب تصحیحی تطبیقی- انتقادی عرضه می‌شود، به این وجه که بر مبنای سه نسخة خطی موجود و مطابقت موارد اختلافی با دیگر آثار همدانی، متنی نسبتا منقح تهیه شده و ایرادات نسخ موازی تبیین گردیده است. اشتراک و تشابه ترکیب‌ها و مضامین میان این رساله و سایر مطالب منقول از وی نشان می‌دهد که نزدیک به یقین می‌توان رسالة واردات را از آنِ میر سید علی همدانی دانست. محتوای این رساله را مقدمه و مؤخره‌ای ستایش‌آمیز، و متنی سرشار از نصایحی مشفقانه در بر می‌گیرد که در قالب نثری مسجع و آهنگین عرضه شده است. خصوصیات برجستة تصوف کبروی، از جمله: پایبندی به شریعت، پرهیز از قشری‌گری، تمایل به فتوت، التزام به امر به معروف، میل به سیاحت، گرایش به تشیع، التفات به برخی از آراء ابن عربی و توجه به ادبیات فارسی، نیز در این اثر به وضوح قابل مشاهده است.

چکیده انگلیسی:

Mir Sayyed ʿAlī Hamadānī (1314-1384) is one of the great Sufi masters of Kubravī order who has played a crucial role in developing and promoting the Islamic teachings, especially in the northern and central parts of Iran, Central Asia and north India (Kashmir). Some of his treatises have been published in Persian speaking countries, however there are some manuscript version of his writings which have not still been published. The Risālah-ye Vāridāt (The Treatise of Inspirations) is one these manuscripts. Here, we emendate this treatise based on three different manuscripts. We tried to correct scribes' mistakes and prepare a reliable edition of this treatise. Risālah-ye Vāridāt consists of an introduction and an epilogue. The text is a prose poem full of companionate advice. The main characteristics of Kubravī order can be traced in the treatise such as paying attention to religious obligations, avoiding superficial understanding of religious teachings, following futuwwa path, Shi'ite tendencies and holding some teachings of Ibn al-'arabī.