ارزیابی عملکرد خانه‌های دوام و ایمنی وابسته به شهرداری تهران در راستای ارتقای مشارکت جامعه‌محور شهروندان در بحران‌ها

محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهری

شاهین مظفری ¹ , مرتضی شفیعی ² , حمید محمودیان عطاآبادی ³

1 - دانشجوی دکتری مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران. [e-mail]
2 - دانشیار گروه مدیریت، دانشکده اقتصاد و مدیریت، واحد علوم و تحقیقات-پردیس علوم و تحقیقات فارس (نویسنده مسئول)
3 - دانشیار گروه مدیریت، دانشکده اقتصاد و مدیریت، واحد علوم و تحقیقات-پردیس علوم و تحقیقات فارس

تاریخ دریافت : 1402/01/16 تاریخ پذیرش : 1402/02/31 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: ارزیابی عملکرد, بحران, مدل تحلیل‌پوششی‌داده‌های ناهمو, خانه‌های دوام و ایمنی وابسته ب, مشارکت جامعه‌محور شهروندان,

چکیده مقاله :

مقدمه و هدف پژوهش: اجرای برنامه‌های جامع در حوزه مدیریت بحران بدون مشارکت آگاهانه شهروندان امکان‌پذیر نیست در این راستا شهرداری تهران اقدام به تشکلی مردمی و داوطلبانه در سرای محله با عنوان خانه دوام و ایمنی کرده است لذا هدف این پژوهش ارائه مدلی ریاضی به‌منظور ارزیابی عملکرد این خانه‌های دوام و ایمنی وابسته به شهرداری تهران در راستای ارتقای مشارکت جامعه‌محور شهروندان در بحران‌هاست. روش پژوهش: روش این تحقیق به لحاظ ماهیتی از نوع کاربردی است و روش آن زمینه‌ای-موردی است. همچنین برای جمع‌آوری داده‌ها، ترکیبی از دو روش میدانی و کتابخانه‌ای استفاده‌شده است. در راستای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات نیز از مدل ریاضی تحلیل‌پوششی‌داده‌های ناهموار استفاده‌شده است. همچنین جامعه آماری این پژوهش از حیث بررسی کارآمدی خانه‌های دوام و ایمنی، شامل 22 خانه دوام و ایمنی می‌باشد و از حیث تعیین شاخص‌های اثرگذار در انتخابشان، شامل 55 نفر از کارشناسان در امر بحران می‌باشد و با توجه به محدود بودن جامعه، همه اعضای جامعه به‌عنوان نمونه آماری در نظر گرفته شدند. یافته‌ها: یافته‌ها حاکی از این است که از بین 22 خانه دوام و ایمنی مورد بررسی، 11 منطقه کارا و مابقی ناکارا هستند. نتیجه‌گیری: با توجه به نقش محوری خانه‌های دوام و ایمنی و مشارکت شهروندان در پیش‌گیری از وقوع بحران‌ها، لزوم تثبیت و سنجش عملکرد و کارایی‌شان از اهمیت بالایی برخوردار است در این راستا، همکاری هرچه بیشتر شهرداری‌ها با شهروندان و تدوین برنامه‌های منسجم و عملیاتی نمودن آن‌ها در خانه‌های دوام و ایمنی لازم است تا دامنه بحران را در هنگام وقوع و پس از وقوع کاهش داد.

چکیده انگلیسی:

Introduction and purpose: It is not possible to implement comprehensive programs in the field of crisis management without the conscious participation of citizens, and it is necessary to plan with institutional capacity building and their empowerment in crises. In this regard, Tehran Municipality has started a popular and voluntary organization in the neighborhood house with the title of Durability and Safety House, so the purpose of this research is to provide a mathematical model to evaluate the performance of these Durability and Safety Houses affiliated with Tehran Municipality in order to promote community-oriented participation of citizens in crises. Method: The research method used in this research is applied in nature and its method is contextual-case. Also, a combination of two field and library methods has been used to collect data. In line with data analysis, the mathematical model of Rough Data Envelopment analysis has been used. Also, the statistical population of this research, in terms of examining the efficiency of durable and safe houses, includes 22 durable and safe houses, and in terms of determining the effective indicators in their selection, it includes 55 experts in crisis matters, and due to the limited nature of the society, all members of the society were considered as a statistical sample. Findings: The findings indicate that among the 22 durability and safety houses investigated, 11 areas are efficient and the rest are ineffective. Conclusion: Considering the central role of durability and safety houses and the participation of citizens in preventing the occurrence of crises, the need to stabilize and measure their performance and efficiency is of great importance. In this regard, it is necessary for the municipalities to cooperate as much as possible with the citizens and formulate coherent plans and implement them in durable and safe houses in order to reduce the scope of the crisis during and after it occurs.  

منابع و مأخذ:

استوارایزدخواه، یاسمین، حسینی، محمود(1389). مطالعات به کارگیری امکانات خودامدادی محله‌ای برای کاهش پایدار خطرپذیری در برابر زلزله. انتشارات پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران، تهران.

پاکبازخسروشاهی، علی (1397). طراحی الگوی مدیریت بحران در رسانه. فصلنامه علمی رسانه، 29(3)، 125-145.

جهانشاهلو غلامرضا، حسین زاده لطفی فرهاد، نیکو مرام هاشم.(1395). تحلیل‌پوششی‌داده‌ها و کاربردهای آن. چاپ دوم تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.

حسینی، مازیار، بیگ زاده، قاسم، ثابتی، علیرضا، یاور، بیژن، رادنیا، رامین، بنهنگی، امیر عباس (1387). مدیریت بحران. تهران: سازمان پیشگیری و مدیریت بحران؛ موسسه نشر شهر.

رفیع زاده علاالدین، عفتی‌داریانی محمدعلی، رونق مریم. (1389). مدیریت عملکرد. چاپ اول تهران: انتشارات موسسه توسعه و بهبود مدیریت.

رهنمود، فرج‌اله، محمدپور، یلدا(1392). شناسایی معیارهای سنجش مرحله آمادگی مدیریت بحران در ایران. فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران، 3(1)، 20-13.

شفیعی، مرتضی،  فخر، میلاد(1398). ارزیابی عملکرد هتل‌های وابسته به شهرداری شیراز در راستای ارتقای صنعت گردشگری. مطالعات مدیریت گردشگری، 14(46)، 308-283.

صالحی نودز، اسما، یعقوبی، نورمحمد، کیخا، عالمه(1400). ظرفیت‌سازی جوامع محلی در مدیریت بحران اجتماع‌محور: بررسی نقش عوامل فرهنگی. مدیریت بحران، 10(2)، 57-69.

طاهری، علیشیر، علامی نژاد، محمود، حسن زاده، حسن(1399). مدیریت ایمنی و بحران شهری در شهرداری ها. رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 43(4)، 134-118.

عموزاد خلیلی سجاد، رشیدی احمد، پیردشتی حسین(1397). بررسی نقش مشارکت مردمی دربهبود عملکرد مدیریت بحران فضای شهری و عوامل مؤثر بر آن از منظر نظریه مشارکت اجتماعی راجرز در شهر بهشهر. دانش پیشگیری و مدیریت بحران، ۸(۳)، ۲۶۸-۲۵۵.

فتاحی، هژیر،  چاره جو، فرزین(1400). ارزیابی عملکرد شورای شهر در مدیریت شهری (مورد مطالعه: شهر بانه). مطالعات مدیریت شهری، 13(47)، 31-44.

فیروزپور، آرمین، دارایی، مسعود، سعدآبادی، علی اصغر (1395). الگوسازی رابطه میان رویکرد قابلیت و رویکرد اجتماع‌محور مدیریت بحران. مطالعات مدیریت شهری، 8(25)، 2-9.

قدیری‌نژاد، بهاره(1397). بررسی نقش آموزش و مشارکت شهروندان در رویکرد جامعه محور مدیریت بحران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران.

کریمی، خدیجه، تقی‌لو، علی اکبر (1399). مدیریت بحران اجتماع‌محور راهی به سوی توسعه پایدار. دانش پیشگیری و مدیریت بحران، 35، 73-59.

مظفری، شاهین، شفیعی، مرتضی، محمودیان عطاآبادی، حمید (1401)، طراحی مدل تحلیل‌پوششی‌داده‌های ناهموار (RDEA ) برای سنجش عملکرد شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان با توجه به شاخص‌های سبک زندگی جوانان. مطالعات رسانه‌های نوین، 39، 33-19.

مظفری، شاهین، شفیعی، مرتضی، محمودیان عطاآبادی، حمید (1401).  اولویت‌بندی میزان اثرگذاری شبکه‌های ماهواره‌ای و تلویزیونی فارسی زبان بر سبک زندگی پس از بحران کرونا. دانش پیشگیری و مدیریت بحران، 45، 365-381.

نظری، زهرا،  زند مقدم،محمد رضا. (1398). تحلیلی بر توزیع پارکهای منطقه 4 اهواز در راستای مدیریت بحران.  مطالعات مدیریت شهری، 11(40)، 41-31.

 

 

Cândido, C. J., & Santos, S. P. (2015). Strategy implementation: What is the failure rate?. Journal of Management & Organization, 21(2), 237-262.

Chirau, T. J., & Blaser-Mapitsa, C. (2020). How performance management regulations shape evaluation practice in South African municipalities. Evaluation and Program Planning, 82, 101831.

Cooper, W. W., Seiford, L.M., & Zhu, J. (2012). Handbook on Data Envelopment Analysis, 164. Springer.

Ishak, R. (2015). Special report: disaster planning and
management, NCD, Malaysica, 3, 35-59.

Johnson, R. (2000). GIS technology for disasters and emergency management, an ESRI white paper. Retrieved April, 24, 2006.

Lerner, B. D. (2013). Rules, magic and instrumental reason: A critical interpretation of Peter Winch's philosophy of the social sciences. Routledge.

Lopes, G. S. C., Rossetto, C. R., de Oliveira, M. R., Sausen, J. O., & da Rocha, R. A. (2023). The structure of a strategic crisis management model: The context and characteristics of a Brazilian community college. International Journal of Disaster Risk Reduction, 103555.

Lo Storto, C. (2020). Performance evaluation of social service provision in Italian major municipalities using Network Data Envelopment Analysis. Socio-Economic Planning Sciences, 71, 100821.

Neely, A., Gregory, M., & Platts, K. (2005). Performance measurement system design: A literature review and research agenda. International journal of operations & production management, 25(12), 1228-1263.

Office of the United Nations Disaster Relief Co-ordinator. (1984). Disaster prevention and mitigation: a compendium of current knowledge: V. 11. New York: United Nations, Office of the United Nations Disaster Relief Co-ordinator.

Oliver, P. E. (1993). Formal models of collective action. Annual review of sociology, 19(1), 271-300.

Olsén, M., Oskarsson, P. A., Hallberg, N., Granåsen, M., & Nordström, J. (2023). Exploring collaborative crisis management: A model of essential capabilities. Safety Science, 162, 106092.

Pawlak Z. Rough sets, International Journal of Parallel Programming, 1982, Vol. 11, pp. 341-356.

Shaluf, I. M. (2007). Disaster Prevention and Management. Disaster types, 16(5), 704-717.