رهگیری اصول هستی‌شناختی ملاصدرا در نظریات انسان‌شناسی او

محورهای موضوعی : فلسفه

هاجر زارع ¹ (دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
محمد سعیدی مهر ² (استاد فلسفه و حکمت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران)
سید صدرالدین طاهری ³ (استاد دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1399/12/29 تاریخ پذیرش : 1399/12/29 تاریخ انتشار : 1399/12/01

کلید واژه: ملاصدرا, انسان‌شناسی, هستی‌شناسی, نفس,

چکیده مقاله :

در بررسی نسبت انسان‌شناسی و هستی‌شناسی حکمت متعالیه می توان با بیان اصول انسان‌شناسی صدرایی، یعنی تعریف نفس، حدوث نفس، قدم نفس، تجرد نفس، رابطه نفس و بدن، رابطه نفس و قوا و استکمال نفس، نقش عناصر هستی‌شناختی حاضر در انسان‌شناسی صدرایی را تبیین کرد. تعریف نفس، بر اساس اصول هستی‌شناسی حکمت متعالیه هم‌چون: اصالت وجود، تشکیک در وجود، حرکت جوهری، رابطه وجود و ماهیت، تعریف بهتری پیدا می کند و نحوه حدوث نفس نیز مبتنی بر اصالت وجود و حرکت جوهری است. هم‌چنین نفس براساس رابطه‌ی وجود و ماهیت، تشکیک در وجود و بساطت وجود، قدیم است که این قدم با حدوث آن ناسازگار نیست. رابطه‌ی نفس و بدن و نفس و قوا نیز بر اساس بساطت وجود، تشکیک در وجود، وحدت وجود، حرکت جوهری و قوه و فعل تبیین شده است. استکمال نفس نیز با تکیه بر حرکت جوهری و قوه و فعل به تصویر کشیده می شود. بنابراین شناخت هرچه بهتر اصول هستی‌شناسی حکمت متعالیه ملاصدرا ما را به شناخت بهتری از انسان‌شناسی او می رساند.

چکیده انگلیسی:

wisdom two approaches can be adopted: investigating the ontological problems of anthropology of following up ontological principle that used in anthropology. This according to the second approach by expressing the principles of Sadra’s anthropology. That is to say: soul definition, soul creation, soul eternity, soul spiritual, the relationship between the soul and the body, the connection between soul and the ability and the perfection. Tries to explaining the role of the principles of ontology that is defined in Sadra’s anthropology. The definition of the soul and the related subjects based on originality of existence, degrees of existence, and the motion of substance, relation of the existence and substance and is point to the identity of the existence. The function of the soul creation is based on the motion of substance and originality of existence. In Sadra’s books eternity explained on relation of the existence and substance, the motion of substance and originality of existence. While the eternity is not incompatible by creation of soul too. The acceptance of mediator between the material and spiritual cosmos, make it possible that the aspect of immaterial and impossibility and the creation of an immaterial subject and physical place. And prepares the field of the soul’s imaginary, spiritual and immaterial. The relationship between soul and body and soul and ability based on the motion of substance and originality of existence, degrees of existence, unity of existence, function and power explained. The soul’s perfection based on function and power and the motion of substance has been defined. If wisdom system can explains own the principles of anthropology without originality of existence, actually, that can express the ontology likes transcendental wisdom of Mullasadra