شناسایی مولفه های توسعه سواد اطلاعاتی در دوره ابتدایی نظام آموزش و پرورش با استفاده از تکنیک تحلیل مضمون و کاربرد تکنیک (DEMATEL)

محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

زهرا عباس زاده ¹ (دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
امیر حسین محمودی ² (استادیار گروه مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (نویسنده مسئول))
فرشته کردستانی ³ (استادیار گروه مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
مهدی شریعتمداری ⁴ (استادیار گروه مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1399/04/04 تاریخ پذیرش : 1399/04/29 تاریخ انتشار : 1400/09/01

کلید واژه: تکنیک تصمیم‌گیری dematel)), MAXQDA12, سواد اطلاعاتی, آموزش و پرورش,

چکیده مقاله :

با وجود اهمیت اطلاعات و سواد اطلاعاتی به عنوان علم روز در دنیا، همچنان ابعاد و مؤلفه‌های مختلف آن به خوبی روشن نیست. لذا هدف اصلی این مقاله شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های سواد اطلاعاتی در نظام آموزش و پرورش و مشخص کردن مولفه‌های تاثیرگذار و تاثیرپذیر در بین معلمان مدارس ابتدایی است. برای انجام این پژوهش علاوه بر مطالعۀ اسنادی، از تکنیک تحلیل مضمون با نرم افزار MAXQDA12، برای شناسایی عوامل و مؤلفه‌ها استفاده شده است. در ضمن مصاحبه‌های نیمه ساختار یافته با خبرگان دانشگاه در سال 139۸ به صورت کد‌های باز و محوری و گزینشی انجام شده و برای تعیین مولفه‌ها اثرگذار و اثرپذیر از تصمیم‌گیری آزمایش و ارزیابی (dematel) استفاده شده است. با توجه به مصاحبه‌های نیمه ساختار یافته، ۲۳۳کد باز و ۶۷ کد محوری برای سواد اطلاعاتی استخراج گردید، که در نهایت ۸ بعد و ۲۱ مولفه اصلی برای سواد اطلاعاتی مشخص شد. پس از آن با توجه به پرسشنامه ماتریسی معادلات ساختاری تفسیری، بُعد شناسایی روش‌های دسترسی به اطلاعات، توانایی جستجو و دسترسی به اطلاعات و تشخیص نیاز اطلاعاتی از عوامل اثرگذار و توانایی سازماندهی و کاربرد اطلاعات و مرتبط ساختن آن با دانسته های قبلی، توانایی مقایسه و ارزیابی اطلاعات بدست آمده از منابع مختلف، رعایت ارزش‌های اعتقادی، تدوین راهبردهای جستجوی اطلاعات و آمایش اطلاعات از عوامل اثرپذیر شناسایی شدند.

چکیده انگلیسی:

Despite the importance of information and information literacy as a modern science in the world, its various dimensions and components are still not well understood. Therefore, the main purpose of this article is to identify the dimensions and components of information literacy in the education system and identify effective and influential components. Among primary school teachers. In addition to the documentary study, the content analysis technique with MAXQDA12 software has been used to identify the factors and components. In addition, semi-structured interviews with university experts in 1398 were conducted in the form of open, central and selective codes, and to determine the effective and effective components of the test and evaluation decision (DEMATEL) has been used. According to semi-structured interviews, 233 open codes and 67 pivotal codes were extracted for information literacy, which ultimately identified 8 dimensions and 21 main components for information literacy. Then, according to the matrix questionnaire of interpretive structural equations, the dimension of identifying information access methods, the ability to search and access information and identify information needs from influential factors and the ability to organize and use information and relate it to previous knowledge, comparative ability Evaluation of information obtained from various sources, adherence to belief values, formulation of information retrieval strategies and information retrieval were identified as effective factors.