برآورد ارزش اقتصادی گون سفید (Astragalus gossypinus) و گون زرد (Astragalus verus) در مقایسه با درآمد حاصل از علوفه مراتع در استان اصفهان

محورهای موضوعی : جنگلداری

ولی اله رئوفی راد ¹ (دانش‌آموخته دکتری رشته مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.)
ستاره باقری ² (دانشجوی دکتری رشته مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.)
محمد جعفری ³ (استاد گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.)
آبتین میرطالبی ⁴ (کارشناس‌ارشد رشته مرتعداری، اداره کل منابع‌طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان، اصفهان، ایران.)

تاریخ دریافت : 1395/06/13 تاریخ پذیرش : 1395/11/21 تاریخ انتشار : 1395/12/01

کلید واژه: اصفهان, بهره مالکانه, حاشیه بازاریابی, درآمد خالص, محصول فرعی,

چکیده مقاله :

محصول اصلی مراتع مورد مطالعه استان اصفهان علوفه و عمده محصول فرعی مراتع نیمه خشک شهرستان های مورد مطالعه استان اصفهان (بادجان، بلغویی، قادرآباد، سنگ سفید، دوش خراط) کتیرا است. در این تحقیق برخی شاخص های اقتصادی برداشت و فروش محصول فرعی کتیرا مورد ارزیابی قرار گرفته است. بر همین پایه، جامعه آماری این تحقیق، شامل بهره برداران محصول کتیرا و علوفه در منطقه مورد بررسی می باشد. نتایج این تحقیق نشان داد که حاشیه بازاریابی برای کتیرای خرمنی و مفتولی به ترتیب برابر 44/44 و 5/42 درصد می باشد. درآمد خالص هر خانوار روستایی از محل برداشت علوفه 106 میلیون ریال در سال می باشد که نزدیک به 76 درصد از درآمد سالانه خانوار روستایی را در بر می گیرد. همچنین درآمد خالص هر خانوار از برداشت هر دو نوع کتیرا 78/11 میلیون ریال در سال می باشد که 47/8 درصد از درآمد خانوار را در بر می گیرد. بهره مالکانه برای محصول علوفه 65/2 میلیارد ریال در سال در هکتار و برای کتیرا، 46/5 میلیارد ریال در سال برآورد شد. همچنین نتایج تحقیق در خصوص میزان اشتغال سالانه نشان می دهد که سهم اشتغال در منطقه برای علوفه و کتیرا به ترتیب 120 و 68 نفر و سهم محصول فرعی کتیرا از کل اشتغال حاصل از علوفه و محصول فرعی در حدود 39/64 درصد برآورد شد. نتایج این مطالعه نشان می دهد که بهره برداری کتیرا، فعالیت اقتصادی سود آوری بوده که به همراه سایر فرآورده های مرتعی نظیر علوفه که در این تحقیق به آن پرداخته شده است، نقش مهمی در اقتصاد محلی و منطقه ایفا می کند و هر ساله ضمن ایجاد اشتغال زایی از تخریب و تبدیل مراتع به اراضی دیم می کاهد. همچنین بررسی اقتصادی بویژه ارزیابی و ارزشیابی کارکردهای بازاری و غیربازاری مراتع می تواند به شناساندن بهتر ارزش واقعی و کارکردهای این منبع و نیز طراحی سازوکارهای مناسب حفاظت و بهره برداری بهینه از آنها در کلیه سطوح مدیریتی کمک نماید.