بررسی همگرایی معیارهای انعکاسی و ترکیبی کیفیت سود در واکنش به مؤلفه‌های انگیزشی مدیران

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

عبداله حسین زاده ¹ , زهره حاجیها ² , سیدمحمود موسوی شیری ³ , هاشم نیکومرام ⁴

1 - دانشجوی دوره دکتری حسابداری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - دانشیار حسابداری، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 - دانشیار حسابداری، دانشکده علوم اقتصادی، دانشگاه پیام نور،تهران، ایران.
4 - استاد حسابداری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1398/05/23 تاریخ پذیرش : 1398/10/01 تاریخ انتشار : 1399/04/01

کلید واژه: کیفیت سود, مدل انعکاسی, مدل ترکیبی, مؤلفه‌های انگیزشی مدیران,

چکیده مقاله :

باوجوداینکه کیفیت سود ازجمله موضوعاتی است که در دهه‌های گذشته موردتوجه بسیاری از پژوهشگران حسابداری قرارگرفته است، اما ادبیات حسابداری روابط بین معیارهای موجود کیفیت سود را به‌صورت دقیق مشخص نمی‌کند. در این پژوهش 5 معیار کیفیت سود بر اساس مدل‌های انعکاسی و ترکیبی به دو گروه تقسیم می‌شوند و سپس همگرایی بین معیارهای موجود در هر گروه با توجه به مؤلفه‌های انگیزشی مدیران که یک عامل تعیین‌کننده در کیفیت سود می‌باشند، موردبررسی قرار می‌گیرد. نمونه آماری پژوهش شامل 163 شرکت از شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1388 تا 1396 است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که اولاً بین معیارهای قابلیت پیش‌بینی سود و تجدید ارائه رابطه مثبت و معنادار و بین معیارهای پایداری سود و تجدید ارائه و هم‌چنین بین معیارهای مربوط بودن ارزش و اقلام تعهدی اختیاری رابطه منفی و معناداری وجود دارد. ثانیاً همگرایی بین معیارهای انعکاسی نسبت به معیارهای ترکیبی کیفیت سود بیشتر هست و ثالثاً مؤلفه‌های انگیزشی بدهی و مالیاتی همگرایی بین معیارهای انعکاسی را نسبت به معیارهای ترکیبی کیفیت سود افزایش می‌دهد.

چکیده انگلیسی:

Although the quality earnings is one of the topics that has been considered by many accounting researchers in recent decades, the accounting literature does not determine the relationships among the existing criteria accurately. In this study, earning quality criteria are divided into two groups based on reflective and formative models, and then the convergence between the criteria in each group is examined according to the motivational components of managers who are a determining factor in quality earning. The statistical sample of the study includes 163 companies listed on the Tehran Stock Exchange between 2010 and 2018. The research findings show that First there is a positive and significant relationship between the criteria of predictability and restatement and between the criteria of persistence and restatement and also between the criteria of value relevance and discretionary accruals. Second, the convergence between the reflective criteria is greater than the formative criteria of earning quality, and third, the motivational components of debt and tax increase the convergence between the reflective criteria over the formative criteria of earning quality.

منابع و مأخذ:

*      اعتمادی، حسین؛ رحمانی، علی؛ آذر، عادل؛ حصار زاده، رضا (1391) . نقد پژوهش‌های کیفیت گزارشگری مالی و طراحی نظریه اطلاعات-عدم اطمینان محور جهت ارائه تعریف مفهومی از کیفیت. حسابداری مدیریت، 5(15)، 1-18.

*      حصار زاده، رضا؛ اعتمادی، حسین؛ آذر، عادل؛ رحمانی، علی (1395). طراحی مدل کمینه‌سازی عدم اطمینان بر اساس معیارهای کیفیت داده‌های حسابداری. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 13(50)، 89-136.

*      دسینه، مهدی، تاری وردی، یداله و حیدرپور، فرزانه (1398)، تاثیر معیارهای مبتنی بر حسسابداری ویژگی های سود بر ریسک نامطلوب سود، پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره11، شماره 41، 153-176.

*      صفر زاده، محمدحسین؛ واحدیان، رضا (1396). بررسی اثر بحران مالی جهانی بر کیفیت سود. دانش حسابداری، 8(4)، 37-64.

*      صوفی، هاشم علی؛ محمد پور، نعیمه (1394). مدیریت سود باانگیزه‌های مالیاتی در گروه‌های تجاری. بررسی‌های حسابداری، 2(7)، 83-110.

*      کاظمی علوم، مهدی؛ عبدی، مصطفی؛ ختن لو، محسن؛ جعفری، مژده (1397). بررسی همگرایی مدل‌های اندازه‌گیری کیفیت سود. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 8(29)، 69-82.

*      مدرس، احمد؛ قفقازی، زهرا؛ شاکری، امیر (1388). بررسی انگیزه‌های مدیریت سود در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران(مورد صنایع نفتی، شیمیایی و فلزی). حسابداری مالی، 1(4)، 59-78.

*      هیر، جواف؛ هالت، توماس ام؛ رینگل، کریستین و سارسته، مارکو(2015). مقدمه ای بر مدل سازی معادلات ساختاری- حداقل مربعات جزئی (ترجمه علم بیگی، امیر و اکبری، محمدرضا) نشر دانشگاه تهران، 66-70.

*      یعقوب نژاد، احمد؛ بنی مهد، بهمن؛ شکری، اعظم (1391). ارائه الگو برای اندازه‌گیری مدیریت سود در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. حسابداری مدیریت، 5(12)، 1-16.

*      Babbie, E. (2017), The basics of social research, eBook: Document: English: Seventh edition. 25-28.

*      Bhattacharya, U., Daouk, H. Welker, M. (2003). The world price of earnings opacity, The Accounting Review 78, 641–678.

*      Butler Marty Andrew Leone and Michael Willenborg. (2004).An empirical analysis of auditor reporting and its association with abnormal accruals. journalof Acounting and Economics,37,2(june), 139-165.

*      Dawar, V (2015). The relative predictive ability of earnings and cash flows. Management Research Review, Vol. 38, 367-380.

*      Dechow, P. Ge, W & Schrand, C. (2010). Understanding earnings quality: Are view of the proxies, their determinants and their consequences. Journal of Accounting and Economics , 345.

*      Dechow, P. Sloan, R. Sweeney, A. (1996). Causes and consequences of earnings nipulation: an analysis of firms subject to enforcement actions by the SEC. Contemporary Accounting Research 13, 1–36.

*      Easton, G, Harris, T. (1991). Earnings as an Explanatory Variable for Returns. Journal of Accounting Research, 29 .19-36.

*      Edwards, J, Bagozzi, R (2000). On the Nature and Direction of Relationships Between Constructs and Measures. Psychological Methods, Vol. 5, No. 2. 155-174.  

*      Ewert, R. and A. Wagenhofer (2015), ‘Economic Relations Among Earnings Quality Measures’, ABACUS, Vol. 51, No. 3.311-355.

*      Ewert, R. and A. Wagenhofer (2011), ‘Earnings Management, Conservatism, and Earnings Quality’, Foundations and Trends in Accounting, Vol. 6, No. 2, 65–186.

*      Fan, Q, Zhang, X .j (2012). Accounting Conservatism, Aggregation, and Information Quality. Journal of Accounting Research, 1-33.

*      Francis, J. LaFond, R. Olsson, P. Schipper, K. (2004). Costs of equity and earnings attributes. The Accounting Review 79, 967– 1010.

*      Gutiérrez, Ana and Cano, Manuel, (2017). A Review on the Multidimensional Analysis of Earnings Quality. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2998134 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2998134.

*      Hossain, S. and Monroe, G. (2015). Chief Financial Officer’s Short- and Long-term Incentive-based Compensation and Earnings Management,  Australian Accounting Review, 25 (3), 279-291.

*      IASB (2008). Exposure Draft on an improved Conceptual Framework for Financial Reporting: The Objective of Financial Reporting and Qualitative Characteristics of Decision-useful Financial Reporting Information. London, 1-64.

*      Jarvis, C. B., Mackenzie, S. B., & Podsakoff, P. M. (2003). A critical review of construct indicators and measurement model misspecification in marketing and consumer research. Journal of consumer Research, 30,199-218.

*      Jensen M, Meckling W. (1976)  Theory of the firm: managerial behavior, agency costs and capital structure. Journal of Financial Economics. (3),305–60.

*      Kaplan A. (1964).  The conduct of inquiry: methodology for behavioral science. San Francisco, CA: Chandler, 428.

*      Kim, Y, Park, M, Wier, B. (2012), Is Earnings Quality Associated with Corporate Social Responsibility? , THE ACCOUNTING REVIEW, Vol. 87, No. 3. 

*      Kim, KA. and Limpaphayom, P. (1998). “Taxes and Firm Size in Pacific Basin Emerging Economies”. Journal of International Accounting Auditing and Taxation, 7 (1): 47-63.

*      Leuz, C. and Wysocki, P.D. (2016), “The Economics of Disclosure and Financial Reporting Regulation: Evidence and Suggestions for Future Research”, Journal of Accounting Research, Vol. 54 No. 2. 525–622.

*      Ma, Z, Novoselov, K, Zhou, K, Zhou, Y. (2019). Managerial Academic Experience, External Monitoring, and Financial Reporting Quality, Journal of Business Finance and Accounting, Forthcoming.    

*      McNichols, M. (2002). Discussion of the quality of accruals and earnings: The role of accrual estimation errors. The Accounting Review 77(s-1): 61-69.

*      Namazi, M (2013). Role of the agency theory in implementing managements control. Journal of Accounting and taxation 5 (2), 38-47.

*      Othman, H and Daniel Zegal, (2006). A study of earning management motives in the anglo-american and euro-continental accounting models: the Canadian and French, The international journal of accounting.

*      Penman, S., and X. Zhang. (2002). Accounting conservatism, the quality of earnings, and stock returns.The Accounting Review 77, 237-264.

*      Scott, W, (2009). Financial Accounting Theory, Financial Accounting Theory, Prentice Hall, chapter 11.402-428.

*      Velury, U , Jenkins, D (2006). Institutional ownership and the quality of earnings. Journal of Business Research, 59(9). 1043- 1051.

*      Zhang, y., Perols, J., Robinson, D., Smith, T. (2018). Earnings Management Strategies to Maintain a String of Meeting or Beating Analyst Expectations, Advances in Accounting, Forthcoming, 1-39.

*      Zimmerman, J. (1983). Taxes and firm size. Journal of Accounting and Economics 5, 119-149.