جایگاه آیات اعتقادى دراستنباط احکام
محورهای موضوعی : جامع الفقهیه
سیدمحمدعلی ایازی
1
(
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
)
کلید واژه: قرآن, احکام فقهى, استنباط احکام, آیات اعتقادى, تنقیح مبانى نظرى,
چکیده مقاله :
رآن اساس و منبع احکام فقهى است . به همین جهت در این مسئله که قرآن نخستین و مهم ترین منبع شریعتاسلامى است، تردید نشده است . از سوى دیگر، نگرش به آیات احکام درهرموضوعی که با شد، جداى از دیگر آیاتنیست; هر نگرش و توضیحى از احکام فقهى قرآن به مثابه دیگر بخش هاى معرفتى قرآن است . مسائل اعتقادى درضمن بیان احکام آمده و یا احکام، در ضمن مسائل اخلاقى و اعتقادی تبیین شده است . ازاین رو، و در راستاى تنقیحمبانى نظرى آیاتِ احکام، یکى از بحث ها درحوزه پژوهش فقهی ، بررسى آیات اعتقادى وجایگاه آن دراستنباطاحکام فقهی است . این دسته، بیش ترین آیات قرآن را تشکیل مى دهند. به همین دلیل این سؤال مطرح مى شودکه آیامى توان از این دسته از آیات، احکام فقهى استنباط کردو تا چه اندازه این استنادها حجت است ؟ دراین مقاله توضیحداده می شود که منظور از آیات اعتقادى کدام است؟ پیشینه این موضوع چیست و چند دسته هستند؟ مشکل استناد بهآن ها کدام است؟ آن گاه شکل استفاده از این دسته از آیات، انجام می گیردو سپس نظریه فقها نقل می گردد، وموارد استفاده از آیات و مطالب دی گرى که طرح آن ها در استناد به آیات اعتقادى و آیات جهان بینى مفید فایدهخواهد بود، بیان خواهد شد.
The holy Quran is the foundation and source of jurisprudential decrees.So there is no doubt that the Quran is the primary and foremost source ofIslamic law. On the other hand, contemplation of jurisprudential legal versesin various subjects whatsoever, can not be fulfilled without that of otherverses. Any explanation of jurisprudential decrees of the Quran is the same asother parts of the Quran. Doctrinal issues are raised within jurisprudentiallegal decrees, and the latter are found within ethical material of the Quran.Thus in the process of the formulation of the theoretical foundations of legalverses, one of the important issues in the field of jurisprudential study is thesurvey of doctrinal verses and their place in deduction of legal decrees. Thisclass of material forms the largest part of the Quran. That is why the questionraises itself whether legal decrees can be derived from this class of verses, andif so what is the validity of this derivation.The present article explains the nature of doctrinal verses, theirbackground, and their classification. It also deals with the problems arisingwhen referred to as proofs or sources. Further, the article deals with the waysof referring to these verses and the theories of jurisprudents in this regard.Finally, it explains where and how the doctrinal verses and those concerningIslamic world view may prove to be useful in the field of jurisprudence.
