بررسی اختیارات حق بر تأدیب کودک در فقه شیعه و نظام حقوقی ایران

محورهای موضوعی : جامع الفقهیه

سجاد الهی ¹ , کریم صالحی ² , عباس جزائری فارسانی ³

1 - دانشجو دکتری رشته حقوق جزا و جرم شناسی واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران.
2 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران.(نویسنده مسئول)
3 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران.

تاریخ دریافت : 1402/04/25 تاریخ پذیرش : 1402/07/09 تاریخ انتشار : 1402/01/01

کلید واژه: حقوق کودک, حق تنبیه کودک, حق بر تأدیب, کودک آزاری,

چکیده مقاله :

حقوق والدین از جمله ولی طفل و کودک از جهت مصلحت اندیشی ضوابط و اختیاراتی را برای آنان در نظر می گیرد که ممکن است نوع استفاده از این اختیارات سبب تضییع حقوق کودکان نیز شود. از آن جمله است حق تنبیه کودک. در حقیقت حق مصلحت طفل در قانون مدنی برای ولی در نظر گرفته شده است در حالی که در بند ت ماده 158ق.م.ا. حق تنبیه کودک را برای ولی و سایر سرپرستان قانونی را از منظر تادیب و محافظت که نوعی تفسیر موسع از رعایت مصلحت است به رسمیت شناخته است. بنابراین این دوگانگی مبنا شناسی حق تأدیب و اقدامات ولی از جهت رعایت مصلحت می تواند موجب سوء رفتارهایی نسبت کودکان علی الخصوص توسط سایر سرپرستان غیر ولی به شمار آید. بنابراین در پاسخ به این پرسش که آیا رعایت مصلحت که ضابطه مدعی و منکر و مصادره به نفع ولی و سرپرست در این مقام می باشد، شامل حال سایر سرپرستان قانونی نیز می شود یا آنکه تفسیر مذکور صرفا در حیطه اختیارات ولی است و سایر سرپرستان برخلاف مدعی و منکر ذکر شده باید رعایت مصلحت مورد نظر را اثبات نمایند. در این طریق با جستاری که در تحلی آراء و منابع معتبر فقهی صورت پذیرفت؛ نظر بر مورد اخیر یعنی افتراق سیاست اثباتی قضایی در خصوص سایر سرپرستان نسبت به ولی باید در نظر گرفت. از طرفی اصل تفسیر مضیق و حمایت از متهم در جریان امر کیفری مخالف چنین تفسیری است و از طرفی دیگر لزوم پایبندی به مبادی اسلامی و میزان ولایت تشریعی لزوم ترجیح پایبندی به مبانی اسلامی مسئله و تبعیت اثر از مبنا را مجری جریان ترجیح می باشد. یافته این پژوهش ناظر بر مورد اخیر و لذا به عنوان نوآوری این پژوهش می باشد. در نهایت اصلاح ماده 9 حمایت و ماده 158 قانون مجازات اسلامی پیشنهاد میگردد.

چکیده انگلیسی:

The right to punishment is an issue that exposes children's rights to danger and abuse in national and transnational spheres.On the other hand, disciplining children and harming the health of the child's body and soul has become an issue that parents and guardians are clinging to as a weapon to exercise their own taste and also to abdicate their responsibility.Of course, this issue is not the same everywhere, but providing a model for judicial use in dealing with this phenomenon in general is one of the important issues of children's rights.In this way, by analyzing the descriptions mentioned in the laws of Iran and the United States, followed by the United Nations Convention on the Rights of the Child.The different result and disapproval of the Iranian law was determined from the two conditions of criminal justice, as well as the lack of attention to the legal foundations of this phenomenon.Therefore, it is believed by tradition that the different policy of Article 9 of the Child and Adolescent Protection Law was written without considering the basics of guardianship of the child and did not distinguish between guardians who have guardianship or other guardians.On the other hand, it is very different from the international documents in this field, and it has not mentioned the right to punish from the point of view of discipline, which is mentioned in Article 158 of the Penal Code.While the above-mentioned law has been prescribed in the field of interpretation, which is against the requirement of criminal revision.Therefore, with the mentioned arguments, it is suggested to amend Article 9 of the Protection Law and Article 158 of the Islamic Penal Code.