تبیین دو مفهوم توانایی مالی و سواد مالی از منظردانش و ارایه الگوی پیشنهادی قابلیت مالی افراد

محورهای موضوعی : دانش مالی تحلیل اوراق بهادار

مریم خسروی فارسانی ¹ , بهاره بنی طالبی دهکردی ²

1 - دانشجوی دکتری تخصصی، گروه حسابداری، واحد شهرکرد ، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران
2 - استادیار و عضو هیات علمی، گروه حسابداری، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران

تاریخ دریافت : 1400/10/21 تاریخ پذیرش : 1400/10/21 تاریخ انتشار : 1400/09/01

کلید واژه: قابلیت (توانایی) مالی, سواد مالی, مدل های مالی, رویکرد پدیدارشناسی,

چکیده مقاله :

با پیچیده تر شدن بازارهای مالی در دنیای امروز، واژگانی همچون قابلیت(توانایی) مالی و سواد مالی اخیرا در ادبیات و محاورات روزمره بسیار مورد استفاده قرار گرفته اند. با این وجود هنوز در مورد تبیین مفاهیم هر واژه ، ابعاد و عناصر و نحوه اندازه گیری آن، چالش هایی وجود دارد و بسیاری این دو واژه را یکسان و مشابه می دانند. ضمن اینکه تا کنون عمده پژوهش های انجام شده متمرکز بر واژه سواد مالی و شناسایی عوامل موثر بر آن بوده و به مفهوم قابلیت (توانایی) مالی به طور خاص، پرداخته نشده است. بنابراین هدف این پژوهش ضمن تبیین تفاوت های مفهومی دو واژه، ارایه الگوی ساختاری درخصوص عوامل موثر بر قابلیت مالی افراد از دیدگاه خبرگان از طریق رویکرد پدیدار شناسی است. این پژوهش براساس روش کتابخانه ای و تفسیری از نوع تحقیقات کیفی است که به بررسی دیدگاه های 12 نفر از متخصصان مالی ایران پرداخته است. نتایج پژوهش نشان داد الگوی پیشنهادی عوامل موثر بر قابلیت مالی افراد شامل 3 مضمون اصلی توانایی، چارچوب ذهنی و ارتباط، 4 مقوله مهارتها، نگرش ها و انگیزه های کلی و مالی همچنین 39 فاکتور تاثیر گذار است..

چکیده انگلیسی:

As financial markets become more complex in today's world, terms such as financial capability and financial knowledge (literacy) have recently become widely used in the literature and everyday conversation. However, there are still challenges in explaining the meanings of each word, its dimensions and elements, and how to measure it, and many consider the two words to be the same. In addition, most of the research conducted so far has focused on the term financial literacy and identifying the factors affecting it, and the concept of financial capability (ability) has not been specifically addressed. Therefore, the purpose of this study, while explaining the conceptual differences between the two words, is to provide a structural model regarding the factors affecting the financial ability of individuals from the perspective of experts through a phenomenological approach. This research is based on a library and interpretive method of qualitative research that has examined the views of 12 Iranian financial experts. The results showed that the proposed model of factors affecting the financial ability of individuals including 3 main themes of ability, mental framework and communication, 4 categories of skills, attitudes and general and financial motivations as well as 39 factors are influential.

منابع و مأخذ:

• آزادی، رضا، زنجیردار، مجید، فرشیدپور،علیرضا، (1391)، سواد مالی و عوامل تاثیرگذار بر آن و تاثیر آن با برنامه ریزی بازنشستگی، اولین همایش منطقه ای پژوهش ها و راهکارهای نوین در حسابداری مدیریت، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی غیر دولتی شفق تنکابن


• حریری، نجلا (1385)، اصول و روش های پژوهش کیفی، تهران، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی،


• حسن زاده، آتنا، دهقان، عبدالمجید، علیخانی، محسن، (1398)، تأثیر سواد مالی و درک ریسک بر انتخاب سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران، مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار،شماره چهل و یکم


• روشندل، آرمان، امیری، هادی، طغیانی، مهدی، (1397)، سواد مالی و ضرورت سنجش آن در نظام نوین آموزشی؛ مطالعه موردی شهرستان شهرضا، رویکردهای نوین آموزشی، سال سیزدهم شماره ۱ ،صص 86-67  


• دیانتی دیلمی، زهرا ، حنیفه زاده، محمد (1394)، بررسی سطح سواد مالی خانواده های تهرانی و عوامل مرتبط با آن، دانش مالی و تحلیل اوراق بهادار، دوره 8، شماره 26، صص 139-115


• شیرازیان، زهرا، (1397)، بررسی نقش سواد مالی و مدیریت پول بر مدیریت مالی شخصی سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار تهران، دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، دوره 11 ، شماره 38


• کیانوش، مهسا، جلیلی، محمد، احمدی، موسی، حسین آبادی ساده، داود (1393)، میزان درک و شناخت دانشجویان از دانش تأمین مالی شخصی (تحلیل رفتار دانشجویان نسبت به دانش تامین مالی شخصی)، دانش سرمایه گذاری، سال سوم، شماره دوازدهم.


• معین الدین، محمود، (1390) ، ارزیابی و ارائه الگوی مناسب جهت سنجش سواد مالی دانشجویان ایرانی، رساله دکتری، دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات تهران.


• معین الدین، محمود، مینا ابوسعیدی؛ فروغ حیرانی (1400)، شناسایی مؤلفه های مؤثر در شکل گیری سواد مالی مدیران شرکت ها با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی، دانش سرمایه گذاری، دوره 10، شماره 37، صفحه 255-272


• یوسفی، زهرا، (1390) ، اندازه گیری سواد مالی سرمایه گذاران حقیقی بورس اوراق بهادار ایران و ارتباط سواد مالی با تنوع و تصمیمات سرمایه گذاری آنها، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد.


• Atkinson, A., McKay, S., Kempson E., and Collard, S. (2006). Levels of Financial Capability in the UK: Results of a Baseline Survey. London: Financial Services Authority (FSA).


• Atkinson, A., McKay, S., Collard, S., and Kempson, E. (2007). 'Levels of financial capability in the Results of a baseline survey', Public Money & Management, 27(1), 29 https://doi.org/10.1111/j.1467-9302.2007.00552.x


• Atkinson, A., and Messy, F.-A. (2011). 'Assessing financial literacy in 12 countries: an OECD/INFE international pilot exercise'. Journal of Pension Economics and Finance, 10(4), 657–665. https://doi.org/10.1017/S1474747211000539


• Beal, D. J. and Delpachitra, S. B. (2003) ‘Financial Literacy among Australian University Students’, Economic Papers, 22(1), pp. 65–78.


• Chen, H. and Volpe, R. P. (1998) ‘An analysis of personal financial literacy among college students’, Financial Services Review, 7(2), pp. 107–128.


• Cole, S., Sampson, T. and Zia, B. (2009) ‘Financial Literacy, Financial Decisions, and the Demand for Financial Services : Evidence from India and Indonesia’, Harvard Business School Working Paper No. 09-117.


• Definit (2013) 'Developing Indonesian Financial Literacy Index'. SEADI Discussion paper 11. Jakarta : DAI Nathan


• Finney, A. and Hayes, D. (2015) Financial capability in Great Britain, 2010 to 2012. London: Office for National Statistics. Available at: http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20160105160709/http://www.ons.gov.uk/ons/dcp1 pdf. (Accessed: 20 September 2017).


• Gutter, M. S., Hayhoe, C. R., Devaney, S. A., Kim, J., Bowen, C. F., Cheang, M., Dorman, R. (2012) ‘Exploring the Relationship of Economic, Sociological, and Psychological Factors to the Savings Behavior of Low- to Moderate-Income Households’, Family & Consumer Sciences Research Journal, 41(1), pp. 86–101. doi: 10.1111/j.1552-3934.2012.02130.x.


• Hayhoe, C. R., Leach, L. J., Turner, P. R., Bruin, M. J. And Lawrence, F. C. (2000) ‘Differences in Spending Habits and Credit Use of College Students’, The Journal of Consumer Affairs, 34(1), pp. 113–133. doi:10.1111/j.1745-6606.2000.tb00087.x


• Huston, S. J. (2010) ‘Measuring Financial Literacy’, The Journal of Consumer Affairs, 44(2),pp. 296–316.


• JOHAN, I.R. (2017). Financial Capability Among University Students in Indonesia. The University of Birmingham. Doctor of Philosophy Thesis


• Johnson, E. and Sherraden, M. S. (2007) ‘From Financial Literacy to Financial Capability Among Youth’, The Journal of Sociology & Social Welfare, 34(3), pp. 119–145.


• Kaminska, O. and Foulsham, T. (2013) Understanding Sources of Social Desirability Bias in Different Modes : Evidence from Eye-tracking Olena Kaminska. ISER Working Paper Series no 2013–4. Essex: Institut for Social & Economic Research.


• Kempson E. and Collard S. (2006) ‘Financial Capability baseline survey: questionnaire’. The Personal Finance Research Centre, University of Bristol in collaboration with Jenny Turtle and Alan Worley at BMRB Limited and the FSA. London: Financial Services


• Kempson E., Collard S. and Moore N. (2005) Measuring financial capability: An exploratory London: Financial Services Authority. Available at: http://www.fsa.gov.uk/pubs/consumer-research/crpr37.pdf. (Accessed: 20 September 2017).


• Kempson, E., Perotti, V. and Scott, K. (2013) Measuring financial capability: A new instrument and results from low-and middle-income countries. London: Financial Services Authority


• Klapper, L. and Panos, G. A. (2011) ‘Financial literacy and retirement planning: the Russian case’, Journal of Pension Economics and Finance, 10(4), pp. 599–618. doi: 1017/S1474747211000503


• Krishna, A., Rofaida, R. and Sari, M. (2010) ‘Analisis Tingkat Literasi Keuangan (Survey pada Mahasiswa Universitas Pendidikan Indonesia)’. Proceedings of The 4th International Conference on Teacher Education; Join Conference UPI & UPSI Bandung. Indonesia, pp. 552–560.


• Lusardi, A. and Mitchell, O. S. (2005) ‘Financial Literacy and Planning : Implications for Retirement Wellbeing’.


• Mckay, S. (2011) 'Understanding Financial Capability in Canada Analysis of the Canadian Financial Capability Survey', Research paper prepared for the Task Force on Financial


• Noctor, M., Stoney, S. and Stradling, R. (1992) Financial Literacy: A Discussion of Concepts and Competences of Financial Literacy and Opportunities for its Introduction into Young People’s Learning. Report Prepared for the National Westminster Bank, National Foundation for Education Research. London: NFER.


• Peter, J. P. and Olson, J. C. (2002) Consumer Behaviour and Marketing Strategy. 6th edn. New York: McGraw-Hill.


• PFEG (n.d). Financial Education Planning Frameworks. Available at: https://www.pfeg.org/planning-teaching/financial-education-planning-frameworks. (Accessed: 20 May 2014)


• Remund, D. L. (2010) ‘Financial Literacy Explicated : The Case for a Clearer Definition in an Increasingly Complex Economy’ Journal of Consumer Affairs, 44(2), pp. 276–295.


• Sekita, S. (2011) ‘Financial literacy and retirement planning in Japan’, Journal of Pension Economics and Finance, 10(4), pp. 637–656. doi: 10.1017/S1474747211000527.


• Sohn, S., Joo, S., Grable, J.E., Lee, S., Kim, M., (2012) ‘Adolescents’ financial literacy: The role of financial socialization agents, financial experiences, and money attitudes in shaping financial literacy among South Korean youth’, Journal of Adolescence, pp. 969–980. . doi: 1016/j.adolescence.2012.02.002.


• The Money Advice Service (MAS) (2013) The Financial Capability of the UK. London:Money Advice Service. Available at: https://www.moneyadviceservice.org.uk/en/static/thefinancial- capability-of (Accessed: 20 September 2017).


• The Money Advice Service (MAS) (2015) Financial Capability in the UK 2015: Initial results from the 2015 UK Financial Capability Survey. London: Money Advice Service.


• The Open University (n.d). Assumptions of Multiple Regression. Available at: http://www.open.ac.uk/socialsciences/spsstutorial/files/tutorials/assumptions.pdf (Accessed: 8 January 2018)


• The World Bank, 2017. Indonesia’s middle class vital for the country’s future. Available at http://www.worldbank.org/en/news/press-release/2017/12/04/indonesia-middle-class-vitalfor- the-country-future. (Accessed 08 February 2018).


• Vyvyan, V., Blue, L. and Brimble, M. (2014) ‘Factors that Influence Financial Capability and Effectiveness : Exploring Financial Counsellors ’ Perspectives’, Australasian Accounting Business and Finance Journal, 8(4), pp. 3–22. doi: 10.14453/aabfj.v8i4.2.


• Xu, L. and Zia, B. (2012) ‘Financial Literacy around the World: An Overview of the Evidence with Practical Suggestions for the Way Forward’, Policy Research Working Paper, 6107), pp. 1–56. doi: 10.3102/00346543067001043.


• Zahroh, F. (2014) Menguji Tingkat Pengetahuan Keuangan, Sikap Keuangan Pribadi Dan Perilaku Keuangan Pribadi Mahasiswa Jurusan Manajemen Fakultas Ekonomika Dan Bisnis Semester 3 dan Semester 7. Indonesia: Universitas Diponegoro


• Zottel, S., Perotti, V. and Bolaji-Adio, A. (2013) 'Financial Capability Surveys Around The World: Why Financial Capability is important and how surveys can help'. The World Bank. Available at: http://responsiblefinance.worldbank.org/~/media/GIAWB/FL/Documents/Misc/Financial- Capability-Review.pd. (Accessed: 20th September 2017).