رابطه امنیت شغلی با رفتار سیاسی با نقش میانجی رفتار شهروندی سازمانی (مطالعه موردی: کارکنان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)

محورهای موضوعی : خطمشی‌گذاری عمومی در مدیریت

حمید رضا بهرامی ¹ , معصومه داستانی ² , زهرا پور امینی ³

1 - استادیار، گروه مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق، مرکزی، ایران
2 - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان، اصفهان، ایران
3 - دانش آموخته کارشناسی‌ارشد، گروه مدیریت دولتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1395/05/24 تاریخ پذیرش : 1395/09/23 تاریخ انتشار : 1395/10/01

کلید واژه: امنیت شغلی, رفjار سیاسی و رفتار شهروندی سا,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: از آنجائیکه امنیت شغلی بر بیشتر متغیرهای سازمانی از جمله رضایت شغلی، رفتار شهروندی سازمانی، تعهد سازمانی، رفتار سیاسی کارکنان تاثیر گذاشته و از ین طریق به افزایش کارآیی و اثربخشی سازمان کمک می‌کند، این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین امنیت شغلی با رفتار سیاسی با نقش میانجی رفتار شهروندی سازمانی در میان کارکنان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از جمله تحقیقات کاربردی و بر حسب روش توصیفی است. جامعه آماری مورد مطالعه تمامی کارکنان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به تعداد 650 نفر می‌باشد و نمونه مورد بررسی از طریق فرمول کوکران به تعداد 241 نفر محاسبه گردیده است. به منظور گردآوری داده‌ها از پرسشنامه‌های استاندارد استفاد شد. گویه‌های سنجش امنیت شغلی از پرسشنامه نیسی و محمودیان (1379)، گویه‌های سنجش رفتار سیاسی از پرسشنامه رفتارهای سیاسی ای. جی. دوبرین (1978) و گویه‌های سنجش رفتار شهروندی سازمانی از پرسشنامه ویلیام و اندرسون (1991) استخراج شده است. یافته‌ها: روش الگو سازی معادلات ساختاری با کمک نرم افزار آموس نشان داد که بین امنیت شغلی با رفتار شهروندی رابطه مستقیمی وجود دارد. امنیت شغلی دارای ضریب تاثیر بالایی (69/0) بر روی رفتار شهروندی سازمانی است و این مطلب نشان از اهمیت بالای امنیت شغلی کارکنان در اثرگذاری بر رفتارشهروندی می‌باشد. نتایج این تحقیق همچنین نشان داد که بین رفتار شهروندی و رفتار سیاسی رابطه منفی وجود دارد بدین صورت که رفتار شهروندی با ضریب 78/0- بر رفتار سیاسی تاثیر می‌گذارد که نشان از ضریب تاثیر بالای رفتار شهروندی بر رفتار سیاسی می‌باشد. با توجه به ضریب تاثیر بالای امنیت شغلی بر رفتار شهروندی و همچنین رفتار شهروندی بر رفتار سیاسی، نتایج این تحقیق نشان از وجود رابطه بین امنیت شغلی و رفتار سیاسی نیز دارد. این رابطه بصورت غیر مستقیم و از طریق رفتار شهروندی گزارش شده است. نتیجه گیری: با توجه به تاثیر بالای امنیت شغلی بر رفتار سیاسی، لازم است مدیران با تقویت رفتار شهروندی به این مهم دست یابند و رفتارهای سیاسی را مدیریت نمایند.

چکیده انگلیسی:

Background and Purpose: As job security has impact on organizational variables include job satisfaction, organizational citizenship behavior, organizational commitment, political behavior and increase the Efficiency and effectiveness of the organization. The object of this paper is the study of relationship between job security and political behavior with the mediator role of OCB among the employees of The Ministry of Sciences. Method: This study is applied and Descriptive­–Based on method . The population of the study includes all the employees of the ministry including 650 people and 241 people are calculated as the sample size by Cochran formula . In order to data gathering, standardized questionnaires  were used . The statements of Job Security Measurement are extracted from Nisi & Mahmoudian's Questionnaire(1379), Political Behavior Measurement  from  E.G.Dobrin's Political Behaviors Questionnaire (1978) and OCB Measurement  from William & Anderson's  Questionnaire (1991) respectively .The Cranach's  Alpha Coefficient and Confirmatory Factor Analysis  were used in order to Validity & Reliability measurement . Findings: Structural Equations modeling using Amos software shows  that there is a direct relationship between job security with citizenship behavior. Job security has a high impact factor (0/69) on organizational citizenship behavior. This subject shows the importance of job security in influencing OCB. The results of the research demonstrates that There is a negative relationship between organizational citizenship behavior and political behavior, As well as. Citizenship behavior effects of political behavior (impact factor : 0/69). This subject shows the importance of OCB  in influencing political behavior. According  to high impact the job security on OCB and also OCB on political behavior,  results of the research demonstrates that There is a relationship between job security and political behavior. This relationship reported indirectly by OCB. Conclusion: As the job security has high impact on political behavior, Managers should help to this relationship by strengthening citizenship behavior to manage political behavior

منابع و مأخذ:

امیرخانی، ط. و پورعزت، ع.ا (1379)، تأملی بر امکان توسعة سرمایة اجتماعی در پرتو عدالت سازمانی در سازمان‌های دولتی، نشریه مدیریت دولتی1 (1)، صص 32-19

پورعزت، ع.ا.؛ احسانی مقدم، ن.؛ یزدانی، ح.ر.؛ فائز، ک (1392)، تحلیل مقایسه ای نقش ابعاد گوناگون عدالت در جو سازمان و وفاداری سازمانی: پژوهشی پیرامون یک سازمان فناوری اطلاعات، نشریة مدیریت دولتی5 (1)، صص88-65

پیریایی، صالحه و ارشدی، نسرین. (1391)، اثر امنیت شغلی و عدالت سازمانی بر قصد ترک شغل، نقش واسطه ای اعتماد به مدیریت ارشد، فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، دوره چهارم، شماره 11، صص 78-94.

حسنی، محمد و تیما، پریسا. (1391)، بررسی نقش تعاملی پاسخگویی و خودکارآمدی شغلی بر رفتار شهروندی سازمانی و رفتار سیاسی در بین اعضای هیئت علمی دانشگاه ارومیه مدیریت دولتی، دوره 5، شماره1.

جان آر، شرمرهون. (1379)، مدیریت رفتار سازمانی، مهدی ایران نژادپاریزی و دیگران، تهران، انتشارات موسسه تحقیقات و آموزش مدیریت، نوبت دوم.

رابینز، استیفن. (1385)، رفتار سازمانی، مفاهیم، نظریه‌ها و کاربردها، مترجمان علی پارسائیان و سید محمد اعرابی، چاپ نهم، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

رحمان سرشت، حسین و فیاضی، مرجان. (1387)، رابطه بین انگاشت قدرت و سیاست شناسی سازمانی با تعهد و عملکرد کارکنان، پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی«ویژه مدیریت»، سال 8، شماره29، صص73-96.

سوری، ابوذر؛ یوسفی، بهرام و شعبانی مقدم، کیوان. (1392)، ارتباط توانمندسازی و امنیت شغلی در بین کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان‌های کرمانشاه و ایلام، نشریه مدیریت منابع انسانی در ورزش، شماره1، صص1-9.

فانی، علی اصغر؛ شیخی نژاد، فاطمه؛ دانایی فرد، حسن و حسن زاده علیرضا. (1393)، کنکاشی پیرامون عوامل مؤثر بر شکل گیری رفتار سیاسی در سازمان، مدیریت دولتی، دوره6، شماره1، صص151-174.

صنوبر، ناصر؛ رحیمی اقدم، صمد. (1393)، رابطه معنویت محیط کار با رضایت مشتریان و نقش تعدیل گری رفتار شهروندی سازمانی، راهبرد، شماره بیست وششم، صص 207-179.

محرابی، جواد و گلناری، مجتبی. (1394)، بررسی ارتباط بین امنیت شغلی با رفتار شهروند سازمانی کارکنان دائمی و موقت در دانشگاه علوم پزشکی قزوین، مدیریت توسعه و تحول21، صص.60-49.

مقبل باعرض، عباس و هادوی نژاد، مصطفی. (1390)، رابطه ادراک سیاست سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در دانشگاه‌های دولتی شهر تهران : تبیین نقش تعدیل گر معنویت سازمانی مدرس علوم انسانی » دوره پانزدهم، شماره 2، صص،181 تا 204.

مورگان، جی. (1383)، سیمای سازمان: مروری بر اثر ارزشمند گرت مورگان درباره سازمان و استعاره‌های آن، ترجمة اصغر مشبکی، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشکدة مدیریت دانشگاه تهران.

مورهد،گریفین. (1374)، رفتار سازمانی، مهدی الوانی و غلامرضا معمارزاده،تهران، انتشارات مروارید، نوبت اول

Acaray, Ali and Akturan, Abdülkadir. (2015), The Relationship between Organizational Citizenship Behaviour and Organizational Silence, Social and Behavioral Sciences 207 , pp.472 – 482

Afshardoust, Mahmoud., Shariati Feizabadi, Mahdi., Zakizadeh, Bahador., and Abdolhoseyni, Mahmoud. (2013), Relationship between Organizational Citizenship Behaviour and Organizational Perceived Politic among the Sport Organization Experts of Tehran Municipality, International Research Journal of Applied and Basic Sciences, Vol, 4, No.4, pp. 870-873.

Ahmed, Nadeem., Rasheed, Anwar., and Jehanzeb, Khawaja. (2012), An Exploration of Predictors of Organizational Citizenship Behaviour and its Significant Link to Employee Engagement , International Journal of Business, Humanities and Technology, Vol. 2 No. 4, 99-106.

Allameh, Sayyed Mohsen and Abbasi Rostami, Najibeh. (2014), Survey Relationship between Organizational Justice and Organizational Citizenship Behavior, International Journal of Management Academy 2 (3), pp. 1-8

Atinc, G., Darrat, M., Fuller, B., Parker, B. W. (2010). Perceptions of organizational politics:A meta analysis of theoretical antecedents. Journal of Management Issues, 22 (4):494-513.

Barzoki, Ali Shaemi Barzoki and Ghujali, Tohid. (2013), Study the Relationship of Internal Marketing with Job Satisfaction, Organizational Commitment and Organizational Citizenship Behavior, International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, Vol. 3, No. 3, pp.33-49.

Baxer, D. (2004). Perception of Organizational Politics and Workplace Innovation: an Investigation of the Perceptions and Behavior of Staff in an Australian IT services organization. http://researchbank.swinburne.edu.au.

Bodla, Mahmood A., Afza, Talat., and Qaiser Danish, Rizwan. (2014), Relationship between Organizational Politics Perceptions and Employees’ Performance;Mediating Role of Social Exchange Perceptions, Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, Vol. 8 (2), pp.426- 444.

Castro, C. B., Armario, E. M., and Ruiz, D. M. (2004), The Influence of Employee Organizational Citizenship Behavior on Customer Loyalty, International Journal Of Service IndustryManagement, 15, (1), 27.

Chang, Chu-Hsiang., Rosen, Christopher C., Siemieniec, Gina M., and Johnson, Russell E. (2012). J Bus Psychol 27:395–406

Danaeefard, H., Ebrahimi Balutbazeh, A., Haji Abootorab Kashi, k. (2010), Good Soldiers Perceptions of Organizational Politics Understanding the Relation between Organizational Citizenship Behaviors and Perceptions of Organizational politics: Evidence from Iran. European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences, 18: 147-162.

Ferris, G. R., Adams, G., Kolodinsky, R. W., Hochwarter, W. A. & Ammeter, A. P. (2002), Perceptions of organizational politics: Theory and research directions. Research in Multi Level1, pp.179-254.

James, J., Velayudhan, A., & Gayatridevi. S. (2010), Organizational Citizenship Behaviour and Emotional Intelligence of Corporate Executives. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 2, pp.262-267.

Huang, J. H., Jin, B.H., and Yong, C. (2004)."Satisfaction with Business-To- Employee Benefit Systems and Organizational Citizenship Behavior", International Journal of Manpower, 25, (2), 195.

Khushi Muhammad, Saher. (2012), Role of Commitment in the Development of Employee’s Citizenship Behaviour: Evidence from banking Sector of Pakistan, International Journal of Business and Social Science, Vol. 3 No. 20, pp. 247-254

Kwantes, C. T. (2003), Organizational Citizenship and Withdrawal Behaviors in USA and India", International Journal Of Cross Cultural Management, 3, (1),

Mahfuz, Judeh. (2012), Examining the Relationship between Organizational Justice, Job Security, and Organizational Citizenship Behavior in the Jordanian Banks: A Structural Equation Modeling Perspective, Jordan Journal of Business Administration, Volume 8, No. 3, pp.581-602.

Marx, Paul. (2012), Job Insecurity and Political Behaviour in European Welfare States, ESPAnet conference, Edinburgh, pp.1-22.

Mehboob, Farhan. (2012), Job satisfaction as a Predictor of Organizational Citizenship Behavior, International Conference on Business, Economics, Management and Behavioral Sciences7-8, pp.552-556.

McInroe, Jennifer A. (2013), Job Insecurity, Organizational Citizenship Behaviors, and job search activities: How Work Locus of Control and control – oriented Coping Moderate These Relationships, A Dissertation.

Mohr, A. T., & Puck, J. F. (2007), Role conflict, general manager job satisfaction and stress and the performance of IJVs. European management Journal, 25 (1), 25-35.

O, connor, W. E., Morrison, T. G. (2001). A Comparison of Situational and Dispositional predictors of perceptions of organizational politics. Journal of Psychology, 135 (3): 301-312.

Ogungbamila, Bolanle. (2013), Perceotion of Organizational Politics and Job-Related Negative Emotions as Predictors of Workplace Incivility Among Employes of Disressed Banks, European Scientific Journal, vol.9, No.5 , pp.1857 – 7881.

Podsakoff, P. M., Mackenzie, S. B., Paine, J. B., and Bachrach, D. G., (2000), Organizational Citizenship Behaviors: A Critical Review of The Theoretical and Empirical Literature and Suggestions for Future Research".Journal of Management, 26, (3), 513–563.

Reisel, W. D., Probst, T. M., Chia, S-L., Maloles, C. M., & König, C. J. (2010), The effects of job insecurity on job satisfaction, organizational citizenship behavior, deviant behavior, and negative emotions of employees.International Studies of Management and Organization, 40 (1), pp.74-91.

Sowmya, K. R. & Panchanatham, N. (2008), Organizational Politics-Behavioral Intention of Bank Employees. The Journal of Commerce, 3 (1): 8-21.Swaminathan, Samanvitha and Jawahar, P. David. (2013). Job Satisfaction as a Predictor of Organizational Citizenship Behavior: an Empirical Study, Global Journal Of Business Research, Vo.7, No. 1, pp.71-80.

Ullah, S., Jafri. A. R. & Bindost, M. K. (2011), A Synthesis of Literature on Organizational Politics. Far East Journal of Psychology and Business, 3 (3):36-49.

Vigoda, E. & Cohen, A. (2002). Influence tactics and perceptions of organizational politics: A longitudinal study. Journal of Business Research, 55 (4): 311-324.

Xiangyu Li , Ming Kong . (2015), The effect of employee’s political skill on organizational citizenship behavior: Based on new generation employees", Nankai Business Review International, Vol. 6, No.4, pp.350 – 363.

Yılmaz, Emine., Özerb,Gökhan and Günlük, Mehmet. (2014). Do organizational politics and organizational commitment affect budgetary slack creation in public organizations?, Social and Behavioral Sciences 150, pp.241- 250.

Zeinabadi, Hassanreza and Salehi, Keyvan. (2011), Role of procedural justice, trust, job satisfaction, and organizational commitment in Organizational Citizenship Behavior (OCB) of teachers: Proposing a modified social exchange model, Social and Behavioral Sciences 29, pp.1472 – 1481.