شناسایی موانع اجرای خط مشی های عمومی در مجموعه معاونت نظارت بانک مرکزی با استفاده از روش فراترکیب

محورهای موضوعی : خطمشی‌گذاری عمومی در مدیریت

محمد علی بیاتی ¹ (دانشجوی دکترای مدیریت دولتی ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی ، واحد کرمان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، کرمان ، ایران)
سعید صیادی ² (استادیار گروه مدیریت دولتی ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی ، واحد کرمان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، کرمان ، ایران)
ابراهیم گیوکی ³ (استادیار گروه مدیریت دولتی ، دانشکده علوم انسانی ، واحد خمین ، دانشگاه ازاد اسلامی ، خمین ، ایران)
سنجر سلاجقه ⁴ (دانشیار گروه مدیریت دولتی ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی ، واحد کرمان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، کرمان ، ایران)
امین نیک پور ⁵ (استادیار گروه مدیریت دولتی ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی ، واحد کرمان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، کرمان ، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/07/14 تاریخ پذیرش : 1400/09/15 تاریخ انتشار : 1400/09/01

کلید واژه: معاونت نظارت بانک مرکزی, اجرای خط مشی, فراترکیب, موانع, خط مشی گذاری,

چکیده مقاله :

هدف: دولتها برای انجام صحیح وظایف خود نسبت به جامعه ملزم به اجرای خط‌مشی هایی می‌باشند که عدم اجرای صحیح آنها می‌تواند کاهش سطﺢ رفاه، عقب ماندگی کشـور، نارضایتی عمومی را در پـی داشـته باشد. هدف این تحقیق، شناسایی موانع اجرای خط‌مشی‌های عمومی در مجموعه معاونت نظارت بانک مرکزی با استفاده از روش فراترکیب است.روش پژوهش: از آنجا که بررسی و جمع بندی یافته‌های مطالعات گذشته، گام مهمی در ترسیم تصویر جامعی از آن هاست، فراترکیب آن‌ها را مدنظر قرار داده است. در گام اول، با جستجوی فراگیر منابع تعداد 150 منبع بدست آمد که در پالایشی 3 مرحله‌ای تعداد 35 مقاله بسیار مرتبط با روش تحقیق کیفی از آنها انتخاب گردید. مفاهیم از داخل مقالات استخراج گردید و با بازخوانی مفاهیم، مقولات استخراج گردید.یافته ها: تحلیل داده‌ها در نهایت به احصای 8 بعد و 59 مقوله و شکل گیری الگوی نظری انجامید.نتایج: نتایج‌ها نشان می دهد موانع تدوین خط‌مشی، موانع مربوط به مجریان، موانع پشتیبانی و مالی، موانع پیاده سازی، موانع مدیریتی، موانع محیطی، موانع ساختاری و سازمانی و موانع نظارتی از موانع موثر بر اجرای خط مشی های عمومی در معاونت نظارت بانک مرکزی هستند.

چکیده انگلیسی:

Objective: In order to properly perform their duties to society, governments are required to implement policies that, if not implemented properly, could lead to a reduction in the level of welfare, backwardness of the country, and public dissatisfaction .The purpose of this study is to identify the implementation of public policy in the Central Bank Deputy Supervisor using the meta-combination identification method.Research Method: Since reviewing and summarizing the findings of previous studies is an important step in drawing a comprehensive picture of them, their meta-combination has been considered. In the first step, by comprehensive search of sources, 150 sources were obtained, from which in a 3-stage refinement, 35 articles very related to the qualitative research method were selected. Concepts were extracted from the articles and by re-reading the concepts, the categories were extracted.Findings: Data analysis eventually led to the enumeration of 8 dimensions and 59 categories and the formation of a theoretical model.Results: The results show that policy barriers, implementation barriers, support and financial barriers, implementation barriers, managerial barriers, environmental barriers, structural and organizational barriers and regulatory barriers are among the barriers affecting the implementation of public policies in Deputy Supervisor of the Central Bank

منابع و مأخذ:

احدزاده، احد، صیادشیرکش، سعید، جمشیدی ایوانکی، مینا (1399) عوامل موثر بر اثربخشی اجرای خط‌مشی‌های عمومی: مطالعه موردی وزارت نیرو، نشریه علمی پژوهشی سیاست گذاری و برنامه ریزی انرژی، سال ششم، شماره 21، زمستان 99، ص 205-167

احدزاده، احد، صیادشیرکش، سعید، جمشیدی ایوانکی، مینا (1400) شناسایی عوامل موثر بر اجرای خط‌مشی‌های عمومی در وزارت نیرو، فصلنامه علمی پژوهشی سیاست گذاری عمومی، دوره 7، شماره 1، بهار 1400، ص 96-79

اسدی فرد، رویا، فانی، علی اصغر، آذر، عادل، الوانی، سیدمهدی (1395) مدل تجزیه و تحلیل خط‌مشی عمومی در ایران، مجله مدیریت دولتی، دوره 8، شماره 2، تابستان 95، ص 2760-255

اسعدی، محمود، هادی پیکانی، مهربان، رشیدپور، علی (1396) الگویی برای اجرای اثربخش خط‌مشی‌های عمومی در وزارت امور اقتصادی و دارایی (مورد مطالعه: گمرک جمهوری اسلامی ایران) مجله مدیریت دولتی، دوره 8، شماره 4، زمستان 96، ص 614- 591

اعتباریان، اکبر، جهان تاب، محمدعلی (1397) نقد و بررسی پارادیم‌ها در اجرای خط‌مشی عمومی، فصلنامه مطالعات علوم اجتماعی، دوره 4، شماره 2، تابستان 97، ص 106-90

الوانی، سیدمهدی (1385) تصمیم گیری و تعیین خط‌مشی دولتی، انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ نهم بهمن 1385

الوانی، سیدمهدی، پورسید، بهزاد، هادی پیکانی، مهربان (1387) مروری بر مدل‌های خط‌مشی‌گذاری در نظام آموزش عالی، مجله مجلس و پژوهش، سال پانزدهم، پاییز 87، شماره 59

باقر نژاد، پیمان، طاهرپور کلانتری، حبیب الله، بهرامی، حمیدرضا (1397) مدل اجرای موفق خط‌مشی حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان در کشور، فصلنامه مدیریت نواوری در سازمانهای دفاعی، سال اول، شماره 2، زمستان 97، ص 26-1

پورکیانی، مسعود، سلاجقه، سنجر، زارعپور نصیرآبادی، فضل الله (1393) تبیین موانع اجرای خط‌مشی با استفاده از بحث متمرکز گروهی (مورد مطالعه: قانون مدیریت خدمات کشوری)، فصلنامه مدیریت سازمانهای دولتی، سال سوم، شماره 9، زمستان 93، ص 22-7

حاجی پور، ابراهیم، فروزنده، لطف الله، دانایی فرد، حسن، فانی، علی اصغر (1394) طراحی الگوی آسیب شناسی اجرای خط‌مشی‌های عمومی در ایران، فصلنامه مدیریت نظامی، شماره 58، سال پانزدهم، تابستان 94، ص 23-1

حسینی، سید احمد، بیگی نیا، عبدالرضا، قاسمی، مبینا (1395) شناسایی موانع اجرای خط‌مشی عمومی (مورد مطالعه: قانون مدیریت خدمات کشوری)، نخستین کنفرانس بین المللی پارادیم‌های نوین مدیریت هوشمندی تجاری و سازمانی، تهران

رجب بیگی، مجتبی (1378) موانع دستیابی به اجرای کامل خط‌مشی‌های عمومی، مجله مدیریت دولتی، شماره 45 و 46، پاییز و زمستان 78، ص 84-73

رنگریز، حسن، موذنی، بهرام (1396) شناسایی و اولویت بندی موانع اجرای خط‌مشی عمومی در سازمانهای دولتی با استفاده از مدل تصمیم گیری چند معیاره، فصلنامه خط‌مشی‌گذاری عمومی در مدیریت، سال هشتم، شماره بیست و هشتم، زمستان 96، ص 43-27

رنگریز، حسن، خیر اندیش، مهدی، لطیفی جلیسه، سلیمه (1397) بررسی موانع اجرای خط‌مشی عمومی در سازمانهای دولتی با استفاده از روش فراترکیب، فصلنامه علمی پژوهشی سیاست گذاری عمومی، دوره 4، شماره 1، بهار 97، ص 142-127

دانایی فرد، حسن، ثقفی، عمادالدین، مشبکی اصفهانی، اصغر (1389) اجرای خط‌مشی عمومی: بررسی نقش عقلانیت در مرحله تدوین خط‌مشی، مجله پژوهش‌های مدیریت در ایران، دوره 14، شماره 4، زمستان 89، ص 106-79

دانایی فرد، حسن، ولی اصل، جواد، حسینی، سیدیعقوب (1396) واکاوی ساز و کارهای دانشی بهبود کیفیت خط‌مشی‌های عمومی در ایران: پژوهش ترکیبی، فصلنامه علمی پژوهشی سیاست گذاری عمومی، دوره 3، شماره 2، تابستان 96، ص 56-29

دانایی فرد، حسن، ولی اصل، جواد (1397) ساز و کارهای ارتقای کیفیت سیاست گذاری عمومی در ایران، فصلنامه دولت پژوهشی، سال پنجم، شماره 16، زمستان 97، ص 143-109

دانش فرد، کرم الله (1393) موانع اجرای خط‌مشی‌های عمومی در سازمانهای غیر دولتی، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت منابع در نیروی انتظامی، سال دوم، شماره 2، تابستان 93، ص 50-23

سیدی، سیدمحمدرضا، دانایی فرد، حسن، گنجعلی، اسدالله، خائف الهی، احمدعلی (1398) طراحی الگوی شایستگی‌های مدیران عالی دولتی با روش فراترکیب، فصلنامه علمی سیاست گذاری عمومی، زمستان 98، دوره 9، شماره 33، ص 54-78

شکری، زینب، دانایی فرد، حسن، خیرگو، منصور، فانی، علی اصغر (1397) چگونگی ارزشیابی کیفیت خط‌مشی‌های عمومی در ایران: پژوهشی اکتشافی مبتنی بر روش‌های ترکیبی، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت سازمان‌های دولتی، دوره 6، شماره 2، بهار 97، ص 94-79

شهائی، بهنام، دانایی فرد، حسن (1395) تحلیلی بر دانش پژوهی فرایند خط‌مشی عمومی در ایران، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، دوره 6، شماره 1، بهار 95، ص 161-133

ضابط پور کردی، حسین، امین بیدختی، علی اکبر، رضایی، علی محمد، صالحی عمران، ابراهیم (1398) شناسایی و اولویت بندی موانع و چالش‌های اجرای خط‌مشی‌های آموزش عالی در ایران، جامعه شناسی نهادهای اجتماعی، دوره 6، شماره 13، ص 230-203

ضرغام بروجنی ، حمید، بذرافشان، مرتضی (1393) بررسی عوامل موثر بر اجرای خط‌مشی‌های گردشگری جمهوری اسلامی ایران، مجله برنامه ریزی و توسعه گردشگری، سال سوم، شماره 9، تابستان 93، ص 51-31

عباسی، طیبه، بیگی، وحید (1395) تبیین چالش‌های خط‌مشی‌های عمومی در حوزه علوم، تحقیقات و فناوری، فصلنامه علمی پژوهشی سیاست علم و فناوری، سال هشتم، شماره 3، ص 12- 1

عباسی، عباس، معتضدیان، رسول، میرزایی، محمدقاسم (1395) بررسی موانع اجرای خط‌مشی‌های عمومی در سازمان‌های دولتی، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، دوره 6، شماره 2، تابستان 95، ص 69-49

عرب، سیدمحمد، ابراهیم زاده پزشکی، رضا، مروتی شریف آبادی، علی (1393) طراحی مدل فرا ترکیب عوامل مؤثر بر طلاق با مرور نظام مند مطالعه‌های پیشین، اپیدمیولوژی ایران، شماره 4، صص 10-22

علی آبادی، ابراهیم، عزیزی، محمد، عالم تبریز، اکبر، داوری، علی (1397) شناسایی موانع اجرای خط‌مشی‌های کارافرینی و نوآوری در برنامه‌های توسعه جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه علمی پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دوره هشتم، شماره 3، زمستان 97، ص 132-95

قلی پور، رحمت الله، دانایی فرد، حسن، زارعی متین، جندقی، غلامرضا، فلاح، محمدرضا (1390) ارائه مدلی برای اجرای خط‌مشی‌های صنعتی در استان قم، مجله مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره نهم، شماره دوم، پاییز و زمستان 90، ص 130-103

قیصری، فرهاد، سلاجقه، سنجر، بیگ زاده عباس، فرزانه، شیخی، ایوب (1398) بررسی ارتباط بین نقش بازیگران تدوین خط‌مشی عمومی با اجرای خط‌مشی‌های سلامت نظام اداری، فصلنامه خط‌مشی‌گذاری عمومی در مدیریت، سال دهم، شماره سی و پنجم، پاییز 98، ص 69-53

گیوریان، حسن، ربیعی مندجین، محمدرضا (1391) تصمیم گیری و تعیین خط‌مشی دولتی، نشر یکان، چاپ چهارم پاییز 1391، تهران

لطیفی، میثم، کمیلی فرد، مجتبی (1397) شناسایی موانع عملیاتی شدن سیاست‌های کلی نظام اداری ابلاغی مقام معظم رهبری مد ظله العالی، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، سال بیست و یکم، شماره 78، بهار 97، ص 99-73

لکی، بهمن (1397) بررسی نارسائی‌های تدوین و اجرای خط‌مشی‌گذاری در سازمان‌های ایرانی، مجله رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، شماره 5، تابستان 97، ص 109-98

مجید پور، مهدی، نامداریان، لیلا (1394) شناسایی موانع اجرای اسناد سیاست علم و فناوری کشور، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت نوآوری، سال چهارم، شماره 4، زمستان 94، ص 132-95

مقدس پور، سعید، دانایی فرد، حسن، کردنائیج، اسدالله (1392) واکاوی عوامل کلیدی در عدم موفقیت برخی خط‌مشی‌های عمومی در ج. ا. ایران، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره یازدهم، شماره اول، بهار 92، ص 68-33

مودب، محمدصادق (1384) تحلیلی از نارسایی خط‌مشی‌گذاری عمومی در ایران، فصلنامه مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، شماره 47، دوره 12، ص 178-161

واعظی، رضا، شریف زاده، فتاح، محمدی، محسن (1394) الگویی برای ارزیابی خط‌مشی عمومی در ایران (مطالعه خط‌مشی مالیات بر ارزش افزوده)، فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال دهم، شماره 4، زمستان 94، ص 22-1

واعظی، رضا ، محمدی، محسن (1396) شناسایی و اولویت بندی الگوهای ارزیابی خط‌مشی عمومی، چشم انداز مدیریت دولتی، شماره 29، بهار 96، ص 72-47

وحدتی، حجت، منتظری نجف آبادی، راضیه (1399) عارضه یابی اجرای خط‌مشی‌های دولتی در دانشگاه علوم پزشکی ایران با رویکرد انتروپی شانون،

هاولت، مایکل، رامش، ام، (1380)، مطالعه خط‌مشی عمومی، ترجمه: عباس منوریان و ابراهیم گلشن، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی

Smith Bruce L., 2003, “Public Policy and Public Participation Engaging Citizens and Community in the Development of Public Policy”, Population and Public Health Branch Atlantic Regional Office Health Canada

Buck Suzan J., 2004, “Understanding Environmental Administration and Law”, Washington D. C. Covelo. California

 Hayes Michael, 2007, “Policy Characteristics, Patters of Politics, and the Minimum Wage: Toward a Typology of Redistributive Policies”, The Policy Studies Journal , Vol 35, No. 3.

Ethridge Marcus E., 1993, “A New Kind Of Public Policy Encounters Disappointing Results”, Public Administration Review, Vol. 53, No. 4

Barron´S, 2004, “Civil Liberties And Civil Rights”, Eighth Grades, pp 304

 

 

متن کامل:



شناسایی موانع اجرای خط مشی های عمومی در مجموعه معاونت نظارت بانک مرکزی با استفاده از روش فراترکیب

 

چکیده

هدف: دولتها  برای  انجام صحیح  وظایف خود نسبت به جامعه ملزم به اجرای خط مشی هایی می باشند که  عدم اجرای صحیح  آنها  می توا ند کاهش سطﺢ  رفاه، عقب ماندگی کشـور ، نارضایتی عمومی را در  پـی  داشـته  باشد. هدف این تحقیق، شناسایی موانع اجرای خط مشی های عمومی در مجموعه معاونت نظارت بانک مرکزی با استفاده از روش فراترکیب تمرکز است.

روش پژوهش: از آنجا که بررسی و جمع بندی یافته های مطالعات گذشته، گام مهمی در ترسیم تصویر جامعی از آن هاست، فراترکیب آن ها  را مدنظر قرار داده است . در گام اول، با جستجوی فراگیر منابع تعداد 150 منبع بدست آمد که در پالایشی 3 مرحله ای تعداد 35 مقاله بسیار مرتبط با روش تحقیق کیفی از آنها انتخاب گردید . مفاهیم از داخل مقالات استخراج گردید و با بازخوانی مفاهیم، مقولات استخراج گردید.

یافته ها: تحلیل داده ها در نهایت به احصای 8 بعد و 59 مقوله و شکل گیری الگوی نظری انجامید.

نتایج: نتایج ها نشان می­دهد موانع تدوین خط مشی ، موانع مربوط به مجریان ، موانع پشتیبانی و مالی ، موانع پیاده سازی ، موانع مدیریتی ، موانع محیطی ، موانع ساختاری و سازمانی و موانع نظارتی از موانع موثر بر اجرای خط­مشی­­های عمومی در معاونت نظارت بانک مرکزی هستند. 

واژگان کلیدی: خط مشی گذاری ، اجرای خط مشی ، موانع ، معاونت نظارت بانک مرکزی ، فراترکیب

مقدمه

بررسی وضعیت موجود در نظام اداری کشور بیانگر اشکالاتی است؛ از جمله: عدم تفکیک حوزههای حاکمیتی از تصدیگری؛   برنامه ریزی و نظارت دولت؛ نبود نظام ارزیابی عملکرد جامع، ، نبود روحیۀ نوآوری؛ عدم تعیین مناسب نقش سیاستگذاری مستمر و نتیجه گرا؛ بی عدالتی در نظام پرداخت شاغلان و بازنشستگان؛ عدم استفاده جامع و فراگیر از فنّاوری اطلاعات؛ عدم توجه به حقوق مردم در مواجهه با نهادهای دولتی؛ ابهام در نظام ارتقای مدیریت؛ فراگیر نبودن قوانین و عدم تناسب نظام پاداش با عملکرد اشاره کرد. چنین وضعیتی، مسئولان کشور را در سال های اخیر بر آن داشت تا تدوین قانونی جامع برای حل مشکلات نظام اداری را در دستور کار خود قرار دهند؛ قانونی که بتواند به صورت یکپارچه تمام عوامل مؤثر را شناسایی کرده، بر اساس آن، راه حل های مناسبی را با در نظر گرفتن مفاهیم فرهنگی و دینی و ملاحظات ملی و با بهره گیری از نظریه های نوین مدیریتی و تجارب مفید سایر کشورها ارائه کند (پورکیانی، سلاجقه و زارعپور، 1393 )  باید دانست که خط مشی گذاری عمومی در پیشرفت جوامع نقش مهمی را ایفا میکند و این در حالی است که انجام بهینه آن بیشتر به سرمایه فکری نیاز دارد تا منابع مادی .از آنجا که این رشته در مقایسه با سایر رشته های علمی از قدمت زیادی برخوردار نیست ، از این رو کتابهای معدودی که در این رابطه به زبان فارسی به چاپ رسیده و به بحث در مورد مبانی و کلیات این موضوع پرداخته است .

خط مشی گذاری عمومی در یک  تقسیم بندی کلی شامل سه مرحله تدوین، اجرا و ارزیابی است و مرحله اجرا یکی از مهمترین و  پرچالشترین مراحل خط مشی گذاری  میباشد. اندیشمندا ن  خط مشی  از  بین  مراحل  مختلف  فرایند خط مشی گذاری  عمومی  هموار ه  به  مرحله اجرا  توجه ویژه داشته اند (سابروتو، 2011 ) . زیرا این  مرحله، نقطه آغازین تحقق هد فها است. بررسی وضعیت موجود در نظام اداری کشور بیانگر  اشکالات  اساسی  است. چنین وضعیتی مسئولان کشور را  در سا لهای اخیر برآن داشت تا تدوین قانونی جامع برای حل مشکلات نظام اداری را در دستورکار خود قرار دهند ، قانونی که بتواند ، به صورت یکپارچه تمام عوامل مؤثر را شناسایی کرده  و  بر اساس آن راه حل های مناسبی با در نظر گرفتن مفاهیم فرهنگی و دینی و ملاحظات ملی و  با بهره گیری از نظریه های نوین مدیریتی و  تجارب مفید سایرکشورها ارائه کند (لکی ، 1397 ) . مرحله اجرای خط‌مشی را می‌توان به صورت فرآیندی كه در آن برنامه‌ها یا خط‌مشی‌ها به اجرا گذاشته می‌شوند تعریف كرد.)خواستار و کلهریان،1390، 73) تا دهه 1970 فرض بر این بود كه بلافاصله با تنظیم خط‌مشی می‌توان آن را به سادگی به اجرا در آورد. این تصور با انتشار كارهای پرسمن و ویلداوسكی درباره اجرای برنامه‌ها دستخوش تغییر شد. مطالعات مربوط به اجرای خط‌مشی كه به بررسی شیوه‌های تنظیم خط‌مشی می‌پردازند، معمولاً رویكردی از بالا به پایین دارند. در این رویكرد فرض بر این است كه فرآیند خط‌مشی را همواره می‌توان به صورت مجموعه‌ای از سلسله فرمان‌هایی بیان كرد كه رهبران سیاسی ترجیحات روشن خط‌مشی را مقوله‌بندی و تصریح می‌كنند تا با گذر از سطوح متعدد ساختار اداری دولت به اجرا درآیند. رویكرد از بالا به پایین از تصمیمات دولت شروع می‌شود، میزان موفقیت یا شكست اجرای تصمیمات را بررسی می‌كند و به دنبال یافتن دلایل زیر بنایی مسایل اجرایی است. در این رویكرد فرض بر این است كه اهداف خط‌مشی‌ها كاملاً روشن است. این رویكرد با پیدایش رویكرد "از پایین به بالا" مورد انتقاد قرار گرفت. رویكرد پایین به بالا از بررسی كلیه عوامل خصوصی و عمومی شركت‌كننده در اجرای برنامه‌ها آغاز می‌شود. به مطالعه دقیق اهداف شخصی و سازمانی، راهبردها و شبكه‌های تماس می‌پردازد و سپس راه خود را به بالا می‌گشاید تا اهداف راهبردها و روش‌های برخورد كسانی را كه در طراحی، تأمین مالی و اجرای برنامه‌ها نقش داشته‌اند، روشن سازد. امتیاز عمده رویكرد پایین به بالا، توجه به مناسبات رسمی و غیررسمی پدیدآورندگان شبكه‌های خط‌مشی است كه در ایجاد و اجرای خط‌مشی‌ها دخالت دارند. رویكرد پایین به بالا مطالعه اجرا را از تصمیم خط‌مشی جدا می‌كند و توجه خود را به مسایل خط‌مشی معطوف می‌دارد. به همین دلیل امكان بررسی كلیه بازیگران و مؤسسات عمومی و خصوصی ذی‌ربط در مساله را فراهم می‌آورند. برای رسیدن به شناخت جامع، هر دو رویكرد «بالا به پایین» و «پایین به بالا» باید با یكدیگر آمیخته شوند. خط‌مشی عمومی تصمیمی است كه در قبال یك مشكل عمومی اتخاذ می‌شود، اما خط‌مشی صرفاً اتخاذ تصمیم نیست، بلكه فرآیندی است شامل تمام اقدامات كه از زمان احساس مشكل شروع می‌شود و به ارزیابی نتایج حاصل از اجرای خط‌مشی ختم می‌گردد.

یکی از مهم ترین ابزارهای مدیریت، اجرای خط مشی گذاری عمومی است که چارچوبی را برای سایر تصمیم گیری ها فراهم می آورد. این مسأله، لزوم تجزیه و تحلیل خط مشی های کسب و کار را به عنوان یک موضوع درخور توجه در مدیریت هزاره سوم مطرح می سازد. خط مشی ها جهت گیری های کلی سازمان هستند که چگونگی عمل سازمان ها و مؤسسات را در آینده مشخص می سازند و معمولاً برای مقابله با یک مشکل و مسأله عمومی و به منظور حل آن پدید می آیند. ماهیت و سرشت خط مشی های عمومی سرآغاز بحث خط مشی گذاری است. موضوع مهم بعدی در خط مشی گذاری رویکردهای مختلف این پدیده است. مدل ها و  چارچوب های عملی در جهت بکارگیری خط مشی ها نیز از جمله موضوعات مهم این مبحث است. در واقع خط مشی یک مفهوم کلیدی در مدیریت استراتژیک است. خط مشی ها مهمترین ابزار مدیران در جهت تحقق استراتژی های سازمان تلقی می گردد. (ابدالی،طبرسا و حقیقی، 1389)

اجراي خط مشي عمومي سنگ زيرين اداره عمومي محسوب مي شود، در گذشته، اجرا در فرايند  خط مشي گذاري چندان مورد توجه قرار نمي گرفت. اغلب درخواست ها و نيازهاي اجرايي در فرايند خط مشي گذاري ناديده گرفته مي شد و اكثر تصميمات و خط مشي هاي دولتي بدون توجه به جنبه هاي اجرايي آن تهيه و تصويب مي شد. اما امروز اجرا جزو لاينفك و مكمل خط مشي عمومي محسوب  مي شود و تاثير آن روي شكل گيري خط مشي مذكور اجتناب ناپذير است. با توجه به پيشرفت هاي به دست آمده در دهه هاي اخير در خصوص اجراي خط مشي عمومي، تا حدودي اهميت آن براي تحليل گران خط مشي عمومي روشن شده است، ولي هنوز نتوانسته جايگاه واقعي خود را در خط مشي گذاري به دست آورد و در بسياري از كشورها، به خصوص كشورهاي جهان سوم به عنوان " حلقه مفقود" از آن ياد مي شود. بسياري از اين كشورهاي در چنبره بوروكراسي سنتي و نظام مديريت آمرانه كه منبعث از فكر قديمي جدايي اداره از سياست است گرفتار آمده اند و اجراي خط مشي عمومي براي آنها به صورت يك موضوع لاينحل باقي مانده است. بر همين اساس، اكثر برنامه هاي دولت در اين كشورها در مرحله اجرا با شكست و ناكامي مواجه مي شوند. در كشور ما نيز اگر چه با تحولات گسترده و روند توسعه سياسي كه در چند سال اخير مورد توجه مسئولان نظام قرار گرفته است تا حدودي خلاء موجود بين   تدوين كنندگان خط مشي عمومي، مجريان نظام و عامه مردم برطرف شده و گام هاي مهمي در جهت اصلاح و تحول نظام اداري برداشته شده است، ولي هنوز بسياري از سياست ها، خط مشي ها و قوانين در خلاء و بعضاً بدور از واقعيات جامعه تدوين و تصويب مي شوند، در نتيجه باالطبع در اجرا و در مرحله عمل مشكلات عديده اي بروز مي كند. (رزقی رستمی، 1385: 52-51)

 

اجرای خط مشی های عمومی

اجرا مرحله مهمی از سه مرحله تدوین، اجرا و ارزیابی خط مشی های عمومی است که در آن هدف سیاست گذاران نمود و ظهور پیدا می کند. از این رو، واجد اهمیت بسیار است. مرحله تدوین حاصل  پیش بینی ها و براوردهای سیاست گذاران نسبت به آینده است و از جنس ذهنیات است، در حالی که اجرا، تحقق عینی و واقعی آن پیش بینی هاست. اهمیت اجرا به خاطر آن است که آزمونی برای صحت و دقت مرحله تدوین و شکل گیری خط مشی عمومی است. (الوانی و شلویری، 1397: 123) شاید بتوان به جرات ادعا کرد، مشکلات و مسائلی که در اجرا پدید می آید، نشانه های از پیش بینی های نادرست در مرحله تدوین است و در صورتی که سیاست گذاران پیش بینی های دقیقی انجام داده باشند، نباید در مرحله اجرا مشکلی پیش بیاید.  طبق تعریف فرهنگ های معتبر، اجرا عبارت از انجام دادن و به انجام رسانیدن، برآوردن نیاز، عمل آوردن و کامل ساختن اما وقتی در مورد اجرای خط مشی عمومی بحث می کنیم، ابتدا قائل به خط مشی هستیم و سپس بر اساس آن، موضوع اجرا را مطرح می نماییم. (الوانی و شلویری، 1397: 123) فرآیند اجرا در شکل معمولش مستلزم انجام یک سلسله فعالیت مقدماتی و پیش بینی، به ویژه فعالیت شناختی در تدوین و تنظیم اعمالی که باید انجام شوند و تصمیم گیری در مورد آن اعمال است. اما این بحث خود منجر به طرح دو دسته دیگر از سئوالات می شود: اول اینکه خط مشی گذار و تنظیم کننده چه کسی است؛ تصمیم گیرنده کیست و چه کسی اجرا را بر عهده دارد؟ اگر انجام اینها به عهده بیش از یک عامل و بازیگر باشد، باید تمامی عوامل و بازیگران دخیل در این فرآیند را شناسایی کنیم. گروه دوم سئوالات در این مورد است که آیا خط مشی گذار و تصمیم گیرنده قدرت بیشتر و نقش تعیین کننده تری دارند یا مجری. (الوانی و شلویری، 1397: 124)

دسته اول سئوالات بیشتر تجربی اند، در حالی که می توان گفت، دسته دوم هنجاری اند. خط مشی گذاری و تصمیم گیری می تواند در سطوح پایینی (اجرایی) سازمان رخ دهد، اگر این گونه باشد باز هم قدم بعدی باید اجرا باشد، چرا که در غیر این صورت فعالیت های قبلی، یعنی فعالیت های پیش از اجرا بی نتیجه خواهند ماند. (الوانی و شلویری، 1397: 124)

هاگ وود و گان (1984) عناصری را در ارتباط با مفهوم خط مشی عمومی مشخص نمودند. اگر چه می توان مرزی مشخص میان مفاهیم خط مشی و تصمیم متصور شد اما به آسانی نمی توان خط مشی را از اداره جدا نمود. خط مشی به همان میزان که مرتبط با رفتار است. به همان میزان نیز مرتبط با قصد و نیت است و به همان میزان که مرتبط با کنش است، به همان میزان نیز مرتبط با ناکنش است. خط مشی ها تبعات و پیامدهایی به دنبال دارند که ممکن است پیش بینی شده یا پیش بینی نشده باشند. هر چند خط مشی اشاره به جریان هدفمندی از فعالیت های اجرایی دارد اما ویژگی مذکور مانع از این نمی شود که اجراها به خط مشی منتهی شوند. خط مشی از حرکت فرآیند در طول زمان بر می خیزد و ارتباطات درون سازمانی و میان سازمانی را در بر می گیرند. خط مشی نقشی اساسی و نه انحصاری در نهادهای عمومی ایفا می کند. خط مشی به صورت ذهنی تعریف شده است. (الوانی و شلویری، 1397: 136)

پارسونز (1995) در نوشته هایش در مورد خط مشی عمومی به موردی اشاره می کند که می توان از آن با عنوان نگرش بالینی به عنوان مشخصه علم خط مشی یاد کرد؛ نگرشی که می کوشد با شناخت جامعه، راهی برای اصلاح و بهبود آن فراهم کند.

 

سه نسل تحقیقاتی در زمینه اجرای خط مشی ها

نسل اول

تحقیقات نسل اول درباره فرآیند اجرا شامل کار پرسمن و ویلداوسکی میشود که آنها یک فرآیند خط مشی خطی بالا به پایین را تصور میکردند که به وسیله زبان قانون و اراده ماموران منتخب اجرا میشد. مدل های بالا به پایین با تصمیمات خط مشی گذاران شروع میشد ، همچنین معمولا به وسیله زبان قانون بیان میشد و در انتهای فرآیند خط مشی یعنی در پایین اجرا میشد. این مدل فرض میکرد که فرآیند اجرا میبایست در جایی که رهنمودها و دستورات خط مشی با کمترین انحراف ممکن به فعالیتهای برنامه تبدیل شده اند، یک فرآیند خطی باشد. این مدل بر این باور است که خط مشی گذاران تنها بازیگران مهم فرآیند خط مشی گذاری بوده و این بازیگران سطح سازمانی تنها جهت خنثی کردن فرآیند اجرای صحیح خدمت رسانی میکنند . در تمام تحقیقات نسل اول، تمرکز واضح بر روی ایدهای بود که فرآیند اجرا اغلب در جهت اراده و نیات خطمشیگذاران به انحراف و آشفتگی پیش میرود. به هرحال، در این یافتههای تحقیقاتی چیزی که مشخص است، این است که تصور بر این است که فرآیند اجرا میبایسیت در جایی که دستورات خطمشی باکمترین انحراف ممکن به فعالیتهای برنامه تبدیل میشوند، یک فرآیند خطی بالا به پایین باشد .

نسل دوم

در تحقیقات نسل دوم فرآیند اجرا، فرض بالا به پایین، در قسمت بالای آن تغییر جهت داد. به عبارت دیگر، نارضایتی نسبت به اندیشمندان دیدگاه بالا به پایین، یک سری مدل هایی را توسعه داد که فرآیند اجرا را از پایین به بالا می دید. مدل های پایین به بالا وجود و حضور شبکه های بازیگران را طوری تصور میکند که اهداف، استراتژیها و اقدامات آنها باید در درک فرآیند اجرا مورد توجه قرار گیرند. در این مدل، عوامل اجرا یک نقش مثبت، ضروری و مناسبی را در بازتعریف و تمرکز مجدد قانونگذاری به سبک واقعیتهای سازمانی ایفا میکنند. در مدلهای بالا به پایین، موفقیت زمانی رخ میدهد که مجریان از خط مشیهای سیاسی تعیین شده هیچگونه انحرافی نداشته باشند. اما در مدلهای پایین به بالا، پیشفرض این است که مجریان برای اعمال آزادی عمل و بازتعریف برنامهها و خط مشی های مناسب و مقتضی مورد حمایت واقع میشوند. در دیدگاه جامع و یکپارچه نیز هر دو مدل قبلی را به وسیله تأیید اهمیت رهبری از بالا و اعمال سلیقه شخصی در پایین یکی می سازد .

نسل سوم

در تحقیقات نسل سوم، موضوعات به طور فزایندهای بر روی طراحی و شبکه های خط مشی و کاربرد آنها برای اینکه موفقیت اجرا چگونه با بیشترین اثربخشی ارزیابی میشود، تمرکز کرده­اند. به عبارت دیگر، یک شناخت فزایندهای وجود دارد مبنی بر اینکه وضعیت برنامهها و خط مشی های تعیین شده چگونه تدوین و طراحی میشوند و چگونه به طور موفقیت آمیزی در یک شبکه خاص خط مشی اجرا خواهند شد.

به طور خلاصه، حرکت از طریق نسلهای گوناگون تحقیقات درباره فرآیند اجرا، به نظر میرسد که دو روند واضح و روشن باشند. اول اینکه، یک تغییری از نگاه اجرای خط مشی به مثابه یک فرآیند خطی و یک طرفه به سمت اجرای خط مشی به مثابه یک فرآیند تعاملی و چرخه ای وجود داشته است. دوم اینکه، متغیرهای متعددی نشان داده شده اند که بر فرآیند اجرا تاثیر گذارند که شامل بازیگران فردی، ملاحظات رفتاری بشر، عوامل سازمانی، عوامل نهادی و تدوین خط مشی میشود. همینطور، مطالعات اجرا هیچگونه تمرکز بیشتر و انحصاری تری بر یک عامل خاص به عنوان واحد تجزیه و تحلیل نداشته است. بلکه، آنها فرآیند اجرا را در بستر شبکه های خط مشی (دولتی، غیرانتفاعی، خصوصی و مانند آنها را) نگاه میکنند. ( نرگسیان ، 1391 ) .

 مقدس پور و همکارانش (1392 ) تحقیقی با عنوان واکاوی عوامل کلیدی در عدم موفقیت برخی خط مشی های عمومی در ج . ا . ایران انجام دادند . ابراهیمی و همکارانش (1393) در پژوهشی به طراحی مدل خط مشی گذاری مبتنی بر شواهد در نظام سلامت ایران پرداختند . وحدتی و همکارش (1399 ) در پژوهشی به عارضه یابی اجرای خط مشی های دولتی در دانشگاه علوم پزشکی ایران با رویکرد انتروپی شانون پرداختند . پورکیانی و همکاران (1393) تحقیقی با عنوان تبیین موانع اجرای خط مشی با استفاده از بحث متمرکز گروهی ( مورد مطالعه : قانون مدیریت خدمات کشوری ) انجام دادند . ضابط پور کردی و همکارانش (1398 ) کار مطالعاتی با عنوان شناسایی و اولویت بندی موانع و چالش های اجرای خط مشی های آموزش عالی در ایران انجام دادند . علی آبادی و همکارانش (1397) پژوهشی با عنوان شناسایی موانع اجرای خط مشی های کارافرینی و نوآوری در برنامه های توسعه جمهوری اسلامی ایران انجام دادند . مجید پور و همکارش(1394) پژوهشی با عنوان شناسایی موانع اجرای اسناد سیاست علم و فناوری کشور انجام دادند . رنگریز و همکارانش (1397 ) در مطاله ای به بررسی موانع اجرای خط مشی عمومی در سازمانهای دولتی با استفاده از روش فراترکیب پرداختند . لطیفی و همکارش (1397) تحقیقی با عنوان شناسایی موانع عملیاتی شدن سیاست های کلی نظام اداری ابلاغی مقام معظم رهبری مد ظله العالی انجام دادند . رنگریز و همکارش (1396 ) در مطالعه ای به شناسایی و اولویت بندی موانع اجرای خط مشی عمومی در سازمانهای دولتی با استفاده از مدل تصمیم گیری چند معیاره پرداختند . اسدی فرد و همکاران (1395) کار تحقیقی با عنوان مدل تجزیه و تحلیل خط مشی عمومی در ایران انجام دادند . رجب بیگی (1378 ) تحقیقی با عنوان موانع دستیابی به اجرای کامل خط مشی های عمومی انجام داد . اعتباریان و همکارش (1397) تحقیقی با عنوان نقد و بررسی پارادیم ها در اجرای خط مشی عمومی انجام دادند . الوانی و همکاران (1387) تحقیقی با عنوان مروری بر مدل های خط مشی گذاری در نظام آموزش عالی انجام دادند . باقر نژاد و همکاران (1397) تحقیقی با عنوان مدل اجرای موفق خط مشی حمایت از شرکت ها و موسسات دانش بنیان در کشور انجام دادند . حاجی پور و همکاران (1394) تحقیقی با عنوان طراحی الگوی آسیب شناسی اجرای خط مشی های عمومی در ایران انجام دادند . دانایی فرد و همکارانش (1389 ) تحقیقی با عنوان اجرای خط مشی عمومی : بررسی نقش عقلانیت در مرحله تدوین خط مشی انجام دادند .  دانایی فرد و همکاران (1396) پژوهشی با عنوان واکاوی ساز و کارهای دانشی بهبود کیفیت خط مشی های عمومی در ایران : پژوهش ترکیبی انجام دادند . دانایی فرد و همکارش (1397) تحقیقی با عنوان ساز و کارهای ارتقای کیفیت سیاست گذاری عمومی در ایران انجام دادند . دانش فرد (1393) در تحقیقی به بررسی موانع اجرای خط مشی های عمومی در سازمانهای غیر دولتی پرداخت . شکری و همکاران (1397) در تحقیقی به چگونگی ارزشیابی کیفیت خط مشی های عمومی در ایران : پژوهشی اکتشافی مبتنی بر روش های ترکیبی پرداختند . شهائی و همکارش (1395 ) تحقیقی با عنوان تحلیلی بر دانش پژوهی فرایند خط مشی عمومی در ایران انجام دادند . ضرغام بروجنی و همکارش (1393) در تحقیقی به بررسی عوامل موثر بر اجرای خط مشی های گردشگری جمهوری اسلامی ایران پرداختند . عباسی و همکارش (1395) در تحقیقی به تبیین چالش های خط مشی های عمومی در حوزه علوم ، تحقیقات و فناوری پرداختند . عباسی و همکاران (1395) پژوهشی با عنوان بررسی موانع اجرای خط مشی های عمومی در سازمان های دولتی انجام دادند . قیصری و همکارانش (1398) در تحقیقی به بررسی ارتباط بین نقش بازیگران تدوین خط مشی عمومی با اجرای خط مشی های سلامت نظام اداری پرداختند . لکی (1397) در تحقیقی به بررسی نارسائی های تدوین و اجرای خط مشی گذاری در سازمان های ایرانی پرداخت . مودب (1384) تحقیقی با عنوان تحلیلی از نارسایی خط مشی گذاری عمومی در ایران انجام داد . واعظی و همکاران (1394) در پژوهشی به ارائه الگویی برای ارزیابی خط مشی عمومی در ایران ( مطالعه خط مشی مالیات بر ارزش افزوده ) پرداختند . عباسی و همکاران (1395) پژوهشی تحت عنوان بررسی موانع اجراي خط مشی هاي عمومی در سازمان هاي دولتی انجام دادند. ابدالی و همکاران (1389) پژوهشی با عنوان تبيين مشكلات (تنگناهاي) اجراي خط مشي عمومي در دستگاه هاي دولتي انجام دادند. معمارزاده طهران و همکاران (1392) در پژوهشی تحت عنوان ارائه مدل براي ارزيابي اثربخشي اجراي خط مشي هاي عمومي جمهوري اسلامي ايران در حوزه بهداشت و درمان بیان نمودند. عباسی و بیگی (1395) پژوهشی با عنوان تبيين چالش هاي اجراي خط مشي هاي عمومي در حوزه علوم، تحقيقات و فناوري انجام دادند. گریزان (1394) پژوهشی تحت عنوان بررسی تنگناهای اجرای خط مشی عمومی با رویکرد مدل جدید اجرای خط مشی در سازمانهای غیر انتفاعی انجام دادند .حاجی پور و همکاران (1395) پژوهشی با عنوان طراحی الگوی آسیب‌شناسی اجرای خط مشی عمومی در ایران انجام دادند. هی یونگ سوک (2014) پژوهشی را تحت عنوان بررسی عوامل موثر بر اجرای خط و مشی های عمومی انجام داد. پالمبو و کالیستا (2012) پژوهشی با عنوان بررسی عوامل موثر بر شکست اجرای خط و مشی های عمومی انجام دادند.

مدل تحقیق: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

روش تحقیق

استفاده از روش هاي علمي مناسب براي دستيابي به نتايج درست و قابل اطمينان در پژوهش، امري ضروري محسوب مي گردد وبدون وجود يک روش تحقيق مناسب، نتايج و تحليل هاي مربوطه معتبر و قابل تعميم نخواهند بود. از اين رو روش تحقيق از جمله معيارهاي رايج جهت ارزيابي تحقيقات علمي تلقي مي گردد. روش هاي متعددي براي تحقيق به کار برده مي شود و معمولاً محققان در خصوص تعريف مشخصي از انواع روشهاي تحقيق، اتفاق نظر نداشته و بر اين اساس تقسيم بندي هاي متفاوتي از آن موجود است. در این تحقیق از روش فراترکیب استفاده شده است. فراترکیب، روشی کیفی و به معنای تحلیل کیفی محتوای مطالعات اولیه است. فراترکیب، یافته ها و نتایج مطالعات دیگر را که دارای موضوع مشابه و مرتبطی هستند ـ تحلیل و جمع بندی می کند؛ بنابراین بر اساس مطالعات کیفی برگزیده و ارتباط آن ها با پرسش تحقیق شکل می گیرد. فراترکیب با تدارک نگرش نظام مند برای محققان، با ترکیب پژوهش های مختلف کیفی، موضوعات و استعاره های اساسی و جدیدی را کشف می کند؛ بدین ترتیب، دانش موجود را ارتقا می دهد و دیدگاه جامع و گسترده ای را نسبت به موضوع پژوهش فراهم می کند. از آنجاییکه داده های فراترکیب، متن پژوهش های گذشته است، در ابتدا به جست وجوی فراگیر منابع مرتبط پرداخته شد و در این مرحله با جست وجوی حداکثری کلید واژه های بین المللی  و داخلی 150 منبع بدست آمد. پس از گردآوری فراگیر منابع، آن ها در سه مرحله پالایش گردید تا منابع اصلی پژوهش به دست آید. در  پژوهش حاضر، طی مراحل فوق و با روش تحقیق کیفی، 35 منبع بسیار مرتبط با موضوع تحقیق احصا گردید. سپس با مطالعه متون منابع، یافته ها و اطلاعات پژوهش ها دسته بندی گردید و محقق تعداد130 شناسه از منابع یادشده به دست آورد. سپس تمام شناسه های مستخرج از مطالعات، با توجه به معنا و مضمونشان در مفاهیم مشابه، طبقه بندی شدند و سپس با بازخوانش طبقات مفاهیم، مقولات از درون آن ها استخراج و درنهایت به 8 بعد و 59 مقوله تبدیل شدند و در نهایت ازطریق جامعیت تعداد منابع، استفاده از منابع برجسته، شناسه گذاری در دو زمان متفاوت، استفاده از پژوهشگران شناسه گذار، ارائه تفصیلی یافته ها و تأیید خبرگان و صاحب نظران، کیفیت تحقیق پایش و احراز شد و یافته های ترکیبی در قالب جدول، نمودار و غیره ارائه گردید. ابعاد و مولفه­های که در جدول شماره (1) به تفصیل آورده شده است حاصل همفکری اساتید نویسنده و چند نفر از اساتید رشته مدیریت دولتی با گرایش خط­مشی گذاری بوده و پس از حذف برخی از مولفه ها و ابعاد کم اهمیت و همچنین برخی از مولفه ها و ابعاد با همپوشانی معنایی،نهایتا یافته ها و نتایج تحقیق بصورت حاضر ازائه گردید.

روایی و پایایی

 در این مطالعه، برای اعتبار و اعتمادبخشی به داده ها از قابلیت اعتبار، انتقال پذیری، قابلیت اعتماد و قابلیت  تأیید استفاده شد. در ابتدا، تلاش شد برای اتقان کار، جست وجوی فراگیری صورت گیرد تا همه منابع مرتبط به دست پژوهش ، اعتبارِ آید. در ادامه، به  منظور رعایت قابلیت سعی شد منابعی مطالعه و بررسی شود که ارتباط مستقیمی با موانع اجرای خط مشی گذاری در سازمان های دولتی دارد. از سوی دیگر، سعی شد با عرضه کامل یافته ها، انتقال پذیری یافته ها به محیط های دیگر تحقق یابد. همچنین برای دستیابی به قابلیت اعتماد، استادان و خبرگان ذی ربط، مراحل پژوهش را بازنگری کردند . و محققان با آن ها درباره نتایج به توافق رسیدند. قابلیت تأیید نیز از طریق شناسه گذاری پژوهشگر همکار و شناسه گذاری پژوهشگر در دو زمان متفاوت حاصل شده است .

یافته های تحقیق

ردیف	بعد	زیر ابعاد	منبع
1	موانع تدوین خط مشی گذاری	شفاف نبودن مفهوم خط مشی روشن نبودن اهداف خط مشی عدم انعطاف و پویایی خط مشی جزئی نگری ، سطحی نگری و تک بعدی بودن تاکید بر منافع حزبی خود رایی خط مشی گذاران ارائه راهکارهای نادرست استفاده از الگوهای تقلیدی فقدان مبنای تئوریک مناسب ناکافی بودن دانش و تخصص تدوین کنندگان	پورکیانی و همکاران(93) ، گریزان(94) ، عباس عباسی و همکاران(95)، کالیستا و پالیمبو(2012)، لکی(97) ، طیبه عباسی و همکاران(95) ، مودب(84) ، رنگریز و همکار(96) ، دانش فرد(93) ، مجیدپور و همکار(94) ، علی آبادی و همکاران(97) ، لطیفی و همکار(97) ، ضابط­پور کردی و همکاران(98) ، حاجی­پور و همکاران(94) ، مقدس­پور و همکاران(92) ، وحدتی و همکار(99) ، رنگریز و همکاران(97)
2	موانع پیاده سازی	عدم نیازسنجی برای اجرای خط مشی زمان اجرای نامناسب فقدان ابزار اجرا ظرفیت اجرای ناکافی	کالیستا و پالیمبو(2012) ، علی آبادی و همکاران(97) ، لطیفی و همکار(97) ، ضابط­پور کردی و همکاران(98) ، مقدس­پور و همکاران(92)
3	موانع محیطی	شرایط محیطی نامناسب و رویدادهای پیش بینی نشده عدم ثبات مدیریتی ناشی از تغییرات سیاسی عوامل سیاسی ، فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی فقدان حمایت عمومی و عزم ملی حاکمیت فرهنگ قانون گریزی ناسازگاری فناوری بی نظمی و بی برنامگی در جامعه تعدد خط مشی در موضوعی واحد	پورکیانی و همکاران(93)، عباس­عباسی و همکاران(95) ، طیبه عباسی و همکاران(95)،علی آبادی و همکاران (97) ، ضابط­پور کردی و همکاران(98) ، حاجی­پور و همکاران(94)، وحدتی و همکار(99)، رنگریز و همکاران (97) ، رنگریز و همکاران(96) ، رجب بیگی(78) ، مقدس­پور و همکاران(92)
4	موانع نظارتی	عدم نظارت مناسب فقدان ضمانت اجرایی عدم وجود دستگاه ها و سیستم نظارتی مستقل ابزار نامناسب ارزیابی عدم دریافت بازخور	پورکیانی و همکاران(93)، لکی(97) ، مودب(84) ، علی آبادی و همکاران (97) ، لطیفی و همکار(97) ، ضابط­پور کردی و همکاران(98) ، حاجی­پور و همکاران(94)
5	موانع پشتیبانی و مالی	منابع مالی محدود سرمایه گذاری و پشتیبانی محدود در خط مشی فناوری اطلاعات ضعیف فقدان حمایت سیاسی	کالیستا و پالیمبو(2012) ، ضابط­پور کردی و همکاران (98) ، رنگریز و همکاران (97) ، رنگریز و همکاران(96) ، رجب بیگی(78) ، مقدس­پور و همکاران(92)
6	موانع ساختاری و سازمانی	ساختار دیوان سالارانه روشن نبودن وظایف ساختار سازمانی نامناسب تعامل نامناسب اجرا و اداره دوباره کاری و همپوشانی اقدامات زیرساخت های حقوقی و قضایی ضعیف ارتباطات سازمانی ضعیف دستورالعمل اجرای ضعیف بی توجهی به ظرفیت های اجرایی	پورکیانی و همکاران(93) ، گریزان(94) ، عباس عباسی و همکاران(95)، طیبه عباسی و همکاران(95) ، رنگریز و همکار(96) ، دانش فرد(93) ، مجیدپور و همکار(94) ، لطیفی و همکار(97) ، ضابط­پور کردی و همکاران(98) ، حاجی­پور و همکاران(94) ، مقدس­پور و همکاران(92) ، وحدتی و همکار(99) ، رنگریز و همکاران(97) ، رجب بیگی(78)
7	موانع مربوط به مجریان	فقدان شهامت لازم سیاسی کاری و ترجیح منافع شخصی ناکافی بودن تخصص نفوذ گروه های فشار به مجریان فقدان اراده سیاسی عدم تعهد و حمایت مجریان عدم انگیزه مادی مناسب مجریان کمبود منابع انسانی شایسته همراستا نبودن ارزش های مجریان و خط مشی ها روابط شخصی بین مجریان و تدوین کنندگان خط مشی فهم ناقص از مسائل و مشکلات رفتارهای سیاسی	پورکیانی و همکاران(93) ، گریزان(94) ، عباس عباسی و همکاران(95)، کالیستا و پالیمبو(2012)، لکی(97) ، طیبه عباسی و همکاران(95) ، رنگریز و همکار(96) ، دانش فرد(93) ، علی آبادی و همکاران(97) ، لطیفی و همکار(97) ، ضابط­پور کردی و همکاران(98) ، حاجی­پور و همکاران(94) ، مقدس­پور و همکاران(92) ، وحدتی و همکار(99) ، رنگریز و همکاران(97)، رجب بیگی(78)
8	موانع مدیریتی	برنامه ریزی کوتاه مدت و عملیاتی ضعیف عدم تجربه و تعهد سازمانی بی توجهی به گروه های ذی نفع همراستا نبودن برنامه های اجرائی دولت عدم دانش و تخصص مدیران عدم استقلال کافی مدیران ترجیح دادن منافع حزبی به منافع جمع	پورکیانی و همکاران(93) ، لکی(97) ، طیبه عباسی و همکاران(95) ، لطیفی و همکار(97) ، ضابط­پور کردی و همکاران(98) ، مقدس­پور و همکاران(92) ، رنگریز و همکاران(97) ، دانش فرد(93)

جدول)1( :ابعاد و مقوله های تحقیق

بحث و نتیجه گیری

در سازمانهای ایرانی عوامل زیادی وجود دارند که فرآیند تدوین و اجرا را با معضلات و چالش هایی مواجه میکنند. در این مقاله برخی از این عوامل بر اساس پیشینه تحقیق مورد تحلیل قرار گرفت که در ادامه تبیین می شود. موانع مربوط  به عامل ساختار و سازمان یکی از این نارسایی هاست. منظور از ساختار، تمامی دستورالعمل ها، زیرنظام های لازم و سازوکارهای مناسب برای اجرای قانون است . بعلاوه توجه به تعیین مشخص  دستگاه های مشمول قانون و روابط بین آنها که از الزامات اجرای اثربخش قانون به حساب می آید، در این مقوله جای می گیرد . در راستای موانع ساختاری و سازمانی، نتیجه تحقیق حاضر با تحقیقات و تالیفات پورکیانی و همکاران(93) ، گریزان(94) ، عباس عباسی و همکاران(95)، طیبه عباسی و همکاران(95) ، رنگریز و همکار(96) ، دانش فرد(93) ، مجیدپور و همکار(94) ، لطیفی و همکار(97) ، ضابط­پور کردی و همکاران(98) ، حاجی­پور و همکاران(94) ، مقدس­پور و همکاران(92) ، وحدتی و همکار(99) ، رنگریز و همکاران(97) ، رجب بیگی(78) همراستا بودند و ایشان نیز موانع مربوط به ساختار و سازمان را برشمردند.عامل بعدی منابع مالی است که  شامل وجود و برنامه ریزی برای تخصیص  مناسب منابع انسانی، مالی و زمانی است. در راستای این بعد، نتیجه تحقیق حاضر با تحقیقات و تالیفات کالیستا و پالیمبو(2012) ، ضابط­پور کردی و همکاران (98) ، رنگریز و همکاران (97) ، رنگریز و همکاران(96) ، رجب بیگی(78) ، مقدس­پور و همکاران(92) همراستا بودند و ایشان نیز موانع مربوط به پشتیبانی و مالی را برشمردند. به این ترتیب، نتایج نشان می دهد که الزامات اجرایی از حیث ساختاری و منابع به طور مناسب لحاظ نشده اند. عامل بعدی، عوامل محیطی است که منظور از آن، شرایط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و فرهنگی کشور است .نبود شرایط محیطی مانعی تأثیرگذار در سر راه اجرای اثربخش قانون بوده است. در راستای بعد موانع محیطی، نتیجه تحقیق حاضر با تحقیقات و تالیفات پورکیانی و همکاران(93)، عباس­عباسی و همکاران(95)، طیبه عباسی و همکاران(95)،علی آبادی و همکاران (97) ، ضابط­پور کردی و همکاران(98) ، حاجی­پور و همکاران(94)، وحدتی و همکار(99)، رنگریز و همکاران (97) ، رنگریز و همکاران(96) ، رجب بیگی(78) ، مقدس­پور و همکاران(92) همراستا بودند و ایشان نیز موانع مربوط به محیط را برشمردند. پس از آن، عامل موانع مربوط به تدوین خط مشی مطرح است . این عامل نشان می دهد که قانون نویسی در ایران از دقت لازم برخوردار نیست .توجه به اینکه واژگان و اصطلاحات دارای بار معنایی و بار حقوقی خاص هستند و در نوشتن قانون باید به نکات نگارشی نیز توجه ویژه شود، از الزامات تدوین و اجرای مطلوب قانون است . در راستای این بعد، نتیجه تحقیق حاضر با تحقیقات و تالیفات پورکیانی و همکاران(93) ، گریزان(94) ، عباس عباسی و همکاران(95)، کالیستا و پالیمبو(2012)، لکی(97) ، طیبه عباسی و همکاران(95) ، مودب(84) ، رنگریز و همکار(96) ، دانش فرد(93) ، مجیدپور و همکار(94) ، علی آبادی و همکاران(97) ، لطیفی و همکار(97) ، ضابط­پور کردی و همکاران(98) ، حاجی­پور و همکاران(94) ، مقدس­پور و همکاران(92) ، وحدتی و همکار(99) ، رنگریز و همکاران(97) همراستا بودند و ایشان نیز موانع مربوط به تدوین خط مشی­گذاری را برشمردند. عدم نظارت و نبود سازوکارهای مدون در فرایند بازبینی قانون و اجرای آنها نیز دارای اهمیت است .تعیین سازوکارهای نظارت بر اجرای قانون و نیز تعیین فرایندی برای جلب مشارکت ذی نفعان در بازنگری آن، از الزامات اجرای اثربخش قانون است. در بعد موانع نظارتی، نتیجه تحقیق حاضر با تحقیقات و تالیفات پورکیانی و همکاران(93)، لکی(97) ، مودب(84) ، علی آبادی و همکاران (97) ، لطیفی و همکار(97) ، ضابط­پور کردی و همکاران(98) ، حاجی­پور و همکاران(94) همراستا بودند و ایشان نیز موانع مربوط به نظارت را برشمردند. علاوه بر آن، پیگیری اجرای قانون توسط مراجع ذی صلاح در این عامل مد نظر بوده است. تعهد کارکنان و مدیران (مجریان) و داشتن انگیزه قوی نیز از ضروریات پیاده سازی قانون در جامعه است که از بدو تدوین قانون باید بدان توجه داشت؛ یعنی علاوه بر انتخاب متولی اجرا از بین سازمانهای با انگیزه و متعهد، باید سازوکارهایی را برای ایجاد تعهد و انگیزۀ هر چه بیشتر فراهم کرد .از سوی دیگر، باید انتقال مفاهیم و مضامین قانون به شکلی صورت گیرد که مجریان از ابعاد مختلف قانون آگاهی حاصل کنند تا مبادا در اجرا خدشه ای وارد آید. پس یکی از موانع اجرا نیز مربوط به پیاده سازی خط مشی­ها می­باشد. در راستای بعد موانع پیاده سازی خط مشی، نتیجه تحقیق حاضر با تحقیقات و تالیفات کالیستا و پالیمبو(2012) ، علی آبادی و همکاران(97) ، لطیفی و همکار(97) ، ضابط پور کردی و همکاران(98) ، مقدس پور و همکاران(92) همراستا بودند و ایشان نیز موانع مربوط به پیاده سازی خط مشی­ها را برشمردند. بعد بعدی حاصل از این تحقیق مربوط به مجریان خط مشی میباشد در راستای این بعد، نتیجه تحقیق حاضر با تحقیقات و تالیفات پورکیانی و همکاران(93) ، گریزان(94) ، عباس عباسی و همکاران(95)، کالیستا و پالیمبو(2012)، لکی(97) ، طیبه عباسی و همکاران(95) ، رنگریز و همکار(96) ، دانش فرد(93) ، علی آبادی و همکاران(97) ، لطیفی و همکار(97) ، ضابط­پور کردی و همکاران(98) ، حاجی­پور و همکاران(94) ، مقدس­پور و همکاران(92) ، وحدتی و همکار(99) ، رنگریز و همکاران(97)، رجب بیگی(78) همراستا بودند و ایشان نیز موانع مربوط به مجریان را برشمردند ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﺧﻂﻣﺸﯽ ﮔﺬار در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺪوﯾﻦ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ در ﺻﻮرت ﻣﻬﯿﺎ ﺑﻮدن ﺳﺎﯾﺮ ﺷﺮاﯾﻂ ازﺟﻤﻠﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺻﺤﯿﺢ ﻓﺮآﯾﻨﺪ اجرا و  ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﺴﺎﻋﺪ و ﻓﺮاﻫﻢ ﺑﻮدن ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻻزم ﺑﺎز ﻫﻢ اﺟﺮا ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ آﻣﯿﺰ ﻧﺨﻮاﻫﺪ  ﺑﻮد . ﭘﺮﺳﻤﻦ و وﯾﻠﺪاوﺳﮑﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ اﻧﺘﺨﺎب روش و اﺑﺰار ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺎﻧﻊ از اﺟﺮاي اﺛﺮﺑﺨﺶ ﺧﻂ ﻣﺸﯽ ﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﯽ گردد . نهادهای ﺧﻂﻣﺸﯽ  ﮔﺬار از ﻧﻈﺮات ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن و ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺣﻮزه ﻋﺘﻒ ،  ﻣﺠﺮﯾﺎن ﺧﻂ ﻣﺸﯽ  ﻫﺎ و اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﻋﻠﻤﯽ و ﺣﺮﻓﻪ اي ﺑﻬﺮه ﻧﻤﯽ ﺑﺮﻧﺪ و دﭼﺎر  ﻧﻮﻋﯽ ﺧﻮد رأﯾﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ  ﮐﻪ ﺧﻂ ﻣﺸﯽ  ﻫﺎ را  ًﺻﺮﻓﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت و ﺳﻼﯾﻖ ﺷﺨﺼﯽ ﺧﻮد ﺗﺪوﯾﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ .  .ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺮﺧﯽ از ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎی ﻣﺸﺎﺑﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ ﺧﻂ دﻫﺪ ﮐﻪ اﻏﻠﺐ  خط ﻣﺸﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻫﺎي  ﺑﻪ ﺻﻮرت  ﻣﺒﻬﻢ و ﮐﻠﯽ ﺗﺪوﯾﻦ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و اﯾﻦ از رو اﺟﺮاي اﺛﺮﺑﺨﺶ آﻧﻬﺎ دﺷﻮار ﻣﯽ ﺷﻮد . ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ اﻧﺤﺎء ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮ اﺟﺮاي ﺧﻂ ﻣﺸﯽ  ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺣﻞ آﻧﻬﺎ ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﺪوﯾﻦ ﺷﺪه ﻣﯽ اﻧﺪ اﺛﺮ  ﮔﺬارﻧﺪ  . در ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ، ﮔﺴﺘﺮد ﮔﯽ ﻫﻤﭽﻨﯿن  ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﻮزه ﻋﺘﻒ و  ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ  ﻋﻨﻮان ﻣﻮانع اﺟﺮاي خط ﻣﺸﯽ، ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ، ﮐﻪ درﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎ ي ﭘﯿﺸﯿﻦ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﺎوﯾﻨﯽ ﻧﻈﯿﺮ داﻣﻨﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات رﻓﺘﺎري ﻣﺪﻧﻈﺮ در ﮔﺮوه ﻫﺪف ،ﮔﺴﺘﺮدﮔﯽ ﮔﺮوه ﻫﺪف و ﻣﺎﻫﯿﺖ  خط ﻣﺸﯽ و دﺷﻮاري  ﻫﺎي ﻓﻨﯽ آن ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ . ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ، ﺑﯽ  اﻋﺘﻘﺎدي، ﻓﻘﺪان اراده و ﻋﺪم اﻟﺘﺰام ﻋﻤﻠﯽ ﻣﺠﺮﯾﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺟﺮا ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺎﻧﻌﯽ ﻣﻬﻢ در ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﺟﺮاي ﺧﻂ ﻣﺸﯽ  ﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﻮرد ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ در ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ ﻧﻈﺮي ﻧﯿﺰ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﺎوﯾﻨﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻧﮕﺮش ﻣﻨﻔﯽ ﻣﺠﺮﯾﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺟﺮا و ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ آن و ﺗﻌﻬﺪ و اﻧﮕﯿﺰه ﭘﺎﺋﯿﻦﻣﺠﺮﯾﺎن ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺷﺎره  ﺷﺪه اﺳﺖ . ﻋﺪم اﺟﻤﺎع ﻣﯿﺎن ﺑﺎزﯾﮕﺮان ﺑﻪ ﺧﺼﻮص  ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﻣﯿﺎن ﺧﻂ ﻣﺸﯽ  ﮔﺬاران و ﻣﺠﺮﯾﺎن ﻓﻘﺪان ﺳﺎﺧﺘﺎر ، اﺟﺮاﯾﯽ و ﺗﻘﺴﯿﻢ  ﮐﺎر ﻣﯿﺎن ﻣﺠﺮﯾﺎن ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺒﻮدن وﻇﺎﯾﻒ و ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ  ﻫﺎي آﻧﻬﺎ و ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﻣﯿﺎن ارﮐﺎن اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﮐﻤﺒﻮد ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﯽ و ﻧﯿﺰ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ ، ﻣﺘﺨﺼﺺ در زﻣﯿﻨﻪ ﺧﻂ ﻣﺸﯽ ﺧﻂ ﮔﺬاري و اﺟﺮاي خطﻣﺸﯽ را  ﻣﯽ ﺗﻮان ﻫﻢ در ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ ﻧﻈﺮي و ﻫﻢ در ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻮاﻧﻊ اﺟﺮاي اﺛﺮﺑﺨﺶ  خط ﻣﺸﯽ  ﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﻮد. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻏﻠﺐ ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ  ﺷﺪه در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭘﯿﺶ  ازاﯾﻦ در ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ ﻧﻈﺮي و در ﻗﺎﻟﺐ ﻋﺒﺎرات ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﺎن  ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﻧﺪ .ﻋﺪم  ﺛﺒﺎت  ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﯿﺎﺳﯽ ؛ اﻋﻤﺎل ﻧﻔﻮذ ﯾﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﮔﺮوه ﻫﺎ  ذي ﻓﺸﺎر ؛ ﻓﻘﺪان ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻋﻤﻮﻣﯽ و  ﻋﺰم ﻣﻠﯽ ﯾﺎ و ﻓﻘﺪان ﺿﻤﺎﻧﺖ اﺟﺮاﯾﯽ و ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﻦ و ﻣﻘﺎﻣﺎت در اﯾﻦ دﺳﺘﻪ از ﻣﻮاﻧﻊ ﺟﺎي ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ. در راستای بعد موانع مدیریتی، نتیجه تحقیق حاضر با تحقیقات و تالیفات پورکیانی و همکاران(93) ، لکی(97) ، طیبه عباسی و همکاران(95) ، لطیفی و همکار(97) ، ضابط­پور کردی و همکاران(98) ، مقدس­پور و همکاران(92) ، رنگریز و همکاران(97) ، دانش فرد(93) همراستا بودند و ایشان نیز موانع مربوط به مجریان را برشمردند. با توجه به یافته های تحقیق حاضر ، توصیه میشود در خط مشی گذاری از راه هایی برای شناخت درست مسئله استفاده شود. در تدوین  خط مشی، از ظرفیتهای تخصصی و کارشناسی مجریان و سازمانهای موضوعی خط مشی ، متخصصان و انجمن های علمی و حرفه ای  استفاده شود. همچنین  در اجری خط مشی، مبانی علمی و تئوریک در نظر  گرفته شود. سازمانهای مجری خط مشی از منابع انسانی شایسته استفاده کنند، مجریان خط مشی باید متعهد بوده  و حمایت لازم را از اجرای درست خط مشی انجام دهند. خط مشی های عمومی پس از تصویب و تأیید ، به وسیله مدیران شایسته و قوی به اجرا درآید. سازمانهای مجری از کارکنان دارای انگیزه کافی استفاده کنند. به تمامی گروه های ذینفع در تدوین  خط مشی توجه شود ، در بازه های زمانی مناسب خط مشی های تدوین شده ارزیابی شوند. خط مشی گذاران و مجریان در سبک های مدیریتی از پیش تعیین  شده اقدام به فعّالیت نکنند زیرا اجرای خط مشی را با مانع روبرو می کند . زیر ساخت های حقوقی و قضایی برای اجرای خط مشی فراهم شود، سازمانهای تدوین کننده و مجری خط مشی تعامل مناسب داشته باشند .

 

منابع

احدزاده ، احد ، صیادشیرکش ، سعید ، جمشیدی ایوانکی ، مینا (1399) عوامل موثر بر اثربخشی اجرای خط مشی های عمومی : مطالعه موردی وزارت نیرو ، نشریه علمی پژوهشی سیاست گذاری و برنامه ریزی انرژی ، سال ششم ، شماره 21 ، زمستان 99 ، ص 205-167

احدزاده ، احد ، صیادشیرکش ، سعید ، جمشیدی ایوانکی ، مینا (1400) شناسایی عوامل موثر بر اجرای خط مشی های عمومی در وزارت نیرو ، فصلنامه علمی پژوهشی سیاست گذاری عمومی ، دوره 7 ، شماره 1 ، بهار 1400 ، ص 96-79

اسدی فرد ، رویا ، فانی ، علی اصغر ، آذر ، عادل ، الوانی ، سیدمهدی (1395) مدل تجزیه و تحلیل خط مشی عمومی در ایران ، مجله مدیریت دولتی ، دوره 8 ، شماره 2 ، تابستان 95 ، ص 2760-255

اسعدی ، محمود ، هادی پیکانی ، مهربان، رشیدپور ، علی (1396) الگویی برای اجرای اثربخش خط مشی های عمومی در وزارت امور اقتصادی و دارایی ( مورد مطالعه : گمرک جمهوری اسلامی ایران ) مجله مدیریت دولتی ، دوره 8 ، شماره 4، زمستان 96 ، ص 614- 591

اعتباریان ، اکبر ، جهان تاب ، محمدعلی (1397) نقد و بررسی پارادیم ها در اجرای خط مشی عمومی ، فصلنامه مطالعات علوم اجتماعی ، دوره 4 ، شماره 2 ، تابستان 97 ، ص 106-90

الوانی ، سیدمهدی (1385) تصمیم گیری و تعیین خط مشی دولتی، انتشارات دانشگاه پیام نور ، چاپ نهم بهمن 1385

الوانی ، سیدمهدی ، پورسید ، بهزاد ، هادی پیکانی ، مهربان (1387) مروری بر مدل های خط مشی گذاری در نظام آموزش عالی ، مجله مجلس و پژوهش ، سال پانزدهم ، پاییز 87 ، شماره 59

باقر نژاد ، پیمان ، طاهرپور کلانتری ، حبیب الله ، بهرامی ، حمیدرضا (1397) مدل اجرای موفق خط مشی حمایت از شرکت ها و موسسات دانش بنیان در کشور ، فصلنامه مدیریت نواوری در سازمانهای دفاعی ، سال اول ، شماره 2 ، زمستان 97 ، ص 26-1

پورکیانی ، مسعود ، سلاجقه ، سنجر ، زارعپور نصیرآبادی ، فضل الله (1393) تبیین موانع اجرای خط مشی با استفاده از بحث متمرکز گروهی ( مورد مطالعه : قانون مدیریت خدمات کشوری ) ، فصلنامه مدیریت سازمانهای دولتی ، سال سوم ، شماره 9 ، زمستان 93 ، ص 22-7

حاجی پور ، ابراهیم ، فروزنده ، لطف الله ، دانایی فرد ، حسن ، فانی ، علی اصغر (1394) طراحی الگوی آسیب شناسی اجرای خط مشی های عمومی در ایران ، فصلنامه مدیریت نظامی ، شماره 58 ، سال پانزدهم ، تابستان 94 ، ص 23-1

حسینی ، سید احمد ، بیگی نیا ، عبدالرضا ، قاسمی ، مبینا (1395 ) شناسایی موانع اجرای خط مشی عمومی (مورد مطالعه: قانون مدیریت خدمات کشوری) ، نخستین کنفرانس بین المللی پارادیم های نوین مدیریت هوشمندی تجاری و سازمانی ، تهران

رجب بیگی ، مجتبی (1378 ) موانع دستیابی به اجرای کامل خط مشی های عمومی ، مجله مدیریت دولتی ، شماره 45 و 46 ، پاییز و زمستان 78 ، ص 84-73

رنگریز ، حسن ، موذنی ، بهرام (1396 ) شناسایی و اولویت بندی موانع اجرای خط مشی عمومی در سازمانهای دولتی با استفاده از مدل تصمیم گیری چند معیاره ، فصلنامه خط مشی گذاری عمومی در مدیریت ، سال هشتم ، شماره بیست و هشتم ، زمستان 96 ، ص 43-27

رنگریز ، حسن ، خیر اندیش ، مهدی ، لطیفی جلیسه ، سلیمه (1397 ) بررسی موانع اجرای خط مشی عمومی در سازمانهای دولتی با استفاده از  روش فراترکیب ، فصلنامه علمی پژوهشی سیاست گذاری عمومی ، دوره 4 ، شماره 1 ، بهار 97 ، ص 142-127

دانایی فرد ، حسن ، ثقفی ، عمادالدین ، مشبکی اصفهانی ، اصغر (1389 ) اجرای خط مشی عمومی : بررسی نقش عقلانیت در مرحله تدوین خط مشی ، مجله پژوهش های مدیریت در ایران ، دوره 14 ، شماره 4 ، زمستان 89 ، ص 106-79

دانایی فرد ، حسن ، ولی اصل ، جواد ، حسینی ، سیدیعقوب (1396) واکاوی ساز و کارهای دانشی بهبود کیفیت خط مشی های عمومی در ایران : پژوهش ترکیبی ، فصلنامه علمی پژوهشی سیاست گذاری عمومی ، دوره 3 ، شماره 2 ، تابستان 96 ، ص 56-29

دانایی فرد ، حسن ، ولی اصل ، جواد (1397) ساز و کارهای ارتقای کیفیت سیاست گذاری عمومی در ایران ، فصلنامه دولت پژوهشی ، سال پنجم ، شماره 16 ، زمستان 97 ، ص 143-109

دانش فرد ، کرم الله (1393) موانع اجرای خط مشی های عمومی در سازمانهای غیر دولتی ، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت منابع در نیروی انتظامی ، سال دوم ، شماره 2 ، تابستان 93 ، ص 50-23

سیدی ، سیدمحمدرضا ، دانایی فرد ، حسن ، گنجعلی ، اسدالله ، خائف الهی ، احمدعلی (1398 ) طراحی الگوی شایستگی های مدیران عالی دولتی با روش فراترکیب ، فصلنامه علمی سیاست گذاری عمومی ، زمستان 98 ، دوره 9 ، شماره 33 ، ص 54-78

شکری ، زینب ، دانایی فرد ، حسن ، خیرگو ، منصور ، فانی ، علی اصغر(1397) چگونگی ارزشیابی کیفیت خط مشی های عمومی در ایران : پژوهشی اکتشافی مبتنی بر روش های ترکیبی ، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت سازمان های دولتی ، دوره 6 ، شماره 2، بهار 97 ، ص 94-79

شهائی ، بهنام ، دانایی فرد ، حسن (1395 ) تحلیلی بر دانش پژوهی فرایند خط مشی عمومی در ایران ، پژوهش های مدیریت منابع انسانی ، دوره 6 ، شماره 1 ، بهار 95 ، ص 161-133

ضابط پور کردی ، حسین ، امین بیدختی ، علی اکبر ، رضایی ، علی محمد ، صالحی عمران ، ابراهیم (1398 ) شناسایی و اولویت بندی موانع و چالش های اجرای خط مشی های آموزش عالی در ایران ، جامعه شناسی نهادهای اجتماعی ، دوره 6 ، شماره 13 ، ص 230-203

ضرغام بروجنی  ، حمید ، بذرافشان ، مرتضی (1393) بررسی عوامل موثر بر اجرای خط مشی های گردشگری جمهوری اسلامی ایران ، مجله برنامه ریزی و توسعه گردشگری ، سال سوم ، شماره 9 ، تابستان 93 ، ص 51-31

عباسی ، طیبه ، بیگی ، وحید (1395) تبیین چالش های خط مشی های عمومی در حوزه علوم ، تحقیقات و فناوری ، فصلنامه علمی پژوهشی سیاست علم و فناوری ، سال هشتم ، شماره 3 ، ص 12- 1

عباسی ، عباس ، معتضدیان ، رسول ، میرزایی ، محمدقاسم (1395) بررسی موانع اجرای خط مشی های عمومی در سازمان های دولتی ، پژوهش های مدیریت منابع انسانی ، دوره 6 ، شماره 2 ، تابستان 95 ، ص 69-49

عرب، سیدمحمد، ابراهیم زاده پزشکی ، رضا ، مروتی شریف آبادی ، علی (1393 ) طراحی مدل فرا ترکیب عوامل مؤثر  بر طلاق با مرور نظام مند مطالعه های پیشین ،  اپیدمیولوژی ایران ، شماره 4 ، صص 10-22

علی آبادی ، ابراهیم ، عزیزی ، محمد ، عالم تبریز ، اکبر ، داوری ، علی (1397) شناسایی موانع اجرای خط مشی های کارافرینی و نوآوری در برنامه های توسعه جمهوری اسلامی ایران ، فصلنامه علمی پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی ، دوره هشتم ، شماره 3 ، زمستان 97 ، ص 132-95

قلی پور ، رحمت الله ، دانایی فرد ، حسن ، زارعی متین ، جندقی ، غلامرضا ، فلاح ، محمدرضا (1390 ) ارائه مدلی برای اجرای خط مشی های صنعتی در استان قم ، مجله مدیریت فرهنگ سازمانی ، دوره نهم ، شماره دوم ، پاییز و زمستان 90 ، ص 130-103

قیصری ، فرهاد ، سلاجقه ، سنجر ، بیگ زاده عباس ، فرزانه ، شیخی ، ایوب (1398) بررسی ارتباط بین نقش بازیگران تدوین خط مشی عمومی با اجرای خط مشی های سلامت نظام اداری ، فصلنامه خط مشی گذاری عمومی در مدیریت ، سال دهم ، شماره سی و پنجم ، پاییز 98 ، ص 69-53

گیوریان ، حسن ، ربیعی مندجین ، محمدرضا (1391) تصمیم گیری و تعیین خط مشی دولتی ، نشر یکان ، چاپ چهارم پاییز 1391 ، تهران

لطیفی ، میثم ، کمیلی فرد ، مجتبی (1397) شناسایی موانع عملیاتی شدن سیاست های کلی نظام اداری ابلاغی مقام معظم رهبری مد ظله العالی ، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج ، سال بیست و یکم ، شماره 78 ، بهار 97 ، ص 99-73

لکی ، بهمن (1397) بررسی نارسائی های تدوین و اجرای خط مشی گذاری در سازمان های ایرانی ، مجله رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری ، شماره 5 ، تابستان 97 ، ص 109-98

مجید پور ، مهدی ، نامداریان ، لیلا (1394) شناسایی موانع اجرای اسناد سیاست علم و فناوری کشور ، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت نوآوری ، سال چهارم ، شماره 4 ، زمستان 94 ، ص 132-95

مقدس پور ،سعید ، دانایی فرد ، حسن ، کردنائیج ، اسدالله (1392 ) واکاوی عوامل کلیدی در عدم موفقیت برخی خط مشی های عمومی در ج . ا . ایران،  فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت فرهنگ سازمانی ، دوره یازدهم ، شماره اول ، بهار 92 ، ص 68-33

مودب ، محمدصادق (1384) تحلیلی از نارسایی خط مشی گذاری عمومی در ایران ، فصلنامه مطالعات مدیریت ( بهبود و تحول ) ، شماره 47 ، دوره 12 ، ص 178-161

واعظی ، رضا ، شریف زاده ، فتاح ، محمدی ، محسن (1394) الگویی برای ارزیابی خط مشی عمومی در ایران ( مطالعه خط مشی مالیات بر ارزش افزوده ) ، فصلنامه علوم مدیریت ایران ، سال دهم ، شماره 4 ، زمستان 94 ، ص 22-1

واعظی ، رضا ، محمدی ، محسن (1396) شناسایی و اولویت بندی الگوهای ارزیابی خط مشی عمومی ، چشم انداز مدیریت دولتی ، شماره 29 ، بهار 96 ، ص 72-47

وحدتی ، حجت ، منتظری نجف آبادی ، راضیه (1399 ) عارضه یابی اجرای خط مشی های دولتی در دانشگاه علوم پزشکی ایران با رویکرد انتروپی شانون ،

هاولت، مایکل، رامش، ام، ( 1380)، مطالعه خط مشی عمومی ، ترجمه: عباس منوریان و ابراهیم گلشن، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی

Smith Bruce L., 2003, “Public Policy and Public Participation Engaging Citizens and Community in the Development of Public Policy”, Population and Public Health Branch Atlantic Regional Office Health Canada

Buck Suzan J., 2004, “Understanding Environmental Administration and Law”, Washington D. C. Covelo. California

 Hayes Michael, 2007, “Policy Characteristics, Patters of Politics, and the Minimum Wage: Toward a Typology of Redistributive Policies”, The Policy Studies Journal , Vol 35, No. 3.

Ethridge Marcus E., 1993, “A New Kind Of Public Policy Encounters Disappointing Results”, Public Administration Review, Vol. 53, No. 4

Barron´S, 2004, “Civil Liberties And Civil Rights”, Eighth Grades, pp 304

 

 

 

 

 

Abstract:

Objective: In order to properly perform their duties to society, governments are required to implement policies that, if not implemented properly, could lead to a reduction in the level of welfare, backwardness of the country, and public dissatisfaction .The purpose of this study is to identify the implementation of public policy in the Central Bank Deputy Supervisor using the meta-combination identification method.

Research Method: Since reviewing and summarizing the findings of previous studies is an important step in drawing a comprehensive picture of them, their meta-combination has been considered. In the first step, by comprehensive search of sources, 150 sources were obtained, from which in a 3-stage refinement, 35 articles very related to the qualitative research method were selected. Concepts were extracted from the articles and by re-reading the concepts, the categories were extracted.

Findings:  Data analysis eventually led to the enumeration of 8 dimensions and 59 categories and the formation of a theoretical model.

Results: The results show that policy barriers, implementation barriers, support and financial barriers, implementation barriers, managerial barriers, environmental barriers, structural and organizational barriers and regulatory barriers are among the barriers affecting the implementation of public policies in Deputy Supervisor of the Central Bank

 

15

 

---