خط مشی حسابرسی عملکرد مدیریت و ارزیابی وضعیت موجود عوامل آن‌ در سازمان‌های دولتی

محورهای موضوعی : خطمشی‌گذاری عمومی در مدیریت

امین حسین زاده ¹ , نورمحمد یعقوبی ² , وحید پورشهابی ³

1 - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.
2 - استاد تمام، گروه مدیریت دولتی، واحد زاهدان، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران. (نویسنده مسئول)
3 - استادیار، گروه مدیریت، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.

تاریخ دریافت : 1401/03/01 تاریخ پذیرش : 1401/04/15 تاریخ انتشار : 1401/04/01

کلید واژه: حسابرسی عملکرد مدیریت, ارزیابی عملکرد, سازمان‌ دولتی,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: ارزیابی یکی از مهم ترین ابزارهای لازم برای تضمین کارایی و اثربخشی خط‌مشی های حسابرسی است که در عین اهمیت، کمتر موردتوجه خط مشی گذاران و خط مشی پژوهان مالی قرار گرفته است. شفافیت اطلاعات ناشی از حسابرسی صرفه اقتصادی و کارایی، بهبود پاسخگویی ناشی از حسابرسی اثربخشی و ارتقای اعتماد و درستی ناشی از حسابرسی صرفه اقتصادی بر کاهش فساد اداری مؤثر است. ازهمین‌رو، هدف پژوهش حاضربررسی و ارائه خط‌مشی حسابرسی عملکرد مدیریت و ارزیابی وضعیت موجود عوامل آن‌ در سازمان‌های دولتی است. روش: پژوهش حاضر توسعه‌ای - کاربردی با رویکرد آمیخته است، اعضای نمونه آماری بخش کیفی پژوهش را خبرگان و صاحب‌نظران حوزه حسابرسی عملکرد مدیریت به تعداد 15 نفر تشکیل دادند که بر اساس تکنیک گلوله برفی انتخاب شدند. 101 نفر از کارکنان ادارات منتخب دولتی استان سیستان و بلوچستان که به‌ صورت تصادفی انتخاب شدند، معرف نمونه آماری بخش کمی پژوهش بودند. داده‌های بخش کیفی توسط مصاحبه جمع‌آوری و بر اساس تکنیک تحلیل محتوا تجریه و تحلیل شدند. داده‌های بخش کمی نیز ازطریق پرسشنامه مستخرج از بخش کیفی پژوهش جمع‌آوری و به روش آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نتایج پژوهش گویای آن بود که عوامل حسابرسی عملکرد مدیریت شامل 8 عامل اصلی (شناسایی و بیان مسأله (نیاز)، اهداف راهبردی، اهداف عملیاتی، برنامه‌ریزی راهبردی، برنامه‌ریزی عملیاتی، اجرای حسابرسی عملکرد، پیامدهای حسابرسی عملکرد و حافظه سازمانی) و 28 عامل فرعی است. نتیجه گیری: همچنین ارزیابی وضعیت عوامل حسابرسی عملکرد مدیریت نشان داد که غیر از 9 عامل فرعی شناسایی‌شده، بقیه عوامل در وضعیت مطلوبی هستند.

چکیده انگلیسی:

Background and Aim: It is expected that policy change in management performance accounting and assessment of the current situation of factors will improve processes, improve external interactions and reduce violations and corruption. Transparency of information resulting from cost-effective auditing and efficiency, improving accountability resulting from effectiveness auditing, and promoting trust and accuracy resulting from costeffective auditing are effective in reducing corruption. Therefore, the purpose of this study is to review and present an audit policy for management performance and assess the current status of its agents in government organizations. Method: The present study is an application-development with a mixed approach. The members of the statistical sample of the qualitative part of the research were experts in the field of management performance auditing of 15 people who were selected based on the snowball technique. 101 employees of selected government departments of Sistan and Baluchestan province who were randomly selected were the statistical sample of the quantitative part of the research. Qualitative data were collected by interview and analyzed based on content analysis technique. Quantitative data were collected through a questionnaire extracted from the qualitative part of the research and analyzed in SPSS software. Findings The results of the study showed that management performance audit factors include 8 main factors (problem identification and expression (need), strategic objectives, operational objectives, strategic planning, operational planning, performance audit performance, performance audit implications and organizational memory) and 28 Is a subfactor. Conclusion: Also, the evaluation of the status of management performance audit factors showed that except for 9 identified sub-factors, all other factors are in good condition. .

منابع و مأخذ:

احمدی، علی اکبر؛ روزبهانی، علیرضا (1397). طراحی و تدوین مدل حسابرسی عملکرد مدیران اجرایی بانک­های دولتی. فصلنامه حسابداری دولتی، سال چهارم، شماره 2 (پیاپی 8)، صص 54-41.

احمدی، مریم؛ فرجی، علی اکبر؛ کریمی، محبوبه؛ ناظریه، مهرداد (1400). حسابرسی عملکرد مالی مدیریت پروژه‌ای در شهرداری سمنان در سال ۱۳۹۷. چهارمین همایش ملی توسعه علوم فناوریهای نوین در مدیریت، حسابداری و کامپیوتر، تهران.

اسکندری، کیوان (1390). اصول اساسی در حسابرسی عملکرد، دیوان محاسبات کشور. فصلنامه دانش حسابرسی، سال یازدهم، شماره 42، صص 116-100.

ایمانی برندق، محمد امین (1393). چالش‌های پیش‌روی الزامی‌شدن حسابرسی عملکرد در دستگاه‌های دولتی ایران. مجله علمی – پژوهشی حسابداری سلامت، دوره 3، شماره 4، صص 19-1.

باباجــانی، جعفــر (1389). مزایــای اجــرای حسابرســی عملکــرد در کشــور و نقــش آن در پاســخگویی، دیـوان محاســبات کشـور، مجموعـه مقــالات و سـخنرانی‌های همـایش حسابرسـی عملکــرد پاسخگویی و ارتقای بهره وری، انتشارات مرکز آموزش و بهسازی منابع انسانی، چاپ اول، تهران.

باباجانی، جعفر؛ دوست جباریان، جواد (1399). ارزیابی وضع موجود عوامل مؤثر بر استقرار نظام حسابرسی عملکرد در نهادهای بخش عمومی ایران، فصلنامه حسابداری دولتی، سال ششم، شماره 2 (پیاپی 12)، صص 150-137.

باباجانی، جعفر؛ قربانی­زاده، وجه الله؛ ایمان­زاده، پیمان (1398). الگویی برای استقرار نظام حسابرسی عملکرد در نهادهای بخش عمومی ایران. فصلنامه دانش حسابرسی، سال نوزدهم، شماره 76، صص 58-39.

جمشیدی، حمید؛ کیومرثی، فیروز (1388). اصول حسابرسی، چاپ اول، انتشارات بال: تهران.

حبشی، نعمت (1394) مطالعه نحوه ارزیابی عملکرد توسط دیوان محاسبات (موسسات عالی حسابرسی) دوازده کشور توسعه یافته و در حال توسعه در مقایسه با کشور جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه دانش حسابرسی، شماره 59، صص174-147.

حجازی، رضوان؛ مداحی، آزاده؛ قاسمی، مهسا (1399). طراحی مدلی برای حسابرسی عملیاتی پروژه­ها در شرکت ملی نفت ایران و شرکت­های تابعه. فصلنامه حسابداری دولتی، سال ششم، شماره 2 (پیاپی 12)، صص 94-79.

حیدری نژاد، قدرت اله؛ شکربیگی، سهراب (١٣٩١). حسابرسی عملکرد، ضرورتها، چالشها و راهکارها. مجموعه مقالات همایش ملی حسابداری و حسابرسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

خواجوی، شکراله؛ نوشادی، میثم (1389). حسابرسی 2: براساس استانداردهای حسابرسی ایران، چاپ اول، انتشارات ترمه، تهران.

الری دشت بیاض، محمود؛ قائم مقامی، کامران؛ ملکی، علی (1395). بررسی عوامل مؤثر در تعیین معیارهای حسابرسی عملکرد در دستگاه‌های اجرایی. دوفصلنامه علمی- پژوهشی حسابداری دولتی، دوره 2، شماره 3، صص 68-59.

زارعی، محمدحسین؛ فاضلی نژاد، جواد. (1395). الزامات حقوقی تحقق حسابرسی عملکرد در دیوان محاسبات کشور. فصلنامه دانش حسابرسی، شماره 63، صص 288-269.

عظیمی اسکویی، ابراهیم (1389). تجزیه و تحلیل موضوعی/ مهمانی شام در حسابرسی عملکرد، دیوان محاسبات کشور، فصلنامه دانش حسابرسی، سال دهم، شماره 3، صص 93-79.

فاوچی، هادی (1389). رهنمودهای اجرای استانداردهای حسابرسی عملکرد، بر اساس استانداردهای حسابرسی اینتوسای و تجارب عملی. مجموعه مقالات و سخنرانی­های همایش حسابرسی عملکرد پاسخگوئی و ارتقای بهره وری، مرکز تحقیقات و برنامه­ریزی دیوان محاسبات کشور، چاپ اول، تهران: انتشارات مرکز آموزش و بهسازی منابع انسانی دیوان محاسبات کشور.

فرقانی هریس، امیررضا (1399). بررسی چالش‌های فرا روی اجرایی شدن حسابرسی عملکرد و حسابرسی عملیاتی در شهرداری تهران. ماهنامه پایاشهر، دوره 2، شماره 23.

الله دینی، سیمین؛ چهرزاد، فرحناز (1398). حسابرسی عملیاتی جهت تعیین فرصتهایی جهت کارایی و صرفه اقتصادی بیشتر و بهبود اثربخشی در عملیات، سومین کنفرانس ملی مطالعات نوین مدیریت و حسابداری در ایران، کرج، ایران.

مبینی، ساسان؛ الماسی، محمدرضا (1398). حسابرسی عملکرد، انتشارات تخت جمشید: شیراز.

مهدی‌بیگی، نجمه؛ کمالیان، امین رضا؛ یعقوبی، نورمحمد؛ پورعزت، علی اصغر؛ رونقی، محمدحسین (1398). توسعه ظرفیت اصلاح نظام اداری در پرتو سازمان هوشمند با رویکرد داده‌بنیاد. پژوهش‌های مدیریت منابع سازمانی. دوره 9، شماره 3، صص 111-132.

مهرآرا، اسداله؛ مدانلو جویباری، سپیده، زارع زیدی، علیرضا (1397)، بررسی نقش حفاظت از محیط زیست در توسعه پایدار، مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه، سال سوم، شماره 2، صص 116-105.

نصیری، صادق (1395). حسابرسی عملیاتی و الزامات آن در بخش عمومی، چهارمین کنفرانس بین­المللی حسابداری مدیریت، مرکز همایش­های بین­المللی سازمان مدیریت صنعتی، تهران، ایران.

نمازی، نویدرضا؛ مهتری، زینب (1400). نقش حسابرسی عملیاتی در برنامه ریزی سازمانی و کنترل مدیریت. چهارمین کنفرانس ملی و نخستین کنفرانس بین المللی الگوهای نوین مدیریت و کسب و کار، تهران، ایران.

واحد حسابرسی عملیاتی سازمان حسابرسی،  (1394)، راهنمای حسابرسی عملیاتی، چاپ اول، انتشارات سازمان حسابرسی، تهران.

 

 

Becker, S. & Tobias, J. (2016).The Translation of Accrua Accounting and Budgeting and the Reconfiguration of Public Sector Accountants Identities. Critical Perspectives on Accounting.

Brenninkmeijer, A.; Gaston Moonen, et. al. (2018), Auditing Standards and the Accountability of the European Court of Auditors (ECA). Utrecht Law Review, 14 (1).

Daujotaitė, D.; Adomavičiūtė, D. (2017). The Role and Impact of Performance Audit in Public Governance. In Empirical Studies on Economics of Innovation, Public Economics and Management, pp. 29-44.

Day, G.S. (1995). The capabilities of market-driven rganizations. The Journal of Product Innovation Management, 3 (12): 257-258.

Dittenhofer, M. (2001). Performance Auditing in Governments. Journal of Managerial Auditing, 65 (12): 438-442.

Guerrero, L.A.; Pino, J.A. (2001). Understanding organizational memory. In Computer Science Society, 2001. SCCC '01. Proceedings. XXI International Conference of the Chilean.124-132. IEEE.

Skandari, K. and Sh. Kordbacheh (2018). “Explaining the Need for Performance Audit Standards in Government Agencies”, Shebak, No. 35, pp. 49-57. [In Persian]

Loke, C.; Ismail, S.; Abdul Hamid, F. (2016). The serception of public sector Auditors on Performance Audit in Malaysia: An Exploratory Study. Asian Review of Accounting, 24 (1): 90-104.

Morote, R.; Prowle, M. (2014). Developing performance audit in Spanish local government: an empirical study of a way forward. Public Money & Management. 34 (3): 179 – 196.

Nalewaik, A.; Mills, A. (2015). Project Performance Audit: Enhanced Protocols for Triple Bottom Line Results. 28th IPMA World Congress, IPMA 2014, 29 September – 1 October 2014, Rotterdam, The Netherlands.

Raudla, R.; Douglas, J. (2015). The Impact of Performance Audit on Public Sector Organizations: The Case of Estonia. Public Organization Review, pp: 1-17.

Stuart, R.D. (2000). library and information center manegment. Fifth edition, endowed, Colorado: libraries: inc.

Saleh, Z. (2017) “Malaysian Governmental Accounting: National Context and User Orientation”. International Review of Business Research Papers, 2 (3 ).

The Study Team of Zhejiang Provincial Audit Office, (2005), "Exploring the Model of Performance Audit in Zhejiang", Study Team of the Zhejiang Provincial Audit Office.