درک پدیدارشناسانه از تجربه فشارهای تحصیلی در دانش اموزان مقطع متوسطه شیراز با سبک های شخصیتی متفاوت
محورهای موضوعی : روانشناسی مثبت نگر اسلامیرویا میری 1 , مرضیه جعفرنژاد 2
1 - گروه روانشناسی، واحد ارسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، ارسنجان، ایران.
2 - گروه روانشناسی، واحد ارسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، ارسنجان، ایران.
کلید واژه: فشار تحصیلی, سبک شخصیتی, دانش‌آموزان متوسطه, تجربه زیسته, سلامت روان.,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف بررسی تجارب زیسته دانش‌آموزان مقطع متوسطه در شهر شیراز از فشارهای تحصیلی و تحلیل نقش سبک‌های شخصیتی در درک و تجربه این فشارها طراحی و اجرا شد. جامعه آماری شامل دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهر شیراز در سال تحصیلی ۱۴۰۴–۱۴۰۵ بود و نمونه‌گیری به روش هدفمند با توجه به تنوع جنسیتی، پایه تحصیلی و ویژگی‌های شخصیتی انجام گرفت. در مجموع، ۱۲ تا ۱۵ دانش‌آموز برای شرکت در پژوهش انتخاب شدند و داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته جمع‌آوری گردید. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش تحلیل پدیدارشناسانه تفسیری و با تأکید بر استخراج مضامین و الگوهای رفتاری، هیجانی و نگرشی دانش‌آموزان انجام شد. نتایج نشان داد که دانش‌آموزان با سبک‌های شخصیتی متفاوت فشار تحصیلی را به شیوه‌های متمایز تجربه می‌کنند؛ برون‌گراها فشار را فرصت رشد و تعامل اجتماعی می‌دانستند، درون‌گراها فشار را تهدیدآمیز تجربه کردند، وظیفه‌شناسان با برنامه‌ریزی و احساس کنترل آن را مدیریت می‌کردند، دانش‌آموزان با ثبات هیجانی پایین فشار را شدیدتر حس می‌کردند، توافق‌پذیرها تحت تأثیر انتظارات دیگران فشار بیشتری را تجربه نمودند و گشوده به تجربه‌ها فشار را محرکی برای یادگیری و رشد تلقی می‌کردند.
The present study was designed and implemented with the aim of investigating the lived experiences of high school students in Shiraz city of academic pressures and analyzing the role of personality styles in understanding and experiencing these pressures. The statistical population included high school students in Shiraz city in the academic year 1404-1405, and purposive sampling was conducted with regard to gender diversity, educational background, and personality traits. In total, 12 to 15 students were selected to participate in the study, and data were collected through semi-structured interviews. Data analysis was conducted using the interpretive phenomenological analysis method with an emphasis on extracting the themes and behavioral, emotional, and attitudinal patterns of students. The results showed that students with different personality styles experience academic pressure in distinct ways; Extroverts saw pressure as an opportunity for growth and social interaction, introverts experienced pressure as threatening, conscientious students managed it with planning and a sense of control, students with low emotional stability felt pressure more intensely, agreeable students experienced more pressure under the influence of others' expectations, and open to experiences viewed pressure as a stimulus for learning and growth.
منابع
امینی، ساسان، و خرمعلی، فاطمه. (1397). تأثیر سبک‌های شخصیتی بر تجربه فشار تحصیلی در دانش‌آموزان متوسطه. فصلنامه پژوهش‌های روانشناسی تربیتی، ۱۵(۲)، ۷۵-۹۴.
حسینی، محمد، ندجت، امیر، حسن‌آبادی، فاطمه، و پارسائیان، رضا. (1398). فشار تحصیلی و سلامت روان در نوجوانان: مطالعه‌ای کیفی. فصلنامه روانشناسی و آموزش، ۱۲(۴)، ۵۳-۷۰.
Ackerman, P. L., & Heggestad, E. D. (1997). Intelligence, personality, and interests: Evidence for overlapping traits. Psychological Bulletin, 121(2), 219 245
Chamorro Premuzic, T., & Furnham, A. (2003). Personality, intelligence and UKCAT scores as predictors of medical school performance. British Journal of Psychology, 94(2), 193 202.
Christensen, E. (2023). Quantitative versus qualitative approaches in studying academic stress. Educational Psychology Review, 35, 123-142.
Jeronimus, B. F., Ormel, J., Aleman, A., Penninx, B. W., & Riese, H. (2016). Neuroticism and common mental disorders: Meaning and utility of a complex relationship. Clinical Psychology Review, 51, 87 97.
Menz, J., Hamilton, K., & Brown, L. (2020). Academic stress and student mental health: Personality as a moderating factor. Journal of Adolescence, 80, 12-25.
Mishra, R. (2019). Educational pressure and adolescent well-being: Cultural perspectives. Child Development Research, 2019, 1-12.
Tian, H., Jiang, S., & Huebner, T. (2018). Personality traits and coping with academic stress among high school students. Personality and Individual Differences, 135, 65-72.
Varo, J., Garcia, M., & Hall, B. (2023). Emotional stability, conscientiousness, and academic stress: Evidence from adolescents. Journal of School Psychology, 95, 45-61
