ارائه مدل علی درگیری تحصیلی بر اساس جو مدرسه، باورهای معرفت شناختی و سبک های حل مساله دانش آموزان
محورهای موضوعی :فائزه اکبری 1 , مریم زرنقاش 2 , نادره سهرابی 3 , مجید برزگر 4
1 - دانشجو دکتری، روانشناسی تربیتی، ، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران
2 - استادیار گروه روانشناسی بالینی ، دانشکده روانشناسی ، دانشگاه ازاد مرودشت ، مرودشت ، ایران
3 - استادیار گروه روانشناسی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران
4 - استادیار، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، فارس، ایران
کلید واژه: درگیری تحصیلی, جو مدرسه, باورهای معرفت شناختی, سبک های حل مساله,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر بررسی ارائه مدل علی درگیری تحصیلی بر اساس جو مدرسه،باورهای معرفت شناختی و سبک های حل مساله دانش اموزان بود. این مطالعه از نوع همبستگی به روش مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان بوشهر در سال تحصیلی 1402- 1401 تعداد آنها 1350 نفر بود که بر اساس فرمول کوکران تعداد 299 نفر به شیوه تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای جمع‌آوری داده‌ها شامل پرسشنامه‌های درگیری تحصیلی ریو (2013)، جو مدرسه پاشیاردیس (2000)، باورهای معرفت‌شناختی شومر (1990) و سبک‌های حل مسئله کسیدی و لانگ (1996) بودند. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های همبستگی پیرسون، رگرسیون و تحلیل مسیر، و با بهره‌گیری از نرم‌افزارهای SPSS و AMOS تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که جو مدرسه، باورهای معرفت شناختی و سبک¬های حل مساله سازنده با درگیری تحصیلی رابطه مثبت و معنادار و سبک‌های حل مسئله غیرسازنده با درگیری تحصیلی رابطه منفی دارند. نتایج مدل‌یابی معادلات ساختاری نشان می‌دهد که جو مدرسه، باورهای معرفت شناختی و سبک‌های حل مسئله می‌توانند درگیری تحصیلی دانش‌آموزان را پیش‌بینی کنند. بر اساس نتایج، درگیری تحصیلی تحت تأثیر عوامل محیطی، باورهای فردی و شیوه‌های مقابله با مسائل قرار دارد.
The aim of the present study was to investigate the presentation of a causal model of academic engagement based on school climate, epistemological beliefs, and problem-solving styles of students. This study was a correlational study using structural equation modeling. The statistical population included all secondary school students in Bushehr city in the academic year 2022-2023, numbering 1350 people, of whom 299 people were selected by cluster random sampling based on Cochran's formula. Data collection tools included the questionnaires of Reeve's Academic Engagement (2013), Pashiardis' School Climate (2000), Schommer's Epistemological Beliefs (1990), and Cassidy and Long's Problem-Solving Styles (1996). Data were analyzed using Pearson correlation, regression, and path analysis tests, and using SPSS and AMOS software. The findings showed that school climate, epistemological beliefs, and constructive problem-solving styles have a positive and significant relationship with academic engagement, and non-constructive problem-solving styles have a negative relationship with academic engagement. The results of structural equation modeling show that school climate, epistemological beliefs, and problem-solving styles can predict students' academic engagement. Based on the results, academic engagement is influenced by environmental factors, individual beliefs, and methods of coping with problems.
منابع
بهادری، زهرا، امانی، مرضیه، و مودی، مریم. (1397). بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های تنظیم هیجانی بر راهبردهای تنظیم هیجانی و کیفیت زندگی بانوان سرپرست خانواده. فصلنامه علمی-پژوهشی زن و جامعه، 9(34)، 1-18.
تازیکی، طیبه، مؤمنی، خدامراد، کرمی، جهانگیر، و افروز، غلامعلی. (2022). تأثیر مداخله مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کیفیت زندگی و بهزیستی روانشناختی مادران دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی. روانشناسی افراد استثنایی، 12(45)، 1-26.
تدینی، عباس، آقامحمدیان شعرباف، حمیدرضا، و معینی‌زاده، مجید. (1400). اثربخشی بهزیستی‌درمانی گروهی بر بهزیستی روانشناختی، تنظیم شناختی هیجان، نگرانی و تاب‌آوری زنان سرپرست خانوار. فصلنامه زن و جامعه، 12(47)، 67-84.
جعفری، خ. (1394). مقایسه‌ی سرمایه‌ی روانشناختی و سبک مقابله‌ای و سلامت روان در زنان سرپرست خانوار و عادی (غیر سرپرست خانوار) شهر شیراز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
جعفری‌شالکوهی، عفت، اسدی‌مجرد، سمیه، و اکبری، بهاره. (2020). تأثیر آموزش ذهن‌آگاهی بر تاب‌آوری و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان زنان باردار. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 21(80)، 43-53.
جوادیان، رقیه، میرزایی فتح‌آباد، هدی، و افراسیابی، حبیب. (2019). مطالعۀ کیفی دلایل و زمینه‌های مشارکت‌نکردن زنان سرپرست خانوار در برنامه‌های توانمندسازی. پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران، 8(2)، 65-86.
حسینی طبقدهی، لیلا. (1401). اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر خود تاب‌آوری و حمایت اجتماعی ادراک شده زنان سرپرست خانوار. زن و مطالعات خانواده، 15(57)، 153-174.
خانجانی، مسعود، سهرابی، فرامرز، و اعظمی، یونس. (2018). بررسی تأثیر برنامه ارتقای تاب‌آوری و مدیریت استرس بر بهزیستی روانشناختی، معنای زندگی، خوش‌بینی و رضایت از زندگی زنان بی‌سرپرست. نشریه روان پرستاری، 6(2), 1-11.
دراهکی، احمد، و نوبخت، [نام کوچک نویسنده مشخص نیست]. (2021). بررسی وضعیت اقتصادی و اجتماعی زنان سرپرست خانوار ایرانی: یک آنالیز ثانویه. پایش، 20(4)، 427-437.
رئیسی، حمیرا، شریفی، طیبه، غضنفری، احمد، و چرامی، مریم. (1399). مقایسه اثربخشی درمان خودشفقت‌ورزی و آموزش سرمایه روانشناختی بر تحمل پریشانی و خودتنظیمی هیجانی. مجله تحقیقات علوم رفتاری، 18(4)، 481-492.
سلاجقه، سوزان، امامی‌پور، سوزان، و نعمت‌الله زاده ماهانی، کاظم. (1396). تبیین مدل ساختاری روابط بین خود انسجامی و بهزیستی روانشناختی بر اساس راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در زنان مبتلا به سرطان پستان. اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی، 12(46)، 67-76.
عابدین، طیبه، قدسی، پروانه، تقی‌لو، صادق، و دوایی، مهدی. (1401). رابطه علّی خودشناسی انسجامی و نیازهای بنیادین روانشناختی با بهزیستی روانشناختی: با توجه به نقش میانجی ذهن‌آگاهی در دانش‌آموزان. مطالعات روانشناختی نوجوان و جوان، 3(2)، 213-226.
قربانی، رقیه، و فولادچنگ، محبوبه. (1394). ارتباط خودتنظیمی و تسلط جمعی با بهزیستی روانشناختی. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 2(8)، 31-42.
مصطفی‌پور، ویدا، حسین‌ثابت، فاطمه، و برجعلی، احمد. (2019). اثربخشی آموزش مثبت‌نگری به شیوهٔ گروهی بر افزایش شادکامی و کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار. زن و مطالعات خانواده، 12(45)، 62-78.
Asif, S., Mudassar, A., Shahzad, T. Z., Raouf, M., & Pervaiz, T. (2020). Frequency of depression, anxiety and stress among university students. Pakistan Journal of Medical Sciences, 36(5), 971.
Auerbach, R. P., Mortier, P., Bruffaerts, R., Alonso, J., Benjet, C., Cuijpers, P., ... & Kessler, R. C. (2018). WHO world mental health surveys international college student project: Prevalence and distribution of mental disorders. Journal of Abnormal Psychology, 127(7), 623.
Ardi, M. N., Tulab, T., Yurista, D. Y., & Sariroh, A. (2022). Determinants of family resilience in female-headed families on the North Coast of Java. Jurnal Ilmiah Al-Syir'ah, 20(2), 237-250.
Baidun, A., Shaleh, A., Miftahuddin, M., Luzvinda, L., & Muhtar, D. (2020, March). Effect of psychological capital and gratitude on subjective well-being young mother of hijrah communities in Jakarta. In Proceedings of the 1st International Conference on Religion and Mental Health, ICRMH 2019, 18-19 September 2019, Jakarta, Indonesia.
Bowie, S. L., Banks, S., Dopwell, D. M., & Martin, K. B. (2022). A differential analysis of depressed mood symptomology among welfare-reliant African American and Latinx women heads of household. Journal of Poverty, 26(7), 606-621.
Dello Russo, S., & Stoykova, P. (2015). Psychological capital intervention (PCI): A replication and extension. Human Resource Development Quarterly, 26(3), 329-347.
Duyan, M., Ilkim, M., & Çelik, T. (2022). The Effect of Social Appearance Anxiety on Psychological Well-Being: A Study on Women Doing Regular Pilates Activities. Pakistan Journal of Medical & Health Sciences, 16(02), 797-797.
Elliot, A. J., Gallegos, A. M., Moynihan, J. A., & Chapman, B. P. (2019). Associations of mindfulness with depressive symptoms and well-being in older adults: the moderating role of neuroticism. Aging & Mental Health, 23(4), 455-460.
Goudarzi, S., Jalali Farahani, M., & Saberi, A. (2019). The effect of authentic leadership style on the psychological well-being of the employees of the Ministry of Sports and Youth with the intermediate role of psychological capital. Scientific Journal of Organizational Behavior Management in Sport Studies, 6(3), 37–48.
Kwon, M., & Kim, H. (2020). Psychological Well-Being of Female-Headed Households Based on Age Stratification: A Nationwide Cross-Sectional Study in South Korea. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(18), 2-11. MDPI AG.
Krok, D. (2015). The mediating role of optimism in the relations between sense of coherence, subjective and psychological well-being among late adolescents. Personality and Individual Differences, 85, 134-139.
Lengua, L. J., Thompson, S. F., Calhoun, R., Long, R. B., Price, C., Kantrowitz-Gordon, I., & Moini, N. (2023). Preliminary Evaluation of the Effectiveness of Perinatal Mindfulness-Based Well-Being and Parenting Programs for Low-Income New Mothers. Mindfulness, 14(4), 933-952.
Lipson, S. K., Lattie, E. G., & Eisenberg, D. (2019). Increased rates of mental health service utilization by US college students: 10-year population-level trends (2007–2017). Psychiatric Services, 70(1), 60-63.
Lahiri-Dutt, K., & Pattnaik, I. (2022). Women Headed Households in Agriculture: Report from West Bengal, India. Ecology, Economy and Society–the INSEE Journal, 5(1), 223-229.
Luthans, B. C., Luthans, K. W., & Avey, J. B. (2014). Building the leaders of tomorrow: The development of academic psychological capital. Journal of Leadership & Organizational Studies, 21(2), 191-199.
Moksnes, U. K., & Lazarewicz, M. (2016). The association between self-esteem and sense of coherence in adolescents aged 13–18 years: The role of sex and age differences. Personality and Individual Differences, 90, 150-154
Rahimi, S., Hajloo, N., & Basharpoor, S. (2019). The prediction of psychological well-being among students of mohaghegh ardebili university in 2018 based on the perspective of time dimensions (the mediator role of life expectancy): A Descriptive Study. Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences, 18(7), 657-674.
Seligman, M. E. (2019). Positive psychology: A personal history. Annual Review of Clinical Psychology, 15, 1-23.
Sapranaviciute-Zabazlajeva, L., Sileikiene, L., Luksiene, D., Tamosiunas, A., Radisauskas, R., Milvidaite, I., & Bobak, M. (2022). Lifestyle factors and psychological well-being: 10-year follow-up study in Lithuanian urban population. BMC Public Health, 22(1), 1011.
Stivers, L. (2022). Empowerment of Female-Headed Households: A Christian Ethical Response. Journal of the Society of Christian Ethics, 42(1), 169-187.
Vo, D. H., & Ho, C. M. (2023). Determinants of wealth outcomes in female-headed households in Vietnam. Feminist Economics, 29(2), 154-191.
Yalir Agha, A., & Sharif, N. (2011). Correlation between psychological well-being and sense of coherence in the students of Islamic Azad University-Central Tehran Branch. Researcher Bulletin of Medical Sciences, 15(6), 273-279
