تدوین و ارزیابی اثربخشی برنامه آموزش پذیرش خویشتن برای دانش‌آموزان تیزهوش
الهام فردی
1
(
دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه علوم تحقیقات، تهران، ایران.
)
مریم اساسه
2
(
گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات، علوم اجتماعی و انسانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
)
لیلا کاشانی وحید
3
(
استادیار گروه روانشناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
)
عزیزی محمدپارسا
4
(
ستادیار گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران.
)
کلید واژه: برنامه آموزش پذیرش خویشتن, سبک زندگی, دانش‌آموزان تیزهوش, انگیزش تحصیلی,
چکیده مقاله :
این پژوهش به بررسی و مقایسه سبک زندگی و سرمایه روان‌شناختی در دانش‌آموزان تیزهوش و عادی در شهر کرمانشاه می‌پردازد. هدف اصلی مطالعه شناسایی تفاوت‌های معنادار در ابعاد انگیزش تحصیلی، خودتنظیمی و خودارزشمندی میان دو گروه است. برای دستیابی به این هدف، از رویکرد میدانی و از نوع مقایسه‌ای با استفاده از پرسشنامه‌های استاندارد شده بهره گرفته شد. نمونه آماری این پژوهش شامل ۴۰۰ دانش‌آموز منتخب از مدارس مختلف کرمانشاه است که از طریق نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای تعیین شدند. روش‌های آماری به‌کار گرفته شده شامل آزمون t مستقل برای بررسی تفاوت‌ها و آزمون‌های همبستگی Pearson جهت تحلیل روابط بین متغیرها بوده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد دانش‌آموزان تیزهوش در زمینه‌های خودتنظیمی و انگیزش تحصیلی عملکرد بهتری از خود نشان داده و سطح خودارزشمندی آن‌ها نیز به‌طور معناداری بالاتر از دانش‌آموزان عادی است. یافته‌ها حاکی از اهمیت ویژه عوامل روان‌شناختی در ارتقای عملکرد تحصیلی و توسعه فردی می‌باشد. بر اساس نتایج، پیشنهاد می‌شود برنامه‌های آموزشی و تربیتی مبتنی بر تقویت سرمایه روان‌شناختی، به ویژه برای فعال‌سازی استعدادهای دانش‌آموزان تیزهوش تدوین گردد تا بتوانند در محیط‌های آموزشی به صورت بهینه رشد و شکوفایی یابند. در نهایت، نتایج این مطالعه می‌تواند مبنایی برای اصلاح سیاست‌های آموزشی و تعیین استراتژی‌های مداخله‌ای در مدارس محسوب شود. همچنین، تحلیل‌های آماری تکمیلی نشان داد که شاخص‌های کلیدی سرمایه روان‌شناختی موجب افزایش بهره‌وری تحصیلی و بهبود تعاملات اجتماعی در میان دانش‌آموزان می‌شود که می‌تواند راهگشای تدوین راهبردهای نوین آموزشی باشد.
چکیده انگلیسی :
This study examines and compares lifestyle and psychological capital in gifted and normal students in Kermanshah. The main aim of the study is to identify significant differences in the dimensions of academic motivation, self-regulation, and self-esteem between the two groups. To achieve this goal, a field and comparative approach was used using standardized questionnaires. The statistical sample of this study included 400 students selected from different schools in Kermanshah, who were determined through stratified random sampling. The statistical methods used included independent t-tests to examine differences and Pearson correlation tests to analyze relationships between variables. The results obtained show that gifted students performed better in the areas of self-regulation and academic motivation, and their level of self-esteem was also significantly higher than that of normal students. The findings indicate the special importance of psychological factors in improving academic performance and personal development. Based on the results, it is suggested that educational and training programs based on strengthening psychological capital should be developed, especially to activate the talents of gifted students so that they can grow and flourish optimally in educational environments. Finally, the results of this study can be considered a basis for reforming educational policies and determining intervention strategies in schools. Also, supplementary statistical analyses showed that key indicators of psychological capital increase academic productivity and improve social interactions among students, which can be a guide to developing new educational strategies
