نقد نظریه بسط تجربه نبوی دکتر سروش بر مبنای عصمت پیامبر (ص)
محورهای موضوعی : نقد کلامی و فلسفی موضوعات دینی- اسلامی
1 - گروه الهیات، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
کلید واژه: وحی, نظریه بسط تجربه نبوی, تجربه دینی, دکتر سروش, عصمت پیامبر (ص),
چکیده مقاله :
بعد از آشنایی صاحب‌نظران و متکلمان مسلمان با فلسفه جدید مسیحیت در طی دو دهه اخیر، نظریات نوینی در باب وحی در فضای فکری و علمی جامعه ایران مطرح شده است. یکی از مهمترین نظریات، نظریه بسط تجربه نبوی ارائه شده از سوی دکتر سروش است. که شبهات زیادی را برای نسل جوان در پی داشته است و بررسی و نقد این نظریه در جهت رفع شبهات به وجود آمده از اهمیت زیادی برخوردار است. وی برای مستندسازی نظریه خود به آیاتی از قرآن و ابیاتی از مثنوی مولوی استناد کرده است. این نظریه متأثر از آبشخورهای فکری متعدد غربی است. در این مقاله، به منظور بررسی و نقد این نظریه از دیدگاه عصمت پیامبر (ص)، ابتدا آرای سروش در رابطه با وحی و سپس مستندات ایشان بررسی و در هر مرحله نقدهای علمی و مستند از قرآن و آرای صاحب‌نظران در رد این نظریه ارائه شده است.
After Muslim scholars and theologians became familiar with the new philosophy of Christianity over the past two decades, new theories about revelation have been proposed in the intellectual and scientific atmosphere of Iranian society. One of the most important theories is the theory of expanding prophetic experience presented by Dr. Soroush. It has caused many doubts for the younger generation, and examining and criticizing this theory in order to remove the doubts that have arisen is of great importance. To document his theory, he has cited verses from the Quran and verses from Rumi's Masnavi. This theory is influenced by many Western intellectual sources. In this article, in order to examine and criticize this theory from the perspective of the infallibility of the Prophet (PBUH), Soroush's views on revelation were first examined, followed by his documentation, and at each stage, scientific and documented criticisms of the Quran and the opinions of experts in rejecting this theory are presented.
1) قرآن کریم.
2) ابراهیمی، حسین، (۱۳۸۶). پژوهش و تحقیقی نو در سیره نبی اعظم، قم، نشر: ثقلین.
3) ابن منظور، محمد ابن مکرم (بی‌تا). لسان العرب، بیروت، دار الکتب بیروت، کتابخانه دیجیتالی، شماره 7322.ج۱۵: ۳۷۹و403
4) احمد بن فارس بن زکریا القزوینی الرازی، (1404ه ). معجم مقاييس اللغة. ج: 4: 331.
5) اندیشکده برهان، (۱۳۹۶). ستیز با وحی، نقدی بر ادعاهای سروش در موضوع وحی و قرآن، تهران، نشر: دیدمان.
6) آلوسی، محمود بن عبدالله، (1415ق). روح‌المعانی، بیروت، دارالعلمیه، ج 6.
7) جوادی آملی، عبدالله، (۱۳۷8). الوحی ونبوت، چاپ اول، قم، نشر: اسراء.
8) جوادی آملی، عبدالله، (1397)، تفسیر موضوعی قرآن (قرآن درقرآن). چاپ دوازدهم، ج9، قم، نشر: اسراء.
9) جوادى آملى، عبدالله، (1392). تفسیر موضوعى قرآن مجید، ج 3، (وحی ونبوت)، قم، نشر: اسراء.
10) راغب اصفهانی حسین بن محمد (۱۳92). المفردات فی غریب القرآن، چاپ پنجم، ترجمه: خداپرست، قم: نشر نوید اسلام.
11) سبحانی، جعفر، (1384). منشور جاوید، ج 2و ج5، قم، مؤسسه امام صادق (ع).
12) سبحانی، جعفر، ( ۱۴۳۱ ق). عصمت الانبیاء فی القرآن الکریم، چاپ چهارم، قم: موسسه امام جعفر صادق علیه السلام.
13) سروش، عبدالکریم، (۱۹۹۶). متن سخنرانی دین مقوله‌ای است انسانی.
14) سروش، عبدالکریم، (1378 ). بسط تجربه نبوی چاپ اول نشر: صراط.
15) سلاحورزی، ثریا، (1386). کثرت گرایی هیک، نزاع میان واقع گرایی و ضد واقع گرایی، مجله فلسفه، شماره12: 115 -137.
16) طباطبایى، سید محمد حسین، (1383). المیزان فى تفسیر القرآن، ج 2، قم: دفتر نشر اسلامی جامعه مدرسین، چاپ 9: 134 (کلام فى عصمة الانبیاء).
17) عرب صالحی، محمد، (1391). مسئله وحی با نگاهی به مکاتبات آیت الله سبحانی و دکتر سروش، تهران نشر: کانون اندیشه جوان.
18) فعالی، محمد تقی، (1385). تجربه دینی و مکاشفه قرآنی، چاپ دو تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
19) قائمی نیا، علیرضا(1381). تجربه دینی و گوهر دین، قم، نشر: بوستان کتاب.
20) لویس معلوف، (1387). المنجد، ترجمه محمد بندر ریگی، تهران نشر: اسلامی، ص۵۱۰.
21) مصباح یزدی، محمد تقی، (۱۳۸6 ). آموزش عقاید، چاپ بیست و نهم، نشر بین الملل.
