نقش سرمایه‌های اقتصادی و فرهنگی در تبیین سبک زندگی سلامت محور جوانان شهر زنجان: یک مطالعه مدل‌سازی
محورهای موضوعی : فصلنامه علوم اجتماعی
سید احمد موسوی
1
,
لیلا حاجی آقایی
2
,
فیض الله نوروزی
3
1 -
2 - علوم اجتماعی، علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران
3 - دانشگاه آزاد تهران شمال
کلید واژه: سبک زندگی سلامت محور, جوانان, سرمایه اقتصادی, سرمایه فرهنگی, بوردیدو, مدل‌سازی, زنجان,
چکیده مقاله :
سبک زندگی سلامت محور به عنوان مجموعه‌ای از الگوهای جمعی رفتاری، شامل ابعادی چون ورزش، تغذیه مناسب، خودکنترلی و رفتارهای پیشگیرانه، نقشی اساسی و غیرقابل انکار در تضمین سلامت، بهزیستی و کیفیت زندگی جوانان ایفا می‌کند. با توجه به اهمیت ویژه دوره جوانی در شکل‌گیری عادات و رفتارهای سلامت آتی جامعه، و نیز تأثیرگذاری منابع ساختاری و اجتماعی بر این الگوها، پژوهش حاضر به صورت یک مطالعه مدل‌سازی انجام شده است. از این رو پژوهش حاضر یک مطالعه مدل‌سازی و در صدد تبیین سبک زندگی سلامت محور جوانان بر اساس سرمایه‌های اقتصادی و فرهنگی می‌باشد. در چارچوب نظری این تحقیق، از نظریات کلاسیک و معاصر به‌ویژه دیدگاه‌های بوردیو در مورد سرمایه استفاده شده است.روش تحقیق از نوع پیمایشی است و داده‌ها با استفاده از پرسشنامه جمع‌آوری شده‌اند. جامعه آماری این تحقیق را جوانان شهر زنجان تشکیل می‌دهند و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران ۳۸۴ نفر تعیین گردید.یافته‌های تحقیق بر اساس نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که مدل رگرسیون کلی معنادار بوده است (سطح معناداری0.000) متغیرهای مستقل در مدل، در مجموع حدود ۳۵ درصد از تغییرات سبک زندگی سلامت محور جوانان را تبیین می‌کنند (ضریب تعیین R2 = 0.351)بررسی ضرایب رگرسیون حاکی از آن است که سرمایه اقتصادی و سرمایه فرهنگی هر دو دارای تأثیر مثبت و معناداری بر سبک زندگی سلامت محور جوانان بوده‌اند. ضریب بتای استاندارد شده نشان داد که سرمایه اقتصادی با ضریب 0.350 = ، قوی‌ترین تبیین‌کننده این سبک زندگی در میان تمامی متغیرهای مورد بررسی در مدل بوده است.نتیجه‌گیری نشان داد که؛ نقش محوری سرمایه‌های اقتصادی و فرهنگی جوانان در ارتقاء رفتارهای سلامت محور آنان حائز اهمیت است. لذا، توجه به بهبود وضعیت اقتصادی خانواده‌ها و افزایش دسترسی جوانان به منابع و فرصت‌های فرهنگی، می‌تواند به عنوان ابزاری مؤثر برای ارتقاء سلامت عمومی و کیفیت زندگی شهر زنجان مورد توجه سیاست‌گذاران قرار گیرد.
Health-oriented lifestyle, as a multi-causal, multi-dimensional and multi-implied phenomenon, is related to collective behavioral patterns that can be a barrier to health-related problems and a guarantee of health for the individual. This style consists of various dimensions such as exercise, proper and improper nutrition, self-control and preventive behaviors. Therefore, the present study is a modeling study and seeks to explain the health-oriented lifestyle of young people based on economic and cultural capital. In the theoretical framework of this study, classical and contemporary theories, especially Bourdieu's views on capital, have been used. The research method is a survey type and data have been collected using a questionnaire. The statistical population of this study consists of the youth of Zanjan city and the sample size was determined using the Cochran formula as 384 people. The findings of the study, based on the results of multiple regression analysis, showed that the overall regression model was significant (significance level 0.000). The independent variables in the model explain about 35% of the changes in the health-oriented lifestyle of the youth (coefficient of determination R2 = 0.351). The examination of the regression coefficients indicates that both economic capital and cultural capital had a positive and significant effect on the health- The standardized beta coefficient showed that economic capital, with a coefficient of = 0.350, was the strongest explanatory factor of this lifestyle among all the variables examined in the model. The conclusion indicates the pivotal role of the economic and cultural capital of the youth in promoting their health-oriented behaviors. Therefore, paying attention to improving the economic situation of families and increasing youth access to cultural resources and opportunities can be considered by policymakers as an effective tool for promoting public health in the city of Zanjan.
ایمانی عباسی، سیما،1404،تحلیل روانشناختی اثرات سبک زندگی سلامت محور و سواد سلامت بر اختلال شخصیت مرزی،نهمین کنفرانس بین المللی و دهمین کنفرانس ملی یافته های نوین در مدیریت، روان شناسی و حسابداری،تهران
پارسامهر, مهربان و رسولی نژاد, سید پویا . (1394). بررسی رابطه سبک زندگی سلامت محور با سلامت اجتماعی در بین مردم شهر تالش. توسعه اجتماعی, 10(1), 35-66. doi: 10.22055/qjsd.2015.11936
حاجی ابراهیم عراقی، بیتا،1404،بررسی رابطه بین خودمهارگری و ارزشمندی بدن با سبک زندگی سلامت محور در زنان چاق، مجله رویکردهای نوین در مدیریت آموزش و علوم سلامت، دوره: 2، شماره: 2
عرفانی پور، مهسا،1404،پیش بینی خودتنظیمی تحصیلی بر اساس رفتارهای بازدارنده سبک زندگی تحصیلی سلامت محور در نوجوانان،دومین همایش بین المللی و سومین همایش ملی زیستن با کیفیت از منظر روانشناسی، مشاوره و مددکاری اجتماعی،خمینی شهر
گلابی، فاطمه. (1401). رسانه و سبک زندگی سلامت محور (مطالعه سبک زندگی سلامت محور شهروندان در استان آذربایجان شرقی). مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 14(2 )، 65-80. SID. https://sid.ir/paper/1064057/fa
فریدونی ضربی، هادی و دارابی، مسعود و پهلوان، منوچهر،1403،تاب آوری شهری در شهرهای ساحلی استان مازندران با تاکید بر نقش حمایت اجتماعی و سبک زندگی سلامت محور،
مجیدی پرست، معصومه و یزدی، رضوان و مومنی، سجاد،1404،تدوین الگوی سبک زندگی تحصیلی سلامت محور بر اساس انگیزش ورزشی با نقش تعدیل کنندگی شبکه های اجتماعی، دوماهنامه راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، دوره: 18، شماره: 2
Amini R, Rajabi M, Omidi A, Soltanian AR, Esmaeili M. Effect of selfe-management of healthy lifestyle on health promotion bebaviors of Ischemic patient: a clinical study. Nursing and Midwifery Journal of Hamedan (Nasim Danesh), 2016; 24(3): 174-183. [DOI:10.21859/nmj-24035]
Hatef Pourrashidi Alibigloo, Zeinab Eshaghi.(2025).The Integrated Model of Health Behavior Promotion (IMHBP): A Synergistic Approach to Promote Health-Oriented Behaviors,The Open Public Health Journal,Volume 18,2025,,ISSN 1874-9445, https://doi.org/10.2174/0118749445375249250206112941.
Naturalis, A., Kuleva, I., Koleva, V., Yaneva, G., Atanasova, M., Nedretova, A., Dragoeva, A. (2024). A healthy lifestyle score and healthy behaviour of adults in Bulgaria. Acta Scientifica Naturalis. 11. 28-41. 10.2478/asn-2024-0016.
Soleimani Moghadam R, Mohammadi S, Kargar Kakhki N, Mohammadi M, Ghadimifar A, Ahmadnejad A, Talaei Bagestani, A, Nemat Allahi WR, Mohammadzadeh AR, Ghayour Mobarhan M, Mohammadzadeh F. Evaluation the predictors in patients with cardiovascular disease based on Walker health-promoting lifestyle. Iranian Journal of Diabetes and Metabolism, 2018; 17(3): 157-64.
Yermakhanov, B.O., Daniarov, T.A., Apendiyev, T. (2025). FORMATION OF A HEALTHY LIFESTYLE IN STUDENTS: EXPERIMENTAL STUDY AND RESEARCH RESULTS. THE BULLETIN. 416. 10.32014/2025.2518-1467.989.
Zhang, L., Zhong, T., Dong, K. (2025). University-based physical education as a structured temporal and spatial opportunity for shaping health-oriented lifestyles. Frontiers in Public Health. 13. 10.3389/fpubh.2025.1597480.
