مقایسه اثر بخشی فرزند پروری مبتنی بر طرحواره و بازی درمانی مبتنی بر تعامل والد-کودک(cprt) بر هیجان تحصیلی کودکان دبستانی
محورهای موضوعی : مطالعات اسلامی ایرانی خانواده
مهشید عبادوز
1
,
مرجان حسین زاده تقوایی
2
,
آدیس کراسکیان موجمناری
3
,
ناهید هواسی سومار
4
,
معصومه ژیان باقری
5
1 - گروه خدمات تربیتی و روانشناختی، دانشکده تعلیم و تربیت اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، ایران.
2 - گروه روانشناسی، واحدکرج، دانشگاه آزاد اسلامی،کرج، ایران
3 - گروه روانشناسی، دانشکده تعلیم و تربیت اسلامی، دانشگاه آزاد واحد کرج، ایران
4 - گروه مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
5 - گروه خدمات تربیتی و روانشناختی، دانشکده تعلیم و تربیت اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، ایران.
کلید واژه: فرزند پروری مبتنی بر طرحواره, بازی درمانی مبتنی بر تعامل والد- کودک( CPRT), هیجان تحصیلی, کودکان دبستانی,
چکیده مقاله :
مقدمه: هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثر بخشی فرزند پروری مبتنی بر طرحواره و بازی درمانی مبتنی بر تعامل والد- کودک(cprt) بر هیجان تحصیلی کودکان دبستانی است.روش: پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری بود.روش نمونه گیری به این صورت بود که ابتدا با قرعه کشی، یکی از مداریس منطقه هفت شهر تهران انتخاب شد. سپس از میان مادران دانش آموزان پایه دوم تا پنجم این مدرسه، به روش نموه گیری در دسترس، برای تکمیل پرسشنامه ها دعوت به عمل امد. پس از تحلیل داده ها، مادران دارای نشانگان ناکارامدی شناسایی شده و برای شرکت در دوره های آموزشی فرزندپروری مبتنی بر طرحواره و تعامل والد- کودک فراخوان شدند. ابزار این پژوهش شامل پرسشنامه سنجش هیجان تحصیلی پکرانAEQ بود. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از آزمون تحلیل واریانس آمیخته در نرم افزار SPSS 26 انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد فرزند پروری مبتنی بر طرحواره و بازی درمانی مبتنی بر تعامل والد-کودک بر هیجان تحصیلی کودکان دبستانی اثر بخش است. همچنین اثر بخشی مداخلات در مرحله پیگیری نیز ثبت گردید.نتیجهگیری: بر اساس نتایج، استفاده از فرزند پروری مبتنی بر طرحواره و بازی درمانی مبتنی بر تعامل والد-کودک(cprt) با افزایش مولفه های مثبت هیجان تحصیلی و کاهش مولفه های منفی ای هیجان، باعث اثر بخش شدن این دورویکرد آموزشی- درمانی بر هیجان تحصیلی( هیجان مرتبط با یادگیری) درکودکان دبستانی میشود.
Introduction: The present study aimed to compare the effectiveness of schema-based parenting and Child-Parent the academic emotions of elementary school children Method: The research employed a quasi-experimental design with pre-test, post-test, a control group, and a follow-up phase. Sampling was conducted by first randomly selecting a school from District 7 of Tehran. Then, mothers of second to fifth grade students were invited through convenience sampling to complete the questionnaires. After analyzing the responses, mothers identified with dysfunctional parenting patterns were invited to participate in either the schema-based parenting or CPRT training programs. The primary instrument was Pekrun’s Academic Emotions Questionnaire (AEQ). Data analysis was performed using mixed ANOVA via SPSS version 26 Findings: : demonstrated that both schema-based parenting and CPRT significantly improved academic emotions in children. Furthermore, the effectiveness of both interventions was sustained at the follow-up stage. Conclusion: The findings suggest that both schema-based parenting and parent-child play therapy have an impact on the academic excitement of elementary school children. So by using these two things, I can increase and improve the exciting components of good academics.Relationship Therapy (CPRT) on
فهرست منابع
امانی، احمد، عیسی نژاد، پشاآبادی، سمیرا. (1398). اثر بخشی آموزش گروهی خود تنظیمی هیجانی بر راهبرد های انگیزش، اهمال کاری تحصیلی، تدریس پژوهش(3)181-208.
پیله ور دانالو، سمانه و نیکنام، ماندانا (1400). اثر بخشی بازی درمانی مبتنی بر رابطه والد-کودک بر کیفیت مراقبت های مادرانه و خودمهارگری کودکان با مشکلات رفتاری، پژوهش های علوم شناختی و رفتاری، 2(19)، 70- 53.
جمشیدی، مهدی، نریمانی، فرشته، پولادی، سارا. (۱۳۹۸). مقایسه تاثیر فرزندپروری مبتنی بر طرحواره و مثبت بر تعارض والد - کودک. مجله روانشناسی خانواده، ۱۳(۳), ۱۰۱-۱۲۰.
حبیبزاده، فاطمه، محمدی، زهرا، و اکبری، بیتا. (۱۴۰۰). بررسی اثربخشی بازیدرمانی بر اضطراب و خودکنترلی دانشآموزان دبستانی. فصلنامه روانشناسی رشد، ۱۷(۲)، ۸۵–۱۰۴.
سبزیان، سعیده؛ مهرابی، حسینعلی وکلانتری، مهرداد (1397). بررسی پیش بینی کننده های اضطراب دوره کودکی طرحواره های ناسازگار کودک و سبک های فرزندپروری مادر، مجله علوم رفتاری، 6(3) 253-262.
شریفی، مینا و سپهوند، تورج (1402). اثر بخشی درمان رابطه کودک-والد بر ابعاد عملکرد خانواده در مادران کودکان پیش دبستانی، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 22(7). 690-677.،
آی، عفت، مهدی نژاد، ولی و جناآبادی، حسین.(1400). اثر بخشی طرحواره درمانی بر پایستگی تحصیلی و فرسودگی تحصیلی دانشجویان پزشکی، راهبرد های آموزش در علوم پزشکی، 14(2).
عظیمی، فاطمه. (۱۳۹۴). رابطه خودمهارگری و هیجانات تحصیلی با پیشرفت تحصیلی در دانشآموزان. فصلنامه روانشناسی مدرسه، ۴(۳)، ۱۱–۲۵.
قربانی، فاطمه، و نیکنام، سارا. (۱۴۰۰). بررسی اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر طرحواره بر سبک فرزندپروری و خودمهارگری
رجب پور، مجتبی؛ مکوند حسینی، شاهرخ و رفیعی نیا، پروین (1391). اثر بخشی گروه درمانی رابطه والد- کودک بر پرخاشگری کودکان دبستانی. مجله روانشناسی بالینی،4(1)،74-65. علوم رفتاری 6 (4): 355-367.
رضایی، زینب، پیوسته گر، مهرانگیز و قدیری، فاطمه(1391). اثر بخشی بازی درمانی شناختی- رفتاری به همراه مشارکت والدین در کاهش ترس اجتماعی کودکان،
زارعیفرد، سارا، دهقانی، مهدی، و شریفی، علی. (1399). بررسی اثربخشی بازیدرمانی رابطهمحور بر رفتارهای ناسازگار کودکان.
کریمی مقدم،حسین ، قاسم زاده، سوگند، و ارجمندنیا، علی اکبر، ( 1401) . اثربخشی برنامه آموزش خانواده مبتنی بر طرحواره بر مدیریت هیجان در نوجوانا ناسازگار، دو فصلنامه روان شناسی خانواده، 9(2)،54-68.
حسین خانزاده، عباسعلی؛ طاهر، محبوبه؛ سید نوری، سیده زهرا؛ یحیی زاده، آیدا و عیسی پور، مهدی (1392). رابطه شیوه تعامل والد- فرزند با میزان اعتیاد پذیری و گرایش به جنس مخالف در دانشجویان، فصلنامه اعتیاد پژوهشی 7(28)،74-59.
گیبسون، ل.، (1399). دنیای بزرگسالی با آسیب های هیجانی کودکی؛ مقابله با آسیب های ناشی از بی توجهی و طرد فرزند پروری، ترجمه سوگند قاسم زاده، مریم فکری وساجده دودی، تهران؛ ورجاوند.
نعمتی، معصومه، بدری، رحیم، نعمتی، شهروز، قره داغی، علی، 1401. تاثیر آموزش روانشناختی ذهنیت های طرحواره ای بر بهبود هیجان تحصیلی دانش آموزان دارای اختلال هیجانی و رفتاری، ماهنامه علوم روانشناختی، 21(114).
منابع انگلیسی
Abun, D., & Magallanes, T. (2018). Academic Self-Regulation of STEM of Senior High School Students of Divine Word Colleges in Region I, Philippines and Their Academic Performance. Texila International Journal of Academic Research, 5(1), 14-30.
Barden, R. C., Ford, M. E., Jensen, P. S., Dolins, J. C., & Jenkins, J. A. (2014). Parenting, discipline, and educational success: A framework for understanding and intervention. Psychology Press.
Belsky, J. (1984). The determinants of parenting: A process model. Child Development, 55(1), 83–96.
Borden, L. A., Herman, K. C., Stormont, M., Goel, N., Darney, D., Reinke, W. M., &Webster-Stratton, C. (2014). Latent profile analysis of observed parenting behaviors in a clinic sample. Journal of Abnormal Child Psychology, 42(5), 731-742.
Bratton, S. C., Ray, D., Rhine, T., & Jones, L. (2005). The efficacy of play therapy with children: A meta-analytic review of treatment outcomes. Professional Psychology: Research and Practice
Crawford, T., Brown, D., & Majomi, P.(2018). Educating patients using schema theory: Nursing interactions in mental health care. Collegian, 25(1), 70-84.
Flores. J., Caqueo-Urízar, A., Ramírez, C., Arancio, G. & Cofré, J. P. (2020).Locus of Control, Self-Control, and Gender as Predictors of Internalizing and Externalizing Problems inChildren and Adolescents in Northern Chile. Front.Psychol, 11. 2015.
Gibson, L. (2020). Adult Children of Emotionally Immature Parents; how to heal from distant, rejecting or self involvedparents.Translated by; S. ghasemzadeh. M.Fekri & S.Vadoodi. Tehraan; Varjavand(in persion).
Habibzadeh, A., Beiki, M., & Parzour, P. (1400). The role of cognitive emotion regulation styles in predicting students' psychological health and academic performance. Journal of Mental Development, 10 (7), 114-105. 37
Landreth, G. & Bratton, S. (2002). Nutrition, Health and Safety Play Therapy: The Art of the Relationship. Journal of early education and family review, 10, 30-34.
Landreth GL, Bratton SC. Child parent relationship therapy (CPRT): A 10-session filial therapy model. New York, NY: Routledge. 2006; 7-42
Louis, J., & Louis, K. (2017). Good enough parenting: an in depth perspective on meeting core emotional needs and avoiding exasperation. Translated by: S. M. Mousavi Movahed. Tehran: Arjmand. (In Persian)
Lockwood, G., & Samson, R. A. (2020). Schema Therapy for Children and Adolescents
Pekrun, R. (2006). The control-value theory of achievement emotions:Assumptions, corollaries, and implications for educational research and practice. Journal of Educational Psychology Review, 18(4), 315-341.
Pugh,M.(2015). A narrative review of schemas and schema therapy outcomes in the eating disorders.Cilinical Psychologhy Review, 39, 30-41.
Thompson,A.,& Rudolph, B.(2009). The therapeutic benefits of yherapy in parent- child relationships and developmental growth. Journal of child Psycology and Play Therapy, 14(2), 123-145.
Yıldız, M., Duru, H., & Eldeleklioğlu, J. (2020). Relationship between Parenting Styles and
Multidimensional Perfectionism; A Meta-Analysis Study. Educational Sciences:
Theory and Practice, 20(4), 16 - 35.
Young, J. E., Klosko, J. S., & Weishaar, M. E. (2003). Schema therapy: A practitioner’s guide. Translated by: H. Hamidpour & Z. Andouz. Tehran: Arjmand. (In Persian)
