تأثیر موسیقی‌درمانی بر ریتم خلقی و نشخوار فکری دانش‌آموزان دختر دارای اختلال اضطراب فراگیر

محورهای موضوعی : علوم تربیتی

فاطمه مسعودزاده ¹ , نفیسه صداقت ² , مجید پور فرج عمران ³

1 - گروه روانشناسی، واحد آیت الله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران. [e-mail]
2 - گروه هنر، واحد آیت الله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران.(نویسنده مسئول) [e-mail]
3 - گروه روانشناسی، واحد بهشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بهشهر، ایران. [e-mail]

تاریخ دریافت : 1404/04/31 تاریخ پذیرش : 1404/06/05 تاریخ انتشار : 1404/06/31

کلید واژه: موسیقی درمانی, ریتم خلقی, نشخوارفکری, اختلال اضطراب فراگیر, دانش آموزان دختر,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر موسیقی‌درمانی بر ریتم خلقی و نشخوار فکری دانش‌آموزان دختر مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر انجام شد. این مطالعه نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهرستان آمل در سال تحصیلی 1404-1403 بود که 30 نفر به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) جایگذاری شدند. گروه آزمایش 12 جلسه دو ساعته موسیقی‌درمانی فعال دریافت کرد، در حالی که گروه کنترل مداخله‌ای دریافت نکرد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه ریتم خلقی دی اولیویرا و همکاران (2021)، پرسشنامه نشخوار فکری نالن هوکسما و مارو (1991) بود. داده‌ها با آزمون شاپیرو-ویلک و تحلیل کوواریانس چندمتغیره در 26-SPSS تحلیل شدند. نتایج نشان داد که موسیقی‌درمانی به‌طور معنی‌داری ریتم خلقی را بهبود بخشیده و نشخوار فکری را کاهش داده است (0.001<p). این یافته‌ها بر اهمیت موسیقی‌درمانی به‌عنوان مداخله‌ای غیرتهاجمی در مدیریت اضطراب دانش‌آموزان تأکید دارد.

 

چکیده انگلیسی:

This study aimed to investigate the effect of music therapy on mood rhythm and rumination in female students with generalized anxiety disorder. The study was a quasi-experimental design with a pretest-posttest control group. The population consisted of female high school students in Amol during the 2024-2025 academic year diagnosed with generalized anxiety disorder. Thirty participants were selected through purposive sampling and randomly assigned to experimental and control groups (15 per group). The experimental group received 12 two-hour active music therapy sessions, while the control group received no intervention. The research instruments included the Mood Rhythm Inventory by de Oliveira et al. (2021), the Rumination Scale by Nolen-Hoeksema and Morrow (1991), and the Generalized Anxiety Disorder Scale by Spitzer et al. (2006). Data were analyzed using the Shapiro-Wilk test and multivariate analysis of covariance in SPSS-26. Results showed that music therapy significantly improved mood rhythm and reduced rumination. These findings highlight the importance of music therapy as an effective, non-invasive intervention for alleviating anxiety symptoms in students.

منابع و مأخذ:

آقازاده، رضا (1401). اثربخشی موسیقی‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر وضعیت خلقی و کیفیت خواب دانشجویان با علائم افسردگی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه یزد.
امامی کوپایی، سمیه (1403). اثربخشی آموزش خودکارآمدی بر کمک‌طلبی تحصیلی و کاهش نشخوارهای فکری در بین دانش‌آموزان دختر متوسطه دوم شهر اصفهان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور مرکز اصفهان.
اصلانی، ثریا؛ خادمی، علی و اعتمادی‌نیا، مهین (1402). اعتباریابی نسخه فارسی ابزار ریتم خلق تجدیدنظرشده (MRhI). مجله رویش روان‌شناسی،12, (6)
اصلانی، ثریا؛ خادمی، علی و اعتمادی‌نیا، مهین (1402). بررسی رابطه ریتم خلق و عامل‌های شخصیتی هگزاکو در دانشجویان. مجله مطالعات ناتوانی، 13.147
باقری‌نژاد، مینا؛ صالحی فدردی، جواد؛ طباطبایی، محمود (1389). رابطه بین نشخوار فکری و افسردگی در نمونه‌ای از دانشجویان ایرانی. مطالعات تربیتی و روان‌شناسی، 11(1)، 21-38.
برک، لورا (1388). روان‌شناسی رشد. ترجمه یحیی سیدمحمدی. تهران: ارسباران.
حسن‌نیا، سمیرا (1400). اثربخشی موسیقی‌درمانی بر کیفیت خواب و تنظیم خلق دانشجویان دارای کیفیت خواب نامطلوب. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، موسسه آموزشی عالی دیبان.
سرمد، زهره؛ حجازی، الهه و عباس بازرگان (1390). روش تحقیق در علوم رفتاری. تهران: آگاه.
صحرانورد، امیر (1403). نقش واسطه‌گری تصور از خود در رابطه افکار خودآیند منفی با اضطراب فراگیر در دانشجویان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی شاندیز.
نائینیان، محمدرضا؛ شعیری، محمدرضا؛ شریفی، معصومه و هادیان، مهری (1390). بررسی پایایی و اعتبار مقیاس کوتاه اختلال اضطراب فراگیر. روان‌شناسی بالینی و شخصیت (دانشور رفتار)، 41-50.

American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5). Washington, DC: APA Publishing. Cheung, D. S. K., et al. (2022). Effects of music therapy on anxiety and emotional well-being in adolescents: A randomized controlled trial. Journal of Child and Adolescent Mental Health, 34(1), 45-56
. Enrique Octavio Flores Gutiérrez, Víctor Andrés Terán Camarena (2015). Music therapy in generalized anxiety disorder. The Arts in Psychotherapy, 44, 19-24
. Gross, J. J. (1998). The emerging field of emotion regulation: An integrative review. Review of General Psychology, 2(3), 271-299
. Harney, C., et al. (2022). Is music listening an effective intervention for reducing anxiety? A systematic review and meta-analysis of controlled studies. Psychology of Music, 50(1), 1-18
. Nilsson, U. (2009). The effect of music intervention in stress response to surgery. Journal of Advanced Nursing, 65(9), 1835-1844
. Nolen-Hoeksema, S. (2000). The role of rumination in depressive disorders and mixed anxiety/depressive symptoms. Journal of Abnormal Psychology, 109(3), 504-511
. Salimpoor, V. N., Benovoy, M., Larcher, K., Dagher, A., & Zatorre, R. J. (2011). Anatomically distinct dopamine release during anticipation and experience of peak emotion to music. Nature Neuroscience, 14(2), 257-262
. Thoma, M. V., et al. (2020). The effect of music on the human stress response: A randomized controlled trial. PLOS ONE, 15(8), e0236847
. Zhang, Y., et al. (2023). Analysis of the effect of music therapy interventions on college students with excessive anxiety. Frontiers in Psychiatry, 14, 1059432
.
Bedrosian, T. A. & Nelson, R. J. Influence of the modern light environment on mood. Mol. Psychiatry 18, 751–757 (2013).
Ishak, M., Naqvi, A., Azatian, A., & Jeffrey, J. (2022). Music therapy for anxiety disorders in adolescents and young adults: A systematic review. Johnson, S. L., Cohen, L. H., & Alloy, L. B. (2022). Personality disorders and anxiety: A comorbidity perspective. Journal of Personality Disorders, 36(4), 421-439
. Kessler, R. C., Berglund, P., & Demler, O. (2022). Lifetime prevalence and age-of-onset distributions of DSM-5 disorders. JAMA Psychiatry, 79(10), 963-972
. Lambert, K. G., Nelson, R. J., Jovanovic, T. & Cerda, M. Brains in the city: Neurobiological effects of urbanization. Neurosci. Biobehav. Rev. 58, 107–122 (2015)
. Mennin, D. S., Fresco, D. M., Ritter, M., & Heimberg, R. G. (2019). An open trial of emotion regulation therapy for generalized anxiety disorder and co-occurring depression. Depression and Anxiety, 36(8), 711-723
. Thaut, M. H., McIntosh, G. C., & Hoemberg, V. (2016). Neurobiological foundations of neurologic music therapy: Rhythmic entrainment and the motor system. Frontiers in Psychology, 7, 1185. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2016.01185
Walker, W., Walton, J., DeVries, A., & Nelson, R. (2020). Circadian rhythm disruption and mental health. Translational Psychiatry, 10. https://doi.org/10.1038/s41398-020-0694-0