بررسی جرایم ارزهای مجازی ازدیدگاه فقه جزایی
محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات حقوقی فضای مجازیتوحید پوراحمدثانی قوشچی 1 , عباسعلی اکبری 2
1 - دانشجو
2 - استادیار دانشگاه آزاد واحد تبریز
کلید واژه: ارز مجازی, فقه جزایی, حقوق کیفری,
چکیده مقاله :
ارزهای دیجیتال به دلیل پیچیدگی های متعدد و شبهات فراوانی که پیرامون آنها مطرح است نیازمند بررسی دقیق هستند.در این مقاله سعی شده که در وهله اول به شرح و تبیین دقیق ارزهای دیجیتال پرداخته شود تا غبار شبهات از هویت حقیقی این ارزها زدوده گردد؛ در نگاه اول، ارزهای دیجیتال بسسیار پیچیده و مبهم به نظر میرسند؛ اما در واقع ماهیت سادهای دارند که در کنار معایب، مزایا و نظرات مختلف مطرح شده پیرامون آنها، در سراسر جهان، حقیقت وجودی اشان، مفقود شده است. در پژوهش حاضر ابعاد فقهی موضوع با دو رویکرد فقه فردی و حکومتی و همچنین در دو سطح معامله و استخراج تبیین گشته است؛ علاوه بر این اجتهاد چندمرحله ای و نظر خبرگان مالی اسلامی و مراجع عظام تقلید شروط جواز استفاده از پول های رمزنگاری شده احصا گردیده است. یافته ها یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که, در خصوص مشروعیت این پول بین فقها اختلاف نظر است, بعضی فقها نظر به عدم مشروعیت آن دارند و مهمترین دلایل فقهاء برای رد مشروعیت بیت کوین ابهام داشتن این ارز, مشخص نبودن مبدا و مقصد آن, پرخطر و ریسک پذیر بودن و خارجی بودن آن است. نتیجه گیری دیدگاه فقه در مقابل با موارد مستحدثه مالی از جمله بیت کوین تاییدی است. پول مورد تایید فقه شیعه محصور به وجوه نقد نیست. در فقه شیعه هیچ قید و مبنایی مبنی بر آن که مالیت ایجاد شده از مزایای مصرف گرایی باشد وجود ندارد و ارز مجازی و بیت کوین مالیت دارد.
Digital currencies require careful examination due to their numerous complexities and the many doubts that surround them. In this article, an attempt has been made to first describe and explain digital currencies in detail in order to remove the dust of doubts from the true identity of these currencies; At first glance, digital currencies seem very complex and ambiguous; but in fact, they have a simple nature that, along with the disadvantages, advantages, and various opinions raised about them, all over the world, their true existence has been lost. In the present study, the jurisprudential dimensions of the issue have been explained with two approaches to individual and governmental jurisprudence, as well as at two levels of transaction and extraction; In addition, multi-stage ijtihad and the opinions of Islamic financial experts and great authorities have been cited to determine the conditions for the permission to use encrypted money. Findings The findings of the present study show that there is a difference of opinion among jurists regarding the legitimacy of this money. Some jurists consider it illegitimate, and the most important reasons for jurists to reject the legitimacy of Bitcoin are the ambiguity of this currency, the lack of clarity of its origin and destination, its high risk and risk-taking, and its foreignness. Conclusion The jurisprudence's view is affirmative in contrast to financial innovations, including Bitcoin.
اخوان، پیمان ، ارزهای دیجیتال، بیت کوین، بلاکچین و مفاهیم پایه ، تهران، نشر آتی نگر ، چاپ اول، ۱۳۹۷
السان ، مصطفی ، حقوق بانکی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت)، تهران، چاپ هفتم ، ۱۳۹۹
جوادی، امیر، حقوق تجارت بين الملل تجارت ديجيتال»، جلد دوم نشر حقوق یار ، چاپ اول ،۱۳۹۷
حاتمی ، علی و کریمیان، اسماعیل حقوق سرمایه گذاری خارجی در پرتو قانون و قراردادهای سرمایه گذاری ، تهران، تیسا، ۱۳۹۳
زمانی فراهانی ، مجتبی ، پول ارز و بانکداری تهران ، نشر ترمه ، چاپ چهاردهم ،۱۳۸۸
شانی، مرتضی، توضیح بیت کوین توضیح بلاک چین شرکت چاپ و نشر بازرگانی ۱۳۹۷
شیروی ، عبدالحسین ، حقوق تجارت بین الملل ، انتشارات سمت ، تهران، چاپ هفتم ، زمستان ۱۳۹۳
زید، عبدالعظیم «هل تعترف الشريعة بثمنية العمالت الرقمية المشفرة»، مجلة إسرا الدولية للمالية الإسلامية، ١٤٤٤ق.
انصاری، مرتضی، مکاسب؛ قم مجمع الفكر السلامي، ۱۳۳۸.
خادمان محمود ابوطالب کوشا و فاطمه نوری شناسایی ماهیت حقوقی رمز ارزها با تحلیل ساختاری آنها در نظام حقوقی ایران مجله حقوقی دادگستری دوره ٨٥ ش ١١١، ١٤٠٠.
خمینی، سیدروح الله تحریر الوسیله، ج ۱، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ١٤٣٩ق. كتاب البيع ؛ ج ۱، تهران مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ،۱۳۸۸
طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم تكملة العروة الوثقى، قم: مؤسسة النشر الإسلامي، ١٤٤٠.
صدر، سید محمد باقر منهاج الصالحين (المحشى)، ج ۱، قم: انتشارات دارالصدر، ١٤٤٠ق.
طباطبایی الحکیم سید محسن منهاج الصالحين؛ قم: دار الرساله، ۱۳۳۸.
عبدالسميع، محمد و ابراهيم محمد، «النقود اللكترونية أحكام فقهیه و آثار اقتصادية دراسة مقارنه»؛ مجله كلية الشريعة والقانون، ١٤٢٠ق.
نایینی، میرزا محمدحسین؛ المكاسب والبيع، ج ۱، قم: دفتر انتشارات اسلامی، ١٤٣٨ق.
هاشمی شاهرودی سید محمود المطور تهران دانشگاه عدالت ١٤٣٨ق.
انصاری ، اعظم ، تعیین ثمن در کنوانسیون بیع بین المللی کالا ، فصلنامه دیدگاههای حقوق قضایی دوره ۲۳، شماره
خردمند، محسن، بررسی فقهی استخراج و مبادله رمز ارزها با تمرکز بر شبکه بیت کوین» ، مجله معرفت اقتصاد اسلامی سال دهم ، بهار و تابستان ۱۳۹۸
جمالزاده ناصر و مجتبی باباخانی کاربرد» قاعده حفظ نظام در اندیشه فقهی سیاسی امام خمینی ». دو فصلنامه دانش سیاسی ۱۳۹۶
صمدی لرگانی محمود و امید شهیر بیت کوین در ایران و تحلیل آن از دیدگاه مالی، حقوقی و فقه اسلامی» همایش ملی پژوهشهای حسابداری و مدیریت با رویکرد کسب و کارهای نوین تنکابن دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن ۱۳۹۶
عباسیان، عزت الله و همکاران بی قاعدگی حباب قیمتی در بورس اوراق بهادار تهران رویکرد محدودیت در آربیتراژ»، فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی ، سال بیست و سوم ، زمستان ۱۳۹۴
گروه پژوهشی حقوق بانکی ، مسائل حقوقی فقهی رمز ،ارزها مجله حقوق بانکی، سال ششم، شماره ۱۲ ، نیمسال دوم،۱۳۹۶
قزل بیگلو مسلم مشروعیت رمز ارزها از منظر فقه حکومتی و فردی نهمین کنفرانس بین المللی اقتصاد مدیریت و حسابداری با رویکرد ارزش آفرینی شیراز موسسه آموزشی مدیران خبره نارون ۱۳۹۸
مشرق نیوز افشاگری درباره بیت کوین https://www.mashreghnews.ir/news .
مصباح، محمد سعید و علی صادقی واکاوی ابعاد فقهی قاعده نفی سبیل دومین کنفرانس ملی پژوهشهای نوین در مدیریت و حقوق کازرون دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون تهران دانشگاه امام صادق (ع) ۱۳۹۷.
سند الزامات و ضوابط فعالیت در حوزه رمزارزها در کشور ، معاونت فناوریهای نوین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ، بهمن ۱۳۹۷
قانون پولی و بانکی کشور مصوب ۰۴،۱۸، ۱۳۵۱
قانون عملیات بانکی بدون ربا
قانون مدنی ایران
. کنوانسیون بیع بین المللی کالا ۱۹۸۰
