کارکرد زبان آرکائیک (کهن) و زبان عامیانه در شعر نظیری نیشابوری
محورهای موضوعی : زبان شناسی، گویش شناسی، فرهنگ عامه،ادبیات فارسی
1 - مدرس مدعو دانشگاه آزاد واحد کرج
کلید واژه: کلیدواژه ها: سبک هندی, نظیری نیشابوری, زبان آرکائیک, زبان عامیانه.,
چکیده مقاله :
نظیری نیشابوری، از شاعران مشهور سبک هندی است که با استفاده از ظرفیت های زبانی متنوع، تصویرهای شعری خلاقانه را در این سبک، پدید آورد. یکی از مهمترین جلوه های این تنوع، کاربرد هم زمان زبان کهن (آرکائیک) و زبان عامیانه در شعر است که سبب غنای کلام او شده و آن را به آئینه ای تمام نما، از تحولات اجتماعی و فرهنگی -زبانی عصر او بدل کرده است. آمیختگی و ترکیب زبان فاخر و کهن با واژگان عامیانه و گاه محاوره ای، سبب شده، شعر او هم برای خواص، جذاب باشد و هم برای عوام، قابل درک شود. زبان آرکائیک در قالب واژگان مهجور و ساختارهای نحوی سنتی و اصطلاحات کهن، بُعدی سنتی به شعر او می بخشد و زبان عامیانه از طریق واژگان روزمره و کنایات مردمی و اصطلاحات محاوره ای، صبغه مردمی و صمیمیت و پویایی را به شعر او القا می کند. مقاله حاضر با روش تحلیلی – توصیفی، به بررسی و تحلیل کارکرد زبان کهن (آرکائیک) و زبان عامیانه در شعر نظیری نیشابوری پرداخته است تا جلوه های این دو نوع زبان را در شعر او با ذکر نمونه هایی نشان داده و نقش و تأثیر آنها را در شکل گیری سبک ادبی او بیان کند.
Naziri Neyshaburi, one of the well-known poets of the Indian style, created innovative poetic imagery by using diverse linguistic capacities. One of the most important aspects of this diversity, the use of Archaic and Colloquial language at the same time in his poetry, has enriched his expression and made it a comprehensive reflection of the societal-cultural and linguistic transformations of his time. The intermingling of refined and colloquial expression, has made his poetry both appealing to the intellectuals and understandable to the common people. The Archaic language, through the use of archaic words, traditional syntactic structures, and ancient phrases, imparts a traditional dimension to his poetry. In contrast, the colloquial language, with its everyday words, popular idioms, and colloquial expressions, brings a sense of intimacy, liveliness, and mobility. This article, through a descriptive – analytical method, has examined and analyzed the function of archaic and colloquial language in the poetry of Naziri Neyshaburi, to illustrate the manifestations of these two types of language in his poetry through examples, and to explain their role and impact in shaping his literary style
پورنامداریان، تقی (1384)، در سایه آفتاب، تهران: سخن.
جمال زاده، محمد علی (1382)، فرهنگ لغات عامیانه، تهران : سخن.
حسن پور آلاشتی، حسین (1384)، طرز تازه، تهران: سخن.
خوئینی، عصمت (پاییز و زمستان 1395)، سال 6/ شماره 8/ فصلنلمه علوم ادبی، بررسی زبان در غزل نظیری نیشابوری، صص 83-105.
داد، سیما (1378)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: مروارید.
شفیعی کدکنی، محمد رضا (1386)، موسیقی شعر، تهران: آگه.
علی پور، مصطفی (1378)، ساختارزبان شعر امروز، تهران: فردوس.
فتوحی، محمود (1390)، سبک شناسی، تهران: سخن.
گلچین معانی، احمد (1369)، کاروان هند، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
میر صادقی (ذوالقدر)، میمنت (1376)، واژه نامة هنر شاعری، تهران: کتاب مهناز.
ناتل خانلری، پرویز(1347)، زبانشناسی و زبان فارسی، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
نظیری نیشابوری، محمدحسین (1379)، دیوان نظیری نیشابوری، تصحیح محمدرضا طاهری، تهران: نگاه.
