بررسی خشکسالی و اقلیم آسایش شهرستان برخوار و اثرات آن بر گردشگری

محورهای موضوعی : مقالات تحلیلی جغرافیایی و محيطي

الهه علافچیان ¹ , امیر گندمکار ² , حسین سلیمانی ³ , احمد خادم الحسینی ⁴

1 - گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
2 - دانشیار گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
3 - گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
4 - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی جغرافیا و برنامه ریزی شهری واحد نجف آباد

تاریخ دریافت : 1404/03/13 تاریخ پذیرش : 1404/09/26 تاریخ انتشار : 1404/09/29

کلید واژه: اقلیم آسایش, خشکسالی, گردشگری, برخوار,

چکیده مقاله :

خشکسالی یکی از مخاطره‌آمیزترین بلایای طبیعی است که بر بخش های مختلف از جمله صنعت گردشگری اثرات زیان باری می گذارد. گردشگری نیز یکی از بخش‌هاي اصلی اقتصاد جهانی به شمار می‌آید و به شدت متأثر از اقلیم و شرایط اقلیمی می باشد. هدف از این پژوهش بررسی خشکسالی و اقلیم آسایش شهرستان برخوار و اثرات آن بر توسعه گردشگری می باشد. در این راستا از داده های ماهانه بارش، دما، رطوبت نسبی و سرعت باد ایستگاه فرودگاه اصفهان طی دوره آماری 2022-1980 استفاده شد. با توجه به اینکه ایستگاه فرودگاه نزدیکترین ایستگاه به شهرستان برخوار می باشد؛ لذا از داده های این ایستگاه استفاده شد. ابتدا خشکسالی با استفاده از شاخص بارش استاندارد (SPI) بررسی شد. سپس اقلیم آسایش شهرستان براساس شاخص های PET، PMV و UTCI بررسی شد. نتایج بدست آمده نشان داد سال های 2008 و 2021 خیلی خشک بوده اند. سالهای 1986، 2006، 2012 خیلی مرطوب و سال 1993 فوق العاده مرطوب بوده است. نتایج اقلیم آسایش نشان داد شهرستان برخوار در ماه های گرم سال دارای شرایط گرم و خیلی گرم و در ماه های سرد سال دارای شرایط سرد و خنک می باشد. در مقیاس سالانه نیز طبق شاخص های PMV و PET تمام سالهای مورد مطالعه از شرایط خنک و کمی خنک برخوردار بوده اند و طبق شاخص UTCI تمام سالها بدون تنش حرارتی بوده اند. در مجموع می توان بیان نمود ماه های گرم سال از آسایش و راحتی برای گردشگران برخوردار نیست. خشکسالی های رخ داده نیز باعث کاهش منابع آبی، کاهش پوشش گیاهی، افزایش دما، افزایش گرد و غبار و تشدید شرایط خشکسالی می شود؛ لذا فصول بهار و پاییز مناسب ترین فصل برای حضور گردشگران در این شهرستان می باشد.

چکیده انگلیسی:

Drought is one of the most dangerous natural disasters that has detrimental effects on various sectors, including the tourism industry. Tourism is also one of the main sectors of the global economy and is strongly affected by climate and climatic conditions. The purpose of this study is to investigate the drought and climate comfort of Borkhar County and its effects on tourism development. In this regard, monthly precipitation, temperature, relative humidity, and wind speed data from the Isfahan Airport station during the statistical period of 1980-2022 were used. Given that the airport station is the closest station to Borkhar County, therefore, data from this station were used. First, drought was examined using the Standard Precipitation Index (SPI). Then, the climate comfort of the county was examined based on the PET, PMV, and UTCI indices. The results showed that the years 2008 and 2021 were very dry. The years 1986, 2006, and 2012 were very humid, and the year 1993 was extremely humid. The results of the comfort climate showed that Borkhar County has hot and very hot conditions in the hot months of the year and cold and cool conditions in the cold months of the year. On an annual scale, according to the PMV and PET indices, all the years studied have had cool and slightly cool conditions, and according to the UTCI index, all the years have been without heat stress. In general, it can be said that the hot months of the year do not provide comfort and convenience for tourists. Droughts also reduce water resources, reduce vegetation, increase temperature, increase dust, and intensify drought conditions; therefore, spring and autumn are the most suitable seasons for tourists to visit this county.

منابع و مأخذ:

بختیاری، آرشین. (1391). تأثیر اقلیم در تصمیم گیری و برنامه ریزی صنعت گردشگری، مرکز گردشگری علمی فرهنگی دانشجویان ایران، 9-1.
چمنی، عاطفه و کاظمی، محدثه. (1395). بررسی علل خشکی زاینده رود و تاثیر آن بر صنعت گردشگری در اصفهان از دیدگاه مردمی، اولین کنفرانس بین المللی مخاطرات طبیعی و بحران های زیست محیطی ایران، راهکارها و چالش ها، اردبیل
خشوعی، مهرداد، صفوی، حمیدرضا، و کاظمی خشوئی، عباس. (1402). شاخص یکپارچه برای ارزیابی خشکسالی در استان اصفهان. علوم آب و خاک، ۲۷ (۱) ، ۱۱۳-۱۳۶.
رحیمی، داریوش، بشیریان، فاطمه، محمدی، رستگار و رحیمی، مهدی. (1403). ارزیابی اثر تغییر اقلیم بر گردشگری استان خوزستان، مهندسی اکوسیستم بیابان، 12(40)، 86-73. doi: ‎10.22052/deej.2024.254331.1043
سلامت، علیرضا، و آل یاسین، محمد رضا. (1380). راه های مقابله با خشکسالی، نشریه علمی ترویجی حفاظت آب وخاک، 45، 44- 38.
صادقی، کبری و خسروی پور، بهمن، (1392). تاثیر خشکسالی بر فعالیت های گردشگری روستایی، دومین همایش ملی گردشگری و طبیعت گردی ایران زمین، همدان.
عابدی، سمانه، و صداقت، ملیحه. (1400). ارزیابی اثرات تغییرات اقلیم بر تقاضای گردشگری در شهرهای ایران، فصلنامه علمی-پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری، ۱۰ (۳۷)، ۱-۱۸.
غلامی صفورا، گندمکار امیر، و فنایی، راضیه. (1402). بررسی تأثیر مخاطرات آب‌وهوایی بر تعداد گردشگران ایرانی به‌منظور آینده‌نگری گردشگری شهر اصفهان، فصلنامه چشم انداز شهرهای آینده، ۴ (۲)، ۲۷-۴۷.
غلامی، صفورا، گندمکار، امیر، و فنایی، راضیه. (1397). تأثیر مخاطرات آب و هوایی بر تعداد گردشگران خارجی شهر اصفهان، برنامه ریزی و توسعه گردشگری، 7(26)، 146-168. doi: 10.22080/jtpd.2018.2045
فلاح قالهری، غلامعباس، میوانه، فاطمه، و شاکری، فهیمه. (1394). ارزیابی آسایش حرارتی انسان با استفاده از شاخص جهانی اقلیم حرارتی، مطالعه موردی استان کردستان، مجله سلامت محیط زیست، 8(3)، 378-367.
فرج زاده، منوچهر، رازقی، مرجان، فتح نیا، امان الله و احمدآبادی، علی. (1388). تحلیل تغییرپذیری شاخص اقلیم توریستی ایران در شرایط خشکسالی و ترسالی، جغرافيا و برنامه ريزي منطقه اي، پيش شماره پاييز و زمستان، 71-57.
قاسمی، مریم، صاحبی، شیرین و مهرگان مجد، جواد. (1399). شناسایی راهبردهای تاب آوری معیشت در برابر مخاطره خشکسالی از دیدگاه خانوارهای روستایی (مورد مطالعه: دهستان گلمکان، شهرستان چناران)، فصلنامه علوم محیطی، 18(1)، 136-117. doi: 10.29252/envs.18.1.117
مزیدی، احمد، امیدوار، کمال، ملک احمدی، عاطفه و حسینی، سید سلام. (1400). بررسی خشکسالی و ترسالی ایستگاه هواشناسی اصفهان با استفاده از شاخصSPI ، جغرافیا و روابط انسانی، 4(1)، 126-114. doi: 10.22034/gahr.2021.284919.1544
وطن پرست قلعه جوق، فاطمه و صلاحی، برومند. (1403). پیش‌بینی و بررسی روند تغییرات بارندگی و اثرات آن بر خشکسالی هواشناسی در جنوب حوضه رود ارس، جغرافیا و روابط انسانی، 6(4)، 731-715. doi: 10.22034/gahr.2024.434386.2024
هاشمی عنا، سید کرامت و قربانزاده زعفرانی، سید قاسم. (1403). واکاوی روند تغییرپذیری زمانی و مکانی دهه‌های خشکسالی در ایران، محیط زیست و توسعه فرابخشی، 9(84)، 127-110.
هدایتی دزفولی، اکرم. (1384). بررسی خشکسالی و روند آن در استان کهگیلویه و بویراحمد، نیوار، 58 و 59، 86-76.
Ali Panahi, Kobra, Rostami, Noureddin & Gheysouri, Morteza. (2022). Evaluation of the effect of land use change in Mehran Plain on surface water quality parameters during wet and dry periods. Natural Environment Hazards, 11(34), 127-144
Büyüközkan, G, Mukul, E, & Kongar, E. (2021). Health tourism strategy selection via SWOT analysis and integrated hesitant fuzzy linguistic AHPMABAC approach, Socio-Economic Planning Sciences, 107-120.
Chen Fan, Liu Jun, & Ge Quansheng. (2017). Pulling vs. pushing: effect of climate factors on periodical fluctuation of Russian and South Korean tourist demand in Hainan Island, China. Chinese Geographical Science, 27(4): 648–659.
Cavallaro , Federico, Ciari, Francesco, Nocera, Silvio, Prettenthaler, Franz, & Scuttari, Anna. (2017). The impacts of climate change on tourist mobility in mountain areas, Journal of Sustainable Tourism, Volume 25, Issue 8.
Fanger, P.O. (1972) Thermal Comfort: Analysis and Applications in Environmental Engineering. McGraw-Hill, New York. 7.
Ferroni, P., & Taffe, J. (1997). Women’s emotional well-being: The importance of communicating sexual needs. Sexual and Marital Therapy, 12, 127–138. European Academy of Bolzano, Institute for Regional Development and Location Management, Bolzano, [e-mail]
Hwang, Y. S., Kim, H. S. H., & Yu, C. (2018). The empirical test on the impact of climate volatility on tourism demand: A case of Japanese tourists visiting Korea. Sustainability , 10(10), 3569.
Li, Hengyun, Goh, Carey, Hung, Kam, & Li Chen, Jason. (2017). Relative Climate Index and Its Effect on Seasonal Tourism Demand, journal of travel research, vol 56, 2, pp 158-171.
Letunovska, N., Kwilinski, A., & Kaminska, B. (2020). Scientific Research In The Health Tourism Market: A Systematic Literature Review. Health Economics and Management Review. 1.8-19.
Matzarakis, A and Rammelberg, J & Junk, J .(2013). Assessment of thermal bioclimate and tourism climate potential for central Europe- the example of Luxembourg. Theor Appl Climatol.
Mekee,T.B. , N.J.Doesken, & J.Kleist. (1993). The relationship of drought frequency and duration to time scales .preprints ,8th conference on Applied climatology, 179-184. 17-22,Anaheim,California
Rajabzade S, Mosaedi A, & Ghabaei Sough M. (2021). Assessment of meteorological, hydrological and groundwater droughts in the Kashmar and the Bardaskan plains and their relationship with each other. Journal of Rainwater Catchment Systems 2021; 9 (1) :55-71
Wang, L., Fang, B., & Law, R. (2018). Effect of air quality in the place of origin on outbound tourism demand: Disposable income as a moderator. Tourism Management 68, 152-161
Yisehak B. & Zenebe A. (2021). Modeling multivariate standardized drought index based on the drought information from precipitation and runoff: a case study of Hare watershed of Southern Ethiopian Rift Valley Basin. Modeling Earth Systems and Environment, 7(2): 1005 -1017.