نقش شایستگی های فنی مديران مالي در تخصيص بهينه بودجه در دستگاه‌های اجرایي (موردمطالعه حوزه منابع انسانی فرهنگ و رسانه)
محورهای موضوعی : مدیریت منابع انسانی
ابراهیم رسام
1
,
رسول یاری فرد
2
,
هوشنگ امیری
3
1 - دانشجوی دکتری گروه حسابداری، واحد بین الملل خرمشهر، ا دانشگاه آزاد اسلامی ،خرمشهر ، ایران
2 - استاد حسابداری، گروه حسابداری و مدیریت ، دانشگاه شهاب دانش قم، قم، ایران (نویسنده مسئول(.
3 - استادیارحسابداری، گروه حسابداری، واحدآبادان، دانشگاه آزاداسلامی، آبادان، ایران
کلید واژه: شایستگی‌های فنی, مدیران مالی, تخصیص بودجه, دستگاه‌های اجرایی, فرهنگ و رسانه.,
چکیده مقاله :
چکیده
تخصیص بهینه بودجه در دستگاه‌های اجرایی، به‌ویژه در حوزه فرهنگ و رسانه که با محدودیت منابع و پیچیدگی‌های سیاسی مواجه است، اهمیت ویژه‌ای دارد. مدیریت ناکارآمد بودجه موجب اتلاف منابع و کاهش اثربخشی برنامه‌ها می‌شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش شایستگی‌های فنی مدیران مالی در تخصیص بهینه بودجه در دستگاه‌های اجرایی فرهنگ و رسانه انجام شد. این پژوهش از نوع توصیفی–همبستگی است. جامعه آماری شامل ۲۵۰ مدیر مالی در دستگاه‌های اجرایی حوزه فرهنگ و رسانه بود که با استفاده از فرمول کوکران، نمونه‌ای ۱۵۰ نفری به روش تصادفی ساده انتخاب شد. داده‌ها از طریق پرسشنامه استاندارد گردآوری و روایی آن با نظر خبرگان و پایایی آن با آلفای کرونباخ ۰.۸۷ تأیید شد. تحلیل داده‌ها با آمار توصیفی، همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه در نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۶ انجام گرفت. نتایج نشان داد بین ابعاد شایستگی‌های فنی مدیران مالی (دانش مالی، شناخت ماهیت حساب‌ها، دانش حسابداری و آشنایی با قوانین و استانداردهای مالی) و تخصیص بهینه بودجه رابطه‌ای مثبت و معنادار وجود دارد (p<0.01). تحلیل رگرسیون نشان داد این متغیرها در مجموع ۶۹٪ از واریانس تخصیص بهینه بودجه را تبیین می‌کنند که در میان آن‌ها، شناخت قوانین و استانداردهای مالی با ضریب بتا ۰.۳۵ بیشترین تأثیر را دارد. بر این اساس، شایستگی‌های فنی مدیران مالی نقش مهمی در بهبود کارایی تخصیص بودجه ایفا می‌کند. سرمایه‌گذاری در آموزش و توانمندسازی این مدیران می‌تواند از هدررفت منابع جلوگیری کرده و دستیابی به اهداف استراتژیک سازمان را تسهیل کند. این یافته‌ها با پژوهش‌های پیشین همسو است و بر اهمیت سرمایه انسانی در مدیریت مالی بخش عمومی تأکید دارد.
Optimal budget allocation in executive agencies, particularly within the cultural and media sectors that face limited resources and political complexity, holds special importance. Inefficient budget management leads to resource wastage and reduced program effectiveness. This study aimed to examine the role of financial managers’ technical competencies in achieving optimal budget allocation in public organizations operating in culture and media. This research follows a descriptive–correlational design. The statistical population included 250 financial managers in cultural and media executive bodies, from which a random sample of 150 was selected using Cochran’s formula. Data were collected through a standardized questionnaire validated by experts, with reliability confirmed by a Cronbach’s alpha of 0.87. Data were analyzed using descriptive statistics, Pearson correlation, and multiple regression in SPSS version 26. The findings revealed positive and significant correlations between all dimensions of financial managers’ technical competencies—including financial knowledge, understanding of account nature, accounting knowledge, and familiarity with financial laws and standards—and optimal budget allocation (p < 0.01). Regression analysis showed that these variables collectively explained 69% of the variance in budget allocation, with knowledge of financial laws and standards (β = 0.35) having the greatest effect. Accordingly, financial managers’ technical competencies play a crucial role in improving budget allocation efficiency. Investment in training and capacity building for financial managers can prevent resource wastage and facilitate the achievement of organizational strategic goals. These results align with previous research and emphasize the importance of human capital in financial management within the public sector.
- احمدی، م.، و همکاران. (1399). تأثیر دانش مالی بر عملکرد سازمان‌های دولتی. فصلنامه مدیریت دولتی، 12(3)،45-60.
- اسماعیلی، م. (1403). بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1403.
- انجمن علمی اقتصاد شهری ایران. (1402). روش‌های بودجه‌ریزی و بودجه‌ریزی عملیاتی.
- رحیمی کلور، حسین، و ابراهیمی خراجو، وحیده. (2022). تدوین مدل عوامل مؤثر بر شایستگی مالی مدیران در شرکت‌های تولیدکننده وابسته به تعاونی‌های کشاورزی. مطالعات کارآفرینی و توسعه پایدار کشاورزی، 9(3)، 17-38.
- رضایی، س.، و همکاران. (1400). شایستگی‌های حسابداری و بودجه‌بندی. مجله حسابداری دولتی، 8(2)، 112-130.
- شعبانی، ا.، و همکاران. (1400). مدل شایستگی مدیران مالی.
- شعبانی، ع.، و همکاران. (1400). مدل شایستگی مدیران ملی نفت. فصلنامه مدیریت منابع انسانی، 10(4)، 200-220.
- صادقی، احمدعلی، حسینی، محمدعلی، و محمدخانی، کامران. (2020). ارائه مدل شایستگی‌های مدیریتی در سازمان امور مالیاتی کشور. مجله مدیریت منابع انسانی، 13(2)، 45-67.
- فاتح‌علی، ع. (1402). بودجه‌بندی را فرآیند تخصیص منابع محدود به نیازهای نامحدود می‌دانند.
- فرداد. (1401). بودجه چیست؛ چه اهدافی دارد و انواع آن کدام است؟
- کریمی، م.، و حسینی، س. (1400). مدیریت منابع مالی در بخش عمومی ایران. فصلنامه حسابداری و مدیریت مالی، 8(2)، 89-104.
- کندرانی، ف.، و همکاران. (1402). شایستگی مدیران پایانه‌های نفتی. مجله مدیریت صنعتی، 14(1)، 50-70.
- مدیریت مالی دولت و بخش عمومی در ایران. پژوهشکده سیاست‌گذاری، دانشگاه صنعتی شریف.
- مرکز پژوهش‌های مجلس. (1402). منابع بودجه عمومی دولت.
- مرکز پژوهش‌های مجلس. (1403). بودجه ایران.
- نعمتی، ح.، و همکاران. (1401). استانداردهای حسابداری در سازمان‌های فرهنگی. پژوهش‌های حسابداری مالی، 15(1)، 78-95.
- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. (1403). گزارش عملکرد مالی دستگاه‌های اجرایی حوزه فرهنگ. تهران: انتشارات رسمی.
ویکی‌پدیا. (2025). بودجه.
- Ahmad, N., & Rahim, A. (2019). Financial management in public sector: Challenges and opportunities. Journal of Public Finance, 15(3), 45-60.
- Audience Project. (2025). Efficient budget allocation in a fragmented media world. Retrieved from https://audienceproject.com/blog/opinion/efficient-budget-allocation-in-a-fragmented-media-world/
- Babbie, E. (2020). The practice of social research (15th ed.). Cengage Learning.
- Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika, 16(3), 297-334. https://doi.org/10.1007/BF02310555
- Framework for nursing managers' financial competencies (2018).. Journal of Nursing Management, 26(5), 456-467. https://wiley.com
- Gonzalez, J., & Martinez, P. (2022). Accounting skills in government. International Journal of Accounting Research, 10(2), 123-138.
- Gonzalez, J., & Martinez, P. (2022). The role of accounting skills in financial efficiency. International Journal of Accounting Research, 10(2), 123-138.
- Ismail, A., et al. (2025). Financial competencies in nursing. BMC Health Services Research, 25(1), 1-15. https://springer.com
- Johnson, L., & Lee, K. (2019). Compliance with financial regulations and resource allocation. Nonprofit Management & Leadership, 30(4), 567-582.
- Johnson, L., & Lee, K. (2019). Financial regulations and allocation. Nonprofit Management & Leadership, 30(4), 567-582. https://doi.org/10.1002/nml.12367
- Kuroki, M., & Sasaki, Y. (2025). Budget allocation incentives. Journal of Public Economics, 230, 104-120. https://ideas.repec.org
- LinkedIn. (2023). What emerging trends in media budget allocation should you know? Retrieved from https://www.linkedin.com/advice/0/what-emerging-trends-media-budget-allocation-should-kvoef
- Maruf, M. (2020). Professionalism, competency and financial reporting quality: A perception of Director of Finance in a changing public sector reporting standard. Journal of Accounting and Taxation, 12(1), 1-10.
- McCutcheon, K., & Etchegaray, J. (2018). Developing a financial management competency framework for nurse managers. Journal of Nursing Management, 26(5), 587–595. https://doi.org/10.1016/j.ijnm.2018.03.010
- Mercury Media Technology. (2025). Budget allocation: target-optimized media budget investment. Retrieved from https://www.mercurymediatechnology.com/en/blog/budget-allocation-target-optimized-media-budget-investment/
- Miller, R., et al. (2021). Software impact on budgeting. Journal of Multinational Financial Management, 62, 100-115. https://doi.org/10.1016/j.mulfin.2021.100678
- Nasmedia. (2023). How to allocate budget across different media channels. Retrieved from https://nasmedia.medium.com/how-to-allocate-budget-across-different-media-channels-50b7e7ad8228
- Nkundabanyanga, S. K. (2020). Internal audit organisational status, competencies, activities and fraud management in the financial services sector. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 33(5), 1053-1078.
- OECD. (2023). Budgeting and public expenditure management. Paris: OECD Publishing.
- Rostami, A., Vadi'i, M. H., & Valashani, M. A. B. (2019). Developing a competency model for internal audit managers. Financial Accounting Quarterly, 11(41), 70-102.
- Said-Port. (n.d.). Core competencies in nursing. Port Said Journal of Nursing, 5(2), 34-50. https://pssjn.journals.ekb.
- Smith, J., et al. (2020). Financial knowledge and budget efficiency in public organizations. Public Administration Review, 80(5), 789-803.
- Smith, J., et al. (2020). Financial knowledge in public budgeting. Public Administration Review, 80(5), 789-803. https://doi.org/10.1111/puar.13245
Park, Y. J., Kim, Y., & Chen, G. (2022). Financial capacity and organizational stability in US local governments. Public Management Review, 24(3), 418-441.
