نقش مدیریت آموزشی در شناسایی و بهبود شرایط معلمان غیربومی
محورهای موضوعی : مدیریت آموزشی
مرضیه آخرتی
1
,
علیرضا قربانی
2
,
محمدعلی طالبی
3
1 - گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، بجنورد، ایران
2 - استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
3 - گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
کلید واژه: مدیریت آموزشی, معلمان غیربومی, شناسایی چالشها, بهبود شرایط کاری, مناطق محروم,
چکیده مقاله :
مقدمه و هدف: نظام آموزش و پرورش در ایران با وجود نقش بنیادین خود با چالشهای گستردهای در حوزه منابع انسانی، بهویژه در مناطق محروم روبهروست. یکی از مهمترین این چالشها وضعیت معلمان غیربومی است که دوری از خانواده، فشارهای اقتصادی و کمبود امکانات رفاهی و آموزشی، کارکرد حرفهای آنان را تحت تأثیر قرار میدهد. این شرایط علاوه بر کاهش انگیزه، کیفیت تدریس و رضایت شغلی آنان را تضعیف کرده و پیامدهای مستقیم بر یادگیری دانشآموزان دارد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عمیق عوامل مؤثر بر درخواست انتقال معلمان غیربومی شهرستان زیرکوه و تحلیل ابعاد مختلف مشکلات آنان انجام شد.
روششناسی پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کیفی و مبتنی بر مصاحبه نیمهساختاریافته است. جامعه آماری شامل تمامی معلمان غیربومی شهرستان زیرکوه بود و نمونهها به روش هدفمند انتخاب شدند. مصاحبهها به دلیل محدودیتهای ناشی از همهگیری کرونا بهصورت غیرحضوری انجام گرفت. پس از اشباع نظری، روند گردآوری دادهها متوقف شد. دادهها با روش کدگذاری باز تحلیل و برای اطمینان از روایی صوری، سؤالات مصاحبه به تأیید متخصصان حوزه آموزش و پرورش رسید.
یافتهها: تحلیل دادهها منجر به شناسایی پنج درونمایه اصلی و شانزده زیر درونمایه درباره مشکلات معلمان غیربومی شد.
نتیجهگیری: نتایج نشان میدهد که مشکلات معلمان غیربومی چندبعدی و درهمتنیدهاند و بر کیفیت تدریس، انگیزه شغلی و مدیریت یادگیری در کلاس اثر مستقیم دارند. نبود امکانات مناسب، فشارهای روانی ناشی از دوری از خانواده و ضعف حمایت سازمانی از مهمترین عوامل کاهش عملکرد حرفهای آنان است. بر این اساس، سیاستگذاری در حوزه بهبود زیرساخت ها میتواند به افزایش پایداری منابع انسانی در این مناطق کمک کند.
Introduction: The Iranian education system, despite its central role, faces significant human‑resource challenges, particularly in disadvantaged regions. One critical issue concerns non‑local teachers whose separation from family, economic pressures, and limited welfare and educational facilities undermine their professional functioning. These conditions reduce motivation, teaching quality, and job satisfaction, ultimately affecting student learning outcomes. This study aimed to identify the key factors contributing to transfer requests among non‑local teachers in Zirkooh County and to explore the multidimensional problems they experience.
Methodology: This qualitative study employed semi‑structured interviews. The population included all non‑local teachers in Zirkooh County, from whom participants were selected through purposive sampling. Due to COVID‑19 restrictions, interviews were conducted remotely. Data collection continued until theoretical saturation was reached. Open coding was used for data analysis, and face validity of the interview protocol was confirmed by experts in education.
Findings: Data analysis revealed five major themes and sixteen subthemes describing the challenges faced by non‑local teachers.
Conclusion: The findings indicate that non‑local teachers face intertwined and multidimensional challenges that directly affect teaching quality, motivation, and classroom learning management. Inadequate facilities, psychological pressure caused by family separation, and insufficient organizational support were identified as major contributors to reduced professional performance. These results highlight the need for policy revisions regarding teacher recruitment and retention in disadvantaged regions, emphasizing infrastructure development to enhance human‑resource stability
