بررسی ارتباط بین اجتناب از پرداخت مالیات بر هزینه سرمایه و رشد دارایی‌ها

محورهای موضوعی : حسابداری مالی

زهره حاجیها ¹ , مصطفی خادم الحسینی ²

1 - استاد گروه حسابداری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - دانشجوی دکتری، حسابداری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1403/11/22 تاریخ پذیرش : 1404/07/08 تاریخ انتشار : 1404/09/29

کلید واژه: مالیات, اجتناب از پرداخت مالیات, هزینه سرمایه, رشد دارایی.,

چکیده مقاله :

هدف: اجتناب مالیاتی یک نوع سوء استفاده از قوانین مالیاتی است و با یافتن راه­های گریز از پرداخت مالیات در قوانین مالیاتی با تلاش در جهت یافتن راه های قانونی به منظور کاهش میزان مالیات پرداختی مرتبط می باشد. هدف اصلی این پژوهش بررسی ارتباط بین اجتناب از پرداخت مالیات بر هزینه سرمایه و رشد دارایی­ها در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.

روش: روش پژوهش مورد استفاده در این پژوهش برای جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و همچنین استفاده از پایگاه داده های سازمان بورس اوراق بهادار تهران بوده و بصورت پس رویدادی داده ها مورد بررسی قرار گرفتند. روش رگرسیونی مورد استفاده چند متغیره بوده و ساختار داده های مورد استفاده نیز بصورت پانل بوده و برای اجرای رگرسیون مفروضات، رگرسیون مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش طبق الگوی غربال گری و روش حذفی نظام‌مند در بر دارنده 180 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و در دوره زمانی 8 ساله از ابتدای سال 1395 تا پایان سال 1402 است.

یافته ­ها: برای اجرای پژوهش تعداد دو فرضیه مطرح شده است که نتایج مربوط به اجرای رگرسیون فرضیه های پژوهش نشان دهنده آن بود که: اجتناب از پرداخت های مالیاتی بر رشد دارایی ها و رشد هزینه سرمایه شرکتها  اثرگذار است. لذا دو فرضیه پژوهش تایید گردید.

نتیجه گیری: اجتناب مالیاتی منجر به رشد دارایی­های شرکت و در نهایت امپراتورسازی شرکت ها خواهد شد. در صورتی که مدیران شرکت میزان هزینه­ های زیادی را در بخش­های مختلفی از جمله خرید دارایی­های سرمایه ای انجام دهند این موضوع منجر به آن خواهد شد که مدیران شرکت­ها به دنبال ایجاد امپراتوری در شرکت­های خود از طریق خرید دارایی­های سرمایه ای هستند که منجر به راکد شدن منابع نقدی شرکت در دارایی های ثابت و از بین رفتن فرصت های مختلف سرمایه گذاری پیش آمده خواهد شد و از این طریق بر رشد ارزش شرکت و سهامداران نیز موثر خواهد بود.

چکیده انگلیسی:

Purpose: Tax avoidance is a type of abuse of tax laws and is related to finding ways to evade paying taxes in tax laws and trying to find legal ways to reduce the amount of tax paid. The main objective of this research is to investigate the relationship between avoiding paying taxes on capital costs and asset growth in companies listed on the Tehran Stock Exchange.

Method: The method used in this research was to collect library information and also use the Tehran Stock Exchange database, and the data were examined retrospectively. The regression method used was multivariate and the data structure used was also in the form of a panel, and regression was examined to implement the regression assumptions. The statistical population of the research, according to the screening pattern and systematic elimination method, includes 180 companies listed on the Tehran Stock Exchange and in the 8-year period from the beginning of 2016 to the end of 2023.

Findings: Two hypotheses have been proposed to conduct the research, and the results of the regression of the research hypotheses showed that: Avoidance of tax payments has an effect on the growth of assets and the growth of the cost of capital of companies. Therefore, the two research hypotheses were confirmed.

Conclusion: Tax avoidance leads to the growth of corporate assets and ultimately to empire building by firms. When managers incur substantial expenditures across various areas, including the acquisition of capital assets, this suggests that managers pursue empire building within their firms through such investments. This behavior results in the immobilization of the company’s cash resources in fixed assets, the loss of various emerging investment opportunities, and consequently affects the growth of firm value and shareholder wealth.

منابع و مأخذ:

انصاری، عبدالمهدی.، و صفری بیدسکان، سعید. (1391). بررسی تأثیرپذیری هزینه سرمایه از اهرم عملیاتی و اهرم مالی. نشریه پژوهش‌های حسابداری مالی، 4(3)، 33-46.
داودی، ابراهیم. (1402). بررسی ارتباط بین اجتناب از پرداخت مالیات با ساختار سرمایه شرکت ها. نهمین کنفرانس ملی یافته های نوین علوم و تکنولوژی با محوریت کامپیوتر، مدیریت و حسابداری، تهران.
دریائی، عباسعلی.، و موسوی، سیدسپهر. (1403). اثر اجتناب مالیاتی بر استراتژی‌های مواجهه با ریسک حسابرسی: نقش تعدیل‌گر خوانایی صورت‌های مالی. مجله حسابداری و بودجه‌ریزی بخش عمومی، 5(2)، 51-7551.
رستمی، شعیب.، ذوالفقاری، مهدی.، شادفرد، زهره. (1403). تأثیر فرصت‌‏های سرمایه‏‌گذاری بر اجتناب مالیاتی با توجه به نقش تعدیل‏‌گر افشای مسئولیت اجتماعی. مجله حسابداری و بودجه‌ریزی بخش عمومی، 4(1)، 91-105.
طاهری، ماندانا.، و جلیلی، محمد. (1402). اجتناب مالیاتی شرکت‌ها و تبیین رابطه آن با بیش‌اطمینانی مدیران و ویژگی‌های کمیته حسابرسی. پژوهشنامه مالیات، ۳۱(۵۷)، ۲۹-۵۰.
عابدینی، غزاله.، و دارابی، رویا. (1403). بررسی رابطه بین اجتناب مالیاتی با تخصص صنعت شرکای حسابرسی و اعضای کمیته حسابرسی. حسابداری و بودجه‌ریزی بخش عمومی، 5(3)، 37-56.
فلاح سوقه، امیر.، خردیار، سینا.، پورعلی، محمدرضا.، و صمدی لرگانی، محمود. (1402). بررسی عوامل موثر بر اجتناب مالیاتی با استفاده از معادلات رگرسیون خطی. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 12(45)، 533-544.
Abedini, G., & Darabi, R. (1403). Investigating the relationship between tax avoidance and industry expertise of audit partners and audit committee members. Public Sector Accounting and Budgeting, 5(3), 37-56. (in Persian)
Ansari, A., & Safari Bideskan, S. (2012). The Investigation of Operating Leverage (OL) and Financial Leverage (FL) Being Effected of Cost of Capital in Tehran Stock Exchange. Financial Accounting Research, 4(3), 33-46. (in Persian)
Chen, S., Chen, X., Cheng, Q., & Shevlin, T., (2010). Are family firms more tax aggressive than non-family firms?. Journal of Financial Economics, 95(1), 41-61.
Dang, V. C., & Nguyen, Q. K. (2022). Audit committee characteristics and tax avoidance: Evidence from an emerging economy. Cogent Economics & Finance, 10(1), 2023263-202.
Daryaei, A. A., & Mousavi, S. S. (2014). The effect of tax avoidance on audit risk coping strategies: The moderating role of financial statement readability. Journal of Public Sector Accounting and Budgeting, 5(2), 51-75. (in Persian)
Desai, M. A., & Dharmapala, D. (2009). Corporate tax avoidance and firm value. Review of Economics & Statistics, 91(3), 537-546.
Dittmar, A., & Mahrt-Smith, J. (2007). Corporate governance and the value of cash holdings. Journal of Financial Economics, 83(3), 599–634.
Dyreng, S. D., Hanlon, M., Maydew, E. L., & Thornock, J. R. (2017). Changes in corporate effective tax rates over the past 25 years. Journal of Financial Economics, 124(3), 441–463.
Dyreng, S., Hanlon, M., & E. Maydew. (2008). Long-run corporate tax avoidance. The Accounting Review, 83(1), 61–82.
Fairfield, P., Whisenant, S., & Yohn, T. (2003). Accrued earnings and growth: Implications for future profitability and market mispricing. The Accounting Review, 78, 353–371.
Fallah Sougheh, A., Kherdiar, S., Pourali, M. R., & Samadi Largani, M. (1402). Investigating the factors affecting tax avoidance using linear regression equations. Accounting and Management Auditing Knowledge, 12(45), 533-544. (in Persian)
Frank, M. Z., & Goyal, V. K. (2003). Testing the pecking order theory of capital structure. Journal of Financial Economics, 67, 217–248.
Geyser, M., & Liebenberg, I. (2003). Creating a New Valuation Tool for South African Agricultural Co-operatives. Agrekon, 42, 106-115.
Hanlon, M., & Heitzman, S. (2010). A review of tax research. Journal of Accounting and Economics, 50(2- 3), 127–178.
Hirshleifer, D., Hou, K., Teoh, S., & Zhang, Y. (2004). Do investors over value Firms with bloated balance sheets?. Journal of Accounting and Economics, 38, 297–331.
Hribar, P., & Collins. (2002). Errors in estimating accruals: Implications for empirical research. Journal of Accounting Research, 10, 105–134.
Jensen, C. M. (1986). Agency cost of free cash flow, corporate finance, and takeovers. American Economic Review, 76(2), 71–92.
Minh Ha, N., Phuong Trang, T. T., & Vuong, P. M. (2022). Relationship between tax avoidance and institutional ownership over business cost of debt. Cogent Economics & Finance, 10(1).
Pasternak, M., & Rico, C. (2008). Tax interpretation, planning, and avoidance: Some linguistic analysis. Akron Tax Journal, 23, 32-47.
Rostami, S., Zolfaghari, M., & Shadfard, Z. (2014). The effect of investment opportunities on tax avoidance with regard to the moderating role of social responsibility disclosure. Journal of Public Sector Accounting and Budgeting, 4(1), 91-105.(in Persian)
Sahyoun, N., & Magnan, M. (2024). The association between voluntary disclosure in audit committee reports and banks’ earnings management. Managerial Auditing Journal, 35(6).
Taheri, M., & Jalili, M. (1402). Corporate tax avoidance and explaining its relationship with managers' overconfidence and audit committee characteristics. Journal of Tax Research, 31(57), 29-50. (in Persian)
Thomsen, M., & Watrin, C. (2018). Tax avoidance over time: A comparison of European and U.S. firms. Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 33, 40-63.