تحلیل جامعه شناختی احساس امنیت زنان در فضای شهری
محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایرانهدایت الله نیکخواه 1 , مصطفی ظهیری نیا 2 , سید محمد حسینی 3
1 - دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه هرمزگان،، هرمزگان، ایران
2 - دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه هرمزگان،، هرمزگان، ایران
3 - فوق لیسانس پژوهش علوم اجتماعی دانشگاه هرمزگان، هرمزگان ، ایران
کلید واژه: فضای شهری, بعد کالبدی, بعد اجتماعی, بعد مبلمان شهری, احساس امنیت اجتماعی زنان, بندرعباس,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین فضای شهری با احساس امنیت اجتماعی در زنان شهر بندرعباس است. مطالعه از نوع توصیفی و با روش همبستگی انجام گردید. جامعه پژوهش شامل کلیهزنان بالای 18 سال شهر بندرعباس بوده که با روش نمونه گیری گلوله برفی تعداد 389 نفر انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته فضای شهری و پرسشنامه احساس امنیت چلبی (1385) بود که در بستر پرس لاین اجرا گردید.
نتایج تحقیق نشان داد که میزان احساس امنیت زنان در بندرعباس 08/68 و انحراف معیار آن برابر با61/11 میباشد. همچنین، میانگین مناسب بودن فضای شهری 48/56 و انحراف معیار آن 67/9 میباشد. یافته های استنباطی تحقیق نشان داد که بین فضای شهری و احساس امنیت زنان رابطه وجود دارد. مقدار ضریب همبستگی r= 0.37)) میباشد و نشان دهنده این است که هرچقدر فضای شهری نامناسب تر باشد احساس امنیت زنان هم کمتر خواهد بود. همچنین رابطه بعد اجتماعی فضای شهری(37/-) و احساس امنیت، رابطه بعد کالبدی فضای شهری و احساس امنیت (29/-)، بعد مبلمان شهری و احساس امنیت (25/-) و بعد دسترسی به خدمات شهری و احساس امنیت زنان (14/-) میباشد که همه نشان دهنده رابطه منفی و معکوس بین نامساعد بودن فضای شهری و احساس امنیت زنان میباشد.
یافته های پژوهش حاضر بهاهمیت نقش ابعاد فضای شهری و تاثیرات آن بر ذهنیت زنان اشاره مینماید و نشان میدهد که که چگونه سیمای بصری یک شهر میتواند منجر به احساس امنیت یا ناامنی در بین زنان، شود. علائمی مانند نورکم خیابان، وجود ساختمان متروکه، نبود امکانات، تابلوهای راهنمایی، دسترسی به خدمات شهری نامناسب و جاده های تخریب شده از نظر زنان شواهدی دال بر نا امنی تلقی میشود.
The aim of the present study is to investigate the relationship between urban space and the sense of social security in women in Bandar Abbas. The study was descriptive and conducted using a correlational method. The research population included all women over 18 years of age in Bandar Abbas, 389 of whom were selected using a snowball sampling method. The research tools included a researcher-made urban space questionnaire and Chalabi's Sense of Security Questionnaire (2006), which was implemented on the Pressline platform. The results of the study showed that the level of women's sense of security in Bandar Abbas was 68.08 and its standard deviation was 11.61. Also, the average suitability of urban space was 56.48 and its standard deviation was 9.67. The inferential findings of the study showed that there is a relationship between urban space and women's sense of security. The correlation coefficient was r= -/37), indicating that the more unsuitable the urban space, the lower the women's sense of security. Also, the relationship between the social dimension of urban space (-37) and the sense of security, the relationship between the physical dimension of urban space and the sense of security (-29), the dimension of urban furniture and the sense of security (-25), and the dimension of access to urban services and women's sense of security (-14), all of which indicate a negative and inverse relationship between the unfavorableness of urban space and women's sense of security. The findings of the present study point to the importance of the role of urban space dimensions and their effects on women's mentality and show how the visual appearance of a city can lead to a sense of security or insecurity among women. Signs such as low street lighting, the presence of abandoned buildings, lack of facilities, signposts, inadequate access to urban services, and damaged roads are considered evidence of insecurity by women.
آذر، علی و محمدی بیرنگ، مهدیه (1398). تحلیل احساس امنیت زنان در فضاهاي عمومی با تأکید بر پارکهاي شهري، مطالعه موردي: تبریز، دو فصلنامه علمی پژوهشهای بوم شناسی شهری، سال دهم، شماره 2، پیاپی20، پاییز و زمستان،27-40.
بنی فاطمه، حسین؛ علیزادهاقدم، محمد باقر؛ صبوری، رباب. (1395). بررسی احساس امنیت اجتماعی زنان شاغل در سازمانها و ادارات دولتی شهر تبریز و عوامل مرتبط با آن، پژوهشهای راهبردی مسائل اجتماعی ایران، 5(1)، 29-46.
بیات، بهرام. (1396). تبیین ارتباط بین فضای شهری و احساس امنیت اجتماعی در شهر تهران، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 6(2)، 329-350.
بیرانوندزاده، مریم؛ ابدالی، یعقوب؛ مومنی چلکی، مهتاب. (1398). بررسی احساس امنیت زنان در فضاهای شهری (مطالعه موردی: پارک بعثت منطقه 16 شهرداری تهران)، مجله جغرافیا و روابط انسانی، 308-321
پوراحمد، احمد؛ آروین، محمود؛ رحیم پور، نگار. (1396). ارزیابی احساس امنیت زنان در فضای شهری: مطالعهموردی: منطقهیک شهر اهواز، فصلنامهعلمیپژوهشی مطالعات شهری، 23، 53-68.
پورافکاری، نصرالله. (1390). بررسی عوامل موثر بر میزان احساس امنیت در زنان شاغل در بخش خصوصی (مطالعهموردی شهر اصفهان)، فصلنامهتخصصی علوم اجتماعی دانشگاهآزاد اسلامی- واحد شوشتر، 5(14)، 45-74.
پورجعفر، محمدرضا؛ رضایی فر، فاطمه؛ تقوایی، علی اکبر. (1389). فضاهای قابل دفاع بهعنوان سرمایهای اجتماعی در کاهش میزان جرمهای شهری و ارتقای امنیت محیطی(با توجه به شهرهای سنتی ایران) دانشنامهی علوم اجتماعی، شمارهی 3.
چلبي، مسعود. (1375)، جامعهشناسي نظم، تهران: نشر نی.
خاک زند، مهدی؛ کیا، آنوشا. (1393). بررسی ترجیحات و تمایزات رفتاری کاربران تهرانی در فضاهای سبز شهری رویکردی در جهت استفادهبهینهاز فضاهای سبز شهری. دوفصل نامهمعماری و شهرسازی طرح و نماد، (۷)، 25-36.
صنعت خواه، علیرضا و ترکی زاده، علی(1397). بررسی احساس امنیت در مناطق حاشیه‌نشین و عوامل موثر بر آن، با تاکید بر مناطق حاشیه‌نشین شهر بندرعباس در سال 1396. مطالعات آینده پژوهی و سیاستگذاری تابستان 1397، دوره چهارم - شماره 11 ( از 54 تا 70 )
طالب پور، اکبر. (1396). رابطهفضاهای بیدفاع شهری با احساس امنیت اجتماعی (مطالعهموردی: شهروندان شهر تهران)، مطالعات جامعهشناختی شهری، 7(22)، 135-156.
طالب پور، اکبر. (1396). رابطهفضاهای بیدفاع شهری با احساس امنیت اجتماعی (مطالعهموردی: شهروندان شهر تهران)، مطالعات جامعهشناختی شهری، 7(22)، 135-156.
طاهری، زهرا؛ ربانی، رسول؛ ادیبی سده، مهدی. (1391). رابطهنقش پلیس و احساس امنیت در شهر اصفهان سال 1388، پژوهش راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، 1(1)، 21-38.
علیمردانی، مسعود؛ مهدی نژاد، جمال الدین؛ افهمی، طلیعه. (1394). رشد کیفی فضای شهری بهمنظور ارتقا تعاملات اجتماعی، (نمونهموردی خیابان احمد آباد مشهد)، دوفصلنامههنرهای کاربردی، 7، 5-14.
فاضلی، نعمت الله. (1394). زنانهشدن فضای شهری در ایران امروز، با تکیهبر فضای کلان شهر تهران، ویژهنامهپژوهش نامهزنان (پژوهشگاهعلوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 6(1)، 107-132.
فاضلی، نعمت الله؛ ضیاچی، محدثه. (1393). شهر دوستدار زن: شناسایی معیارهای شهر دوستدار زن از نظر زنان متعلق بهپایگاهها و تیپهای اجتماعی تهران، جامعهپژوهی فرهنگی (پژوهشگاهعلوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 5(3)، 59-93.
فتوحی اردکانی، فرزانهالسادات؛ یزدان پناه، لیلا. (1398). واکاوی مفهومیو نظری امنیت و احساس امنیت، فصلنامهمطالعات علوم اجتماعی، 5(1)، 22-32.
کاشانی جو، خشایار. (1389). بازشناخت رویکردهای نظری بهفضاهای عمومیشهری، نشریههویت شهر، 4(6)، 95-106.
کریمی، علیرضا؛ دانشمهر، حسین. (1398). ادراک امنیت در فضاهای عمومیشهری (مطالعهموردی: پهنههای پارک سرخهحصار شهر تهران)، نشریهمطالعات شهری، 21، 97-108.
Afolabi, M. B. (2015). Concept of Security. Readings in Intelligence and Security Studies, 1-9.
Akimoto, Fukuo. (2009). Lewis Mumford’s City and Regional Planning Ideas Revisited, Thirteenth National Conference on Planning History, At Oakland, California. USA.
Beebeejaun, Y. (2017). Gender, urban space, and the right to everyday life. Journal of Urban Affairs, 39(3), 323-334.
Buzan, B., & Waever, O. (1998). Liberalism and Security: The contradictions of the liberal Leviathan. Copenhagen Peace Research Institute.
Buzan, Barry (1991) People, States, and Fear: An Agenda for International Security Studies in the Post-Cold War Era, 2nd edn, Boulder: Lynne Rienner.
Gelber, A., Isen, A., & Song, J. (2017). The role of social security benefits in the initial increase of older women’s employment: Evidence from the social security notch. In Women Working Longer: Increased Employment at Older Ages (pp. 239-268). University of Chicago Press.
Gössling, S., Schröder, M., Späth, P., & Freytag, T. (2016). Urban space distribution and sustainable transport. Transport Reviews, 36(5), 659-679.
İnceoglu, M., & Aytug, A. (2009). The Concept of Urban Space Quality. Megaron/yildiz technical university, Faculty of archtecture E Journal, 4(3), 131-146.
Jennings, V., & Bamkole, O. (2019). The relationship between social cohesion and urban green space: An avenue for health promotion. International journal of environmental research and public health, 16(3), 452.
Mandeli, K. (2019). Public space and the challenge of urban transformation in cities of emerging economies: Jeddah case study. Cities, 95, 102409.
Martin, P; Weawer; D. A. (2005). Social security: A program and policy history, Social security bulletin, 66(1): 1-15.
Montes, C. (2016). Gordon Cullen y The Architectural Review: ideas no construidas para Marlow New Town| Gordon Cullen and The Architectural Review: unbuilt ideas for Marlow New Town. ZARCH, (6), 26-43.
Sachs, A. (2016). Lewis Mumford’s Urbanism and the Problem of Environmental Modernity. Environmental History, 21(4), 638-659.
Treu, M. C. (2016). Urban conditions impacting on the perception of security. A few Italian case studies. City, Territory and Architecture, 3(1), 19.
Wakim, V. R., de Magalhães, E. A., de Lima, J. E., & Lírio, V. S. (2018). People's Sense of Security about Crime: Analysis the Brazilian Case. Journal of Finance and Economics, 6(3), 103-110
