شناسایی مولفه های سواد دیجیتال در دانشجویان
محورهای موضوعی : مدیریت آموزشیمهسا نجاتی سلوط 1 , زهرا رحمانی تبار 2
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی، تهران، ایران
2 - مدرس گروه علوم تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.
کلید واژه: سواد, سواد دیجیتال, عصر دیجیتال, تحول دیجیتال, دانشجویان,
چکیده مقاله :
سواد دیجیتال در دنیای امروز نه تنها به مهارت‌های فنی محدود می‌شود، بلکه به عنوان کلیدی‌ترین عامل برای توانمندی دانشجویان در مدیریت اطلاعات و نوآوری‌های علمی شناخته می‌شود. هدف پژوهش حاضر شناسایی مولفه‌های سواد دیجیتال در دانشجویان است. روش پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر داده ها کیفی و از نظر ماهیت و نوع مطالعه داده بنیاد نوع ظهور است. جامعه مورد مطالعه در پژوهش حاضر عبارت است از خبرگان حوزه علوم تربیتی و مشاوره و روانشناسی تشکیل داده است و جامعه مورد پرسش دانشجویان است. برای انتخاب گروه نمونه بر اساس اشباع نظری ۱۲ نفر معرف ملاک تعیین حجم نمونه بوده و روش نمونه گیری آگاهانه از نوع هدفمند است. روش گردآوری داده ها در پژوهش حاضر به صورت کتابخانه ای و میدانی بوده و همچنین داده‌های پژوهش حاضر بوسیله یک فرم مصاحبه محقق ساخته که به مدد مطالعات ملی و جهانی و مصاحبه با خبرگان این حوزه بدست آمد.اعتبار و روایی بوسیله اجماع سه سویه تعیین کردید و در پژوهش حاضر از روش کدگذاری داده بنیاد بر مبنای رویکرد بانی گلیسر (۱۹۹۲) از کدگذاری باز و محوری ابزار سنجش حاصل شده، در قالب یک فرم تنظیم و برای خبرگان جهت کدگذاری انتخابی ارسال و مورد اعتبار سنجی قرار گرفت و برای تحلیل داده‌ها، از نرم افزار 2020MAXQDA استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که ۸ مولفه، مهارت های فنی دیجیتال، امنیت دیجیتال، مدیریت اطلاعات، فرهنگ دیجیتال، آموزش، تفکر انتقادی و خلاق، ارتباطات دیجیتال، توانایی حل مسئله از مولفه‌های سازنده سواد دیجیتال در دانشجویان است.
In today's digital era, literacy extends beyond mere technical skills; it is increasingly recognized as a crucial factor for students' ability to navigate information and scientific advancements. The objective of the present research is to identify the components that constitute digital literacy among students. This study employs an applied research method in terms of purpose, qualitative data in terms of type, and an emergent approach regarding the nature of the data examined. The study population includes experts in educational sciences, counseling, and psychology, while the target population consists of students. To determine the sample size based on theoretical saturation, a criterion of 12 individuals was selected through purposeful sampling. Data collection methods involved both library and field research, utilizing a researcher-developed interview form informed by national and global studies as well as interviews with field experts. Validity and reliability were established through a three-way consensus approach. Furthermore, the data coding methodology was based on Bonnie Glaser's (1992) framework, incorporating open and axial coding. The resulting data were compiled into a structured format and sent to experts for selective coding and validation. For data analysis, MAXQDA software (2020) was employed. The findings revealed eight key components of digital literacy among students: digital technical skills, digital security, information management, digital culture, education, critical and creative thinking, digital communication, and problem-solving abilities.
1. حسنی، مرضیه؛ صراف زاده، مریم و فهیمی فر، سپیده (۱۴۰۰). بررسی رابطه بین سطح سواد دیجیتالی و یادگیری خودراهبر در میان دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف، مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، ۱۳(۱): ۵۶-۷۹.
2. خدیوی، اسدالله؛ فرید، علیرضا (۱۴۰۰). بررسی مفهومی سواد دیجیتالی، مطالعات مدیریت، اقتصاد و کارآفرینی، ۲(۱۳): ۷۷-۸۶.
3. سلیمانی نژاد، عادل؛ درودی، فریبرز و رهجو، فاطمه (۱۴۰۰). تاثیر سواد دیجیتال بر مصرف محتوای دیجیتال در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید باهنر کرمان، پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، ۳۷(۲): ۶۴۱-۶۶۴.
4. یکانی، مهتاب؛ خان محمدی، ارسلان و عباسی اسفجیر، علی اصغر (۱۴۰۲). مدل معادلات ساختاری تاثیر سرزندگی تحصیلی بر خلاقیت با نقش واسطه گری سواد رایانه ای دانشجویان، دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، ۲۴(۳): ۶۰-۷۱.
5. Alfia, N., Sumardi, S., & Kristina, D. (2020). Survival skills in digital era: an integration of digital literacy into EFL classroom. Indonesian Journal of EFL and Linguistics, 5(2), 435-451.
6. Anthonysamy, L. (2020). Digital literacy deficiencies in digital learning among undergraduates. In Understanding digital industry, 133-136.
7. Arslantas, T. K., & Gul, A. (2022). Digital literacy skills of university students with visual impairment: A mixed-methods analysis. Education and Information Technologies, 27(4), 5605-5625.
8. Dewi, C., Pahriah, P., & Purmadi, A. (2021). The urgency of digital literacy for generation Z students in chemistry learning. International Journal of Emerging Technologies in Learning (IJET), 16(11), 88-103.
9. Dewi, R. S., Fahrrozi, Hasanah, U., & Zuhri, M. (2021). Analysis Study of Factors Affecting Students' Digital Literacy Competency. Ilkogretim Online, 20(3): 424-431.
10. ERYANSYAH, E., ERLINA, E., FIFTINOVA, F., & NURWENI, A. (2019). EFL Students' Needs of Digital Literacy to Meet the Demands of 21stCentury Skills. Indonesian Research Journal in Education| IRJE|, 3(2): 442-460.
11. Lilian, A. (2022). Motivational beliefs, an important contrivance in elevating digital literacy among university students. Heliyon, 8(12): 1-10.
12. Lukitasari, M., Murtafiah, W., Ramdiah, S., Hasan, R., & Sukri, A. (2022). Constructing Digital Literacy Instrument and Its Effect on College Students' Learning Outcomes. International Journal of Instruction, 15(2), 171-188.
13. Park, H., Kim, H. S., & Park, H. W. (2021). A scientometric study of digital literacy, ICT literacy, information literacy, and media literacy. Journal of Data and Information Science, 6(2), 116-138.
14. Purnamasari, L., Herlina, K., Distrik, I. W., & Andra, D. (2021). Students’ digital literacy and collaboration abilities: An analysis in Senior High School students. Indonesian Journal of Science and Mathematics Education, 4(1), 48-57.
15. Reddy, P., Sharma, B. N., & Chaudhary, K. C. (2020). Measuring the digital competency of freshmen at a higher education institute. In Pacific Asia conference on information systems. Association for Information Systems, 11(8): 1-12.
16. Rinekso, A. B., Rodliyah, R. S., & Pertiwi, I. (2021). Digital literacy practices in tertiary education: A case of EFL postgraduate students. Studies in English Language and Education, 8(2), 622-641.
17. Riswanti Rini, R., Mujiyati, M., Ismu, S., & Hasan, H. (2022). The effect of self-directed learning on students' digital literacy levels in online learning. International Journal of Instruction, 15(3), 229-341.
18. Sá, M. J., Santos, A. I., Serpa, S., & Ferreira, C. M. (2021). Digital literacy in digital society 5.0: Some challenges. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 10(2), 1-9.
19. Samani, E., Bagheripour, R., & Noordin, N. (2020). Effect of a course on educational tools on students’ attitude and digital literacy skills. International Journal of Educational Technology and Learning, 8(1), 38-46.
20. Siriwattanarat, R., Meethongjan, K., Tsailexthim, D., & Wongroj, W. (2024). The study of digital literacy components for youths during the COVID-19 pandemic in Bangkok, Thailand. Int J Eval & Res Educ, 13(1), 607-616.
21. Sivrikaya, M. H. (2020). An Analysis on Digital Literacy Level of Faculty of Sports Science Students. Asian Journal of Education and Training, 6(2), 117-121.
22. Soeprijanto, S., Diamah, A., & Rusmono, R. (2022). The effect of digital literacy, self-awareness, and career planning on engineering and vocational teacher education students’ learning achievement. JOTSE, 12(1), 172-190.
23. Zan, B., Çolaklar, H., Altay, A., & Taşkın, N. (2021). A study on digital literacy skills of faculty of letters students: Use of university library. International Journal of Emerging Technologies in Learning (iJET), 16(1), 152-171.
24. Zulkarnain, Z., Heleni, S., & Thahir, M. (2020). Digital literacy skills of math students through e-learning in COVID-19 era: a case study in Universitas Riau. In Journal of Physics: Conference Series, 1663(1): 1-8
