بررسی شناسایی مولفه های رهبری خدمتگزار در کارکنان شهرداری استان کرمان

محورهای موضوعی : مدیریت منابع انسانی

مرتضی افصحی ¹ , محمدجلال کمالی ² , آمنه فیروزآبادی ³

1 - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران
2 - استادیار، گروه مدیریت، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران.
3 - استادیار، گروه علوم اجتماعی، واحد بردسیر، دانشگاه آزاد اسلامی، بردسیر، ایران

تاریخ دریافت : 1403/10/30 تاریخ پذیرش : 1403/11/07 تاریخ انتشار : 1404/07/23

کلید واژه: تواضع, اخلاق گرایی, رهبری خدمتگزار, شهرداری کرمان.,

چکیده مقاله :

این پژوهش با هدف بررسی و شناسایی مولفه‌های رهبری خدمتگزار در کارکنان شهرداری استان کرمان، به منظور ارتقای کیفیت مدیریت و بهبود عملکرد سازمانی انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی-بنیادی و از لحاظ نوع داده‌ها، کیفی است. جامعه آماری شامل خبرگان دانشگاهی و مسئولین شهرداری کرمان بود که به روش هدفمند 15 نفر انتخاب شدند. گردآوری داده‌ها با استفاده از روش کتابخانه‌ای و مصاحبه نیمه‌ساختار یافته صورت گرفت. برای ارزیابی روایی، مصاحبه با خبرگان انجام شد و پایایی آن از طریق روش پایایی بین دو کدگذار تایید گردید. تحلیل داده‌ها با استفاده از کدگذاری نظری مبتنی بر نظریه‌پردازی داده‌بنیاد و نرم‌افزار MAxqda انجام شد. نتایج نشان داد که مولفه‌های رهبری خدمتگزار شامل خدمت‌رسانی (4.51)، تواضع و فروتنی (4.40)، قابلیت اعتماد (4.36)، نوع‌دوستی (4.36)، تعامل (4.34)، تعادل کار و زندگی (4.28)، آینده‌نگری (4.39) و اخلاق‌گرایی (4.37) هستند. بر اساس این مولفه‌ها، مدلی برای رهبری خدمتگزار ارائه شد که برازش آن با شاخص‌های مطلق، نسبی و تعدیل‌یافته تایید گردید. نتایج نشان می‌دهد مدیران باید در برنامه‌ریزی‌ها و ارزیابی عملکرد مسئولین زیرمجموعه به این مولفه‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشند. تاکید بر این عوامل می‌تواند به ارتقاء وضعیت موجود و بهبود عملکرد سازمانی در شهرداری کرمان منجر شود.

چکیده انگلیسی:

This research aims to investigate and identify the components of servant leadership among municipal employees in Kerman Province to enhance management quality and improve organizational performance. This study is applied-basic in terms of purpose and qualitative in terms of data type. The population consisted of university experts and municipal officials in Kerman, selected purposively, totaling 15 participants. Data were collected through library research and semi-structured interviews. For validity assessment, expert interviews were conducted, and reliability was confirmed using inter-coder reliability method. Data analysis was performed using theoretical coding based on grounded theory and MAxqda software. The results indicated that the components of servant leadership include service (4.51), humility (4.40), trustworthiness (4.36), friendliness (4.36), interaction (4.34), work-life balance (4.28), foresight (4.39), and ethics (4.37). Based on these components, a model for servant leadership was proposed, which was validated against absolute, relative, and moderated indices. The findings suggest that managers should pay special attention to these components in planning and evaluating the performance of subordinate officials. Emphasizing these factors can lead to improving the current status and enhancing organizational performance in Kerman Municipality.

منابع و مأخذ:

احدی شعار، سید مجید؛ مجیدی، مریم؛ قربان حسینی، مسعود و ساده، احسان (1399). طراحی الگوی جامع پیشایندهای انگیزه خدمت عمومی در سازمان‌های حاکمیتی. حقوق اداری، ۸ (۲۵)، 47-9.
ایمانی، محمدتقی (1403). مدیریت از آغاز تا پست مدرن. تهران: نشرفرهنگ سبز.
باقرزاده همایی، فریبرز؛ ضرغامی فرد، مژگان و عباس نژاد، طیبه (1399). بررسی تأثیر رهبری خدمتگزار و رهبری اصیل بر انگیزه خدمت عمومی کارکنان دولتی با نقش تعدیل‌گر ساختار سازمانی. مطالعات مدیریت دولتی ایران، 3(3)، 27-58.
پورقاز، عبدالوهاب؛ نوروزی، محمد و دهقان، شهین (1400). تاثیر رهبری تحول آفرین بر تحلیل رفتگی شغلی: نقش واسطه‌ای سرمایه روان شناختی. پژوهش های مدیریت عمومی، 14(51)، 149-174.
دهقانان، حامد (1394). تحلیل چندسطحی عوامل مؤثر بر انگیزه خدمت در بخش عمومی. فصلنامه مدیریت دولتی، 7(4)، 721-742.
دهقانی سلطانی، مهدی؛ مصباحی، مریم و درویش، محدثه (1400). تأثیر رهبری تحول گرا و اطلاع رسانی شفاف بر استقبال کارکنان از تغییر با تبیین نقش میانجی اعتماد سازمانی. مطالعات رفتار سازمانی، 10(2)، 77-104.
رضایی‌منش، بهروز و صدیقی، رامین (1395). تأثیر رهبری خدمتگزار بر انگیزش و عملکرد کارکنان. فصلنامه رسالت مديريت دولتي، 24(7)، 51-66.
عسکری دئفه، جعفر؛ صالحی، محمد و یوسفی سعیدابادی، رضا (1399). بررسی شناسایی مولفه های رهبری خدمتگزار در آموزش و پرورش استان تهران. مجله توسعه آموزش جندی شاپور اهواز، 11(1)، 200-212.
فرهادی نژاد، محسن؛ علی کرمی، سجاد و عبدی، مرضیه (1398). بررسی تأثیر رهبری تحول‌آفرین سبز بر رفتارهای سبز در محل کار: نقش میانجی نگرش زیست‌محیطی کارکنان. پژوهش نامه مدیریت تحول، 11(22), 29-52.
نوروزی، محمد تقی؛ دانایی فرد، حسن و خائف الهی، احمد علی (1400). تبیین الگوی اثربخشیِ سازمان‌های دولتی ایران براساس نقش رهبری خدمتگزار. پژوهش های مدیریت در ایران، 13(2)، 65-91.
Afsahi, M., Kamali, M. J., & Firozabadi, A. (2024). Designing a servant leadership model on mental health and motivating public service in Kerman municipality employees. Social Determinants of Health, 10(1), 1-9.
Andersen, L. B., Jørgensen, T. B., Kjeldsen, A. M., Pedersen, L. H., & Vrangbæk, K. (2013). Public values and public service motivation: Conceptual and empirical relationships. The American Review of Public Administration, 43(3), 292-311.
Bennett, J. L. (2001). Trainers as leaders of learning. Training & Development, 55(3), 43-43. Buchen, I. H. (1998). Servant leadership: A model for future faculty and future institutions. Journal of Leadership Studies, 5(1), 125-134.
Farling, M. L., Stone, A. G., & Winston, B. E. (1999). Servant leadership: Setting the stage for empirical research. Journal of leadership studies, 6(1-2), 49-72.
Graham, J. W. (1991). Servant-leadership in organizations: Inspirational and moral. The leadership quarterly, 2(2), 105-119.
Greenleaf, R. K. (2013). Servant leadership: A journey into the nature of legitimate power and greatness. Paulist press.
Kavand, N., & Marjani, A. B. (2021). Providing a Model of Public Service Motivation in Government Organizations Based on the Menus of the Supreme Leader. Scientific Quarterly Journal of Resource Management in the Police Force, 6(1), 1-28.
Laub, J. (2004). Defining servant leadership: A recommended typology for servant leadership studies. In Proceedings of the Servant Leadership Research Roundtable.
Liden, R. C., Wayne, S. J., Zhao, H., & Henderson, D. (2005). Development of a multidimensional measure of servant leadership. Management association, Charleston, SC.
Patterson, K. A. (2003). Servant leadership: A theoretical model. Regent University.
Parolini, J. L. (2004). Effective Servant Leadership Context: A Model Incorporating Servant Leadership and the Competing Values Framework, Proceedings from the 2004 Servant Leadership Research Roundtable, Virginia Beach, VA: Regent University School of Leadership Studies.
Sendjaya S. (2004). Development and Validation of Servant Leadership Behavior Scale, Proceedings from the 2003 Servant Leadership Research Roundtable. Virginia Beach, VA: Regent University School of Leadership Studies.
Spears, L. C. (2010). Character and servant leadership: Ten characteristics of effective, caring leaders. The journal of virtues & leadership, 1(1), 25-30.
Spears, L. (1996). Reflections on Robert K. Greenleaf and servant‐leadership. Leadership & organization development journal, 17(7), 33-35.
Spencer, L.J. (2007). The New Frontier of Servant Leadership, Proceedings from the 2005 Servant Leadership Research Roundtable. Virginia Beach, VA: Regent University School of Leadership Studies.
Van Dierendonck, D., & Nuijten, I. (2011). The servant leadership survey: Development and validation of a multidimensional measure. Journal of business and psychology, 26, 249-267.
Van Dierendonck, D. (2011). Servant leadership: A review and synthesis. Journal of Management, 37(4), 1228-1261.
Wong, C., & Cummings, G. (2009). Authentic leadership: a new theory for nursing or back to basics?. Journal of health organization and management, 23(5), 522-538.